دیپلمات/ کاترین پوتز
ترجمه: معصومه عرفانی
همزمان که رهبران جهان، آخر هفته‌ی گذشته برای شرکت در نشست سالانه‌ی مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در نیویورک گردهم آمده بودند، ایالات متحده، چین، و افغانستان، با ریاست مشترک، جلسه‌ای رده بالا درمورد افغانستان برگزار کردند. از یکی از مقامات ارشدی که درمورد پس‌زمینه‌ی این نشست با رسانه‌ها گفتوگو می‌کرد پرسیده شد که آیا هدف فقط این بوده است که نشان بدهید از یکدیگر حمایت می‌کنید؟ او با ظرافت پاسخ داد که نه، طرف‌هایی که در این نشست گرد آمده بودند هنوز هم به افغانستان توجه دارند.
سخنان وزیر خارجه‌ی افغانستان صلاح‌الدین ربانی، رییس اجراییه‌ی افغانستان عبدالله عبدالله، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا جان کری، و وزیر امور خارجه‌ی چین وانگ یی عمومی بودند، اما در زمان ارایه‌ی بیانیه‌های وزیر خارجه‌ی پاکستان سرتاج عزیز، نماینده‌ی امور خارجی و سیاست امنیتی اتحادیه‌ی اروپا فردریک موگرینی، همچنین در زمان اظهارات وزرای امور خارجه‌ی ترکیه، ایتالیا، عربستان سعودی، ایران، استرالیا، قزاقستان و نروژ، خبرنگاران حضور نداشتند.
ربانی این نشست را با ستایش‌های اغراق‌آمیزی از کری و وانگ، برای «دوستی و تعهد آن‌ها به ثبات، بازسازی و توسعه‌ی افغانستان» آغاز کرد. ربانی اظهار داشت: «این جلسه، فرصت منحصربه‌فردی برای بحث درمورد مسایلی با اهمیت حیاتی در زمینه‌ی تلاش‌های مداوم ما برای رسیدن به افغانستانی در صلح، امنیت و رفاه است».
مسئله‌ی اساسی «توجه» است. در سال 2012، حامیان بین‌المللی در توکیو گردهم آمدند و متعهد شدند تا در عرض چهار سال، 16 بیلیون دالر به افغانستان کمک کنند. سال بعد، حامیان دوباره جمع شدند، اما افغانستان زیر انبوهی از مشکلات مربوط به اولویت‌های توسعه و امنیت، از سوریه تا دریای چین جنوبی، از اوکراین تا ایران، دفن شده است. دامنه‌ی توجه قدرت‌های جهان و کمک‌های مالی، بی‌ثبات است، به‌خصوص پس از این‌که به‌نظر می‌آید دست‌آوردهایی حاصل شده است.
کری با صراحت و قطعیت اظهار داشت که ایالات متحده، به دولت وحدت ملی تشکیل‌شده توسط رییس‌جمهور اشرف غنی و عبدالله عبدالله باور دارد. کری تاکید کرد که اگرچه «امنیت، همچنان یک نگرانی جدی است»، ایالات متحده از فرایند صلح به رهبری افغانستان حمایت می‌کند. بااین‌حال، پیشرفت‌های چند ماه گذشته (حتا اگر اخبار امروز که طالبان کندز را تصرف کردند نادیده بگیریم)، قطعا سوال‌هایی در رابطه با آینده‌ی روند آشتی به‌وجود آورده‌اند. از طرفی، همانند گذشته، شک و تردیدهایی نسبت به تعهد جامع پاکستان به این فرایند نیز وجود دارد، اما از سوی دیگر، چین در هماهنگی با آمریکا و دولت افغانستان، به‌وضوح و بیشتر از همیشه همکاری می‌کند.
ربانی اشاره کرد: «چه چیزی می‌تواند الهام‌بخش‌تر از همراهی دو ملت بزرگ – ایالات متحده‌ی آمریکا و جمهوری خلق چین – با ما، در رهبری این نشست باشد». کری و وانگ، علاوه بر رهبری این نشست، اهداف ایالات متحده و چین را در همکاری با افغانستان، به روشنی ابراز داشتند. وانگ بیان کرد که باتوجه به روند آشتی در افغانستان، «چین و ایالات متحده، هرکدام، تا پایان راه، نقش خود را ایفا کرده و در همکاری با هم پیش می‌روند».
عبدالله خواستار یک دگرگونی اساسی در چگونگی مقابله با مسایل در منطقه شد. گسترده‌شدن اخیر شکاف دیپلماتیک بین افغانستان و پاکستان -پس از انتشار خبر مرگ رهبر طالبان ملا عمر دو سال قبل در پاکستان -، در اظهارات عبدالله آشکار بود (او با تاکید ادامه داد):
درسی که از افغانستان باید آموخت این است که نباید به به تروریست‌ها و رادیکال‌ها اجازه داد تا با اعمال خشونت‌آمیز، حقوق بشر، نظم قانونی، و آرمان‌های مردمی را انکار کنند. هیچ دولتی نباید این رفتارها را تحمل کرده یا استفاده از وحشت را برای دست‌یافتن به اهداف سیاسی خارجی و نظامی تسهیل کند. اگر ما در انجام این کار شکست بخوریم، دولت-ملت‌ها چیزهای زیادی را از دست خواهند داد.
عبدالله بعدتر در سخنان خود مستقیما از پاکستان سخن گفت و بیان داشت افغانستان و همسایگان آن «به‌ویژه پاکستان»، می‌تواند برای سرکوب گروه‌های تروریستی، کارهای بیشتری انجام بدهند.
مقام ارشد وزارت امور خارجه گفت: «تمام شرکت‌کنندگان این مسئله را واضح ساختند که آشتی و پیش‌برد فرایند صلح، در اولویت دستورکار قرار دارد». یکی از پرسش‌گران در جواب این حرف، پاسخ داد: «درست است. اما این دستورکاری که شما از آن صحبت می‌کنید، قدم‌هایی که باید برداشت، همان‌هایی هستند که دیروز یا هفته‌ی گذشته بودند. آیا هیچ تغییری در کانون توجه شما به‌وجود آمده است؟»
او گفت: «کانون توجه تغییر نکرده است. اما باید بگویم بر آن‌چه در مرکز توجه ما است و بر اراده‌ی کشورهایی که قابلیت تاثیرگذاری بر حوادث در افغانستان را دارند، پافشاری و تاکید شده است».