سرتاج عزیز، مشاور امنیت ملی نخستوزیر پاکستان گفته که گروه طالبان هنوز به خواست دولت افغانستان برای گفتوگوهای صلح چراغ سبزی نشان نداده است. وی افزوده که پاکستان از رهبران این گروه خواسته که با دولت افغانستان وارد گفتوگو و مذاکره شود، اما آنها دولت کابل را به رسمیت نمیشناسد. مشاور امنیت ملی پاکستان در مورد نقش پاکستان نیز گفته است که اسلامآباد تأثیر زیادی بالای رهبران طالبان نداشته و نمیتواند آنها را وادار به گفتوگو با دولت کابل کند.
پاکستان یکی از مؤلفههای اصلی در جنگ و صلح، ثبات و بیثباتی افغانستان است. در تمام تحولات سیاسی چند دههی اخیر پاکستان بازیگر اول در سیاست افغانستان بوده و ارتش و سیاستمداران این کشور به گونههای مستقیم و غیرمستقیم در بازیهای سیاسی افغانستان نقش داشته است. این کشور در زمان جهاد به علت دخالتهای فراوان و در دست داشتن اهرمها و کانالهای فشار و حمایت از مجاهدین، به طرف اصلی شوروی سابق در مذاکرات بینالمللی تبدیل شده بود. اکثر جریانهای مجاهدین و سران آنها در پاکستان دفتر و دیوان داشتند و از طریق اسلامآباد تغذیه و تجهیز میشدند. پس از آن در زمان پیروزی مجاهدین و جنگهای داخلی نیز پاکستان به عنوان یکی از بازیگران اصلی در افغانستان بود و در سمتوسودهی معادلات سیاسی و در جنگ و صلح نقش اصلی را داشت. نقشی را که پاکستان در جریان جهاد علیه شورویها داشت، در زمان پیروزی مجاهدین و جنگهای داخلی نیز کماکان حفظ کرد. در زمان رژیم طالبان، این نقش پررنگتر از هر زمان دیگر گردید. اگر در زمان جهاد مردم افغانستان علیه شوروی چند تا مستشار نظامی پاکستان برای همآهنگی و مدیریت جنگ در افغانستان حضور داشتند، در زمان طالبان عملا سربازان و افسران نظامی پاکستان در قالب سپاه طالبان و گروههای متحد با آن وارد افغانستان شدند و بدین ترتیب اساسا پاکستان به یکی از طرفهای اصلی منازعهی افغانستان بدل شده بود. در آن زمان پاکستان و امارات متحدهی عربی تنها کشورهایی بودند که رژیم تروریستی طالبان را به عنوان یک دولت به رسمیت شناخته بودند و عملا از آنها حمایت مالی، تسلیحاتی و سیاسی میکردند. از سال 2001 به بعد و با ایجاد فصل جدید سیاسی افغانستان، این کشور با اینکه در قامت یکی از متحدان اصلی منطقهای آمریکا در مبارزه با تروریسم عرض اندام نمود، اما هیچگاه رابطهی خود را با اشخاص و کانالهای این گروه قطع نکرد و عواملی را که قبل از آن معادلهی جنگ و صلح افغانستان را مدیریت میکردند، همچنان حفظ نمودند. پاکستان از آغاز مبارزه با تروریسم تاکنون دوگانه بازی کرده است. از یکسو در سیاستهای اعلانی خود را شریک و متحد آمریکا و افغانستان در مبارزه با تروریسم میخواند، اما از سوی دیگر عملا طالبان و دیگر گروههای تروریستی را در افغانستان حمایت میکند.
اکنون که انتظار میرود پاکستان در روند مصالحه دولت افغانستان را همکاری کند نیز این کشور بازی دوگانه را کنار ننهاده است. با اینکه رهبران این کشور همواره از همکاری با دولت افغانستان در روند مصالحه سخن گفتهاند، اما در عمل هیچگاهی در این مسیر صادقانه گام برنداشته است. بازیهای دوگانهی آنها اخیرا در قضیهی رهایی ملا برادر بیشتر آشکار شد. وزارت خارجهی پاکستان اعلان نمود که به درخواست دولت افغانستان ملا برادر را آزاد میکند، اما تا مدتهای دیر دولت افغانستان از سرنوشت وی خبری نداشت. آزادی او هنوز هم مشکوک است. هیأت شورای عالی صلح افغانستان وقتی برای ملاقات با ملا برادر به اسلامآباد رفت، هرگز مجال صحبت با وی را پیدا نکرد. پاکستان عمدا با سناریوهایی در این خصوص، توانایی خود را به اشراف و تأثیرگذاری به رهبران طالبان را دوباره به رخ دولت افغانستان کشید. اکنون نیز هیچکسی باور نمیکند که پاکستان تأثیری بر موضع رهبران طالبان ندارد. حقیقت این است که پاکستان میخواهد از این کارت همچنان در افغانستان استفاده نماید. این کشور هرگز راضی نخواهد شد که کارتهای برندهاش را در معادلات سیاسی افغانستان و منطقه از دست بدهد، ولو که این ابزارها و کارتها، حمایت از بنیادگرایی، تروریسم و دهشتآفرینی در منطقه باشند و از نظر اخلاقی غیرپسندیده تلقی گردند.