براساس اطلاعات گردآوری‌شده توسط سازمان ملل متحد و مصاحبه با مقامات محلی در مناطق درمعرض خطر، شورشیان طالبان، نسبت به هر زمان دیگری پس از سال 2001، حضور گسترده‌تری در سراسر افغانستان دارند.
ازطرفی، مقام‌های محلی در مناطق آسیب‌دیده گفته‌اند که هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، در دو هفته‌ی گذشته، 13 دفتر ولایتی خود را در سراسر افغانستان تعطیل کرده است. این آمار، نشان‌دهنده‌ی بالاترین تعدا دفاتر این سازمان است که به دلایل امنیتی بسته شده‌اند.
براساس اطلاعاتی که در اوایل ماه سپتامبر جمع‌آوری شده بود، مقامات امنیتی سازمان ملل متحد تخمین زده‌اند که سطح تهدیدات –حتا پیش از افزایش خشونت‌ها در شمال افغانستان- درحدود نیمی از ولسوالی‌های کشور، در سطح «بالا» یا «شدید» قرار دارد. این رقم، بالاترین سطح تهدیدات را پس از سرنگونی طالبان پس از حمله‌ی آمریکا در سال 2001 نشان می‌دهند.
اگرچه این ارزیابی‌ها به‌شکل عمومی منتشر نشده‌اند، اما برطبق روال، سازمان ملل متحد آن را با کشورهای عضو ائتلاف بین‌المللی به‌اشتراک گذاشته است. به‌نظر می‌آید این آمارها و ارزیابی‌ها، در تضاد با اظهارات فرمانده‌ی آمریکایی ائتلاف، جنرال جان اف کمپ‌بیل قرار داشته باشد که در هفته‌ی گذشته به کنگره‌ی آمریکا ارائه داشت.
جنرال کمپ‌بیل در گزارش به کمیته‌ی نیروهای مسلح سنا در روز سه‌شنبه اظهار داشت: «نیروهای امنیتی افغانستان، شجاعت و مقاومت زیادی نشان داده‌اند. آن‌ها هنوز بر اوضاع مسلط هستند. دولت افغانستان، کنترل کابل، بزرگ‌راه اصلی، مراکز ولایات و تقریبا تمام مراکز ولسوالی‌ها را به دست دارد».
درحال‌حاضر، مقامات افغان و ادارات این کشور در بسیاری از مناطق، در معرض خطر حمله‌ی طالبان قرار دارد و این وضعیتی را نشان می‌دهد که به میزان قابل‌توجهی، متفاوت از اظهارات جنرال کمپ‌بیل هستند. حتا بزرگ‌راه اصلی کشور که حلقه‌ی اتصال جاده‌های تمام ولایت‌های افغانستان است، در بخش جنوبی، مدت‌هاست هدف کمین‌ها و ایست‌های جاده‌ای طالبان قرار دارد. درطول دو هفته‌ی گذشته، شورشیان بارها بزرگ‌راه‌ها را در مناطق دوشی و بغلان جدید در ولایت بغلان بسته‌اند. تعداد کمی از مقامات دولتی امروزه از جاده‌ها و بزرگ‌راه‌ها برای عبور و مرور استفاده می‌کنند.
در بسیاری از مناطقی مانند موسی‌قلعه در ولایت هلمند و چارچینو در ولایت ارزگان، که گفته می‌شود در کنترل دولت قرار دارند، نیروهای دولتی تنها بر ساختمان‌های دولتی در مراکز ولایت‌ها مسلط هستند و دایم تحت محاصره‌ی شورشیان قرار می‌گیرند.
رییس پلیس چارچینو، آقای ولی‌داد، زمانی که 400 افسر پلیس برای ماه‌ها تحت محاصره قرار گرفتند، گفت: «ما هیچ راهی برای فرار نداریم. اگر وسیله‌ای برای فرار وجود داشت، برای ثانیه‌ای هم در این منطقه نمی‌ماندم. دولت در حکومت‌داری شکست خورده است و بهتر است به طالبان اجازه بدهد تا حکومت را به دست بگیرد».
جنرال کمپ‌بیل بیان داشته است که نیروهای امنیتی افغانستان، «پس از تلاش‌هایی قابل توجه، تقریبا تمام دست‌آوردهای طالبان در شمال هلمند را معکوس کرده‌اند». او هم‌چنین افزوده است که آن‌ها موسی‌قلعه را پس گرفته و بر مناطق دیگری مانند سنگین و کجکی نیز تسلط دارند.
بااین‌حال، روز شنبه مقامات در موسی‌قلعه گفتند که دولت تنها بر مراکز ولسوالی‌ها کنترل دارد و به دلیل تهدیدات طالبان، آزادی رفت‌وآمد و عمل در خارج از آن محدوده را ندارند.
ولسوال موسی‌قلعه؛ حاجی محمدشریف،گفت: «تنها مقامات دولتی می‌توانند به مرکز ولسوالی وارد شوند و هیچ‌گونه فعالیت دولتی در خارج از مرکز ولسوالی وجود ندارد».
داده‌های سازمان ملل متحد ثابت کرده‌اند که سرعت عمل شورشیان در بسیاری از مناطق کشور که طالبان در گذشته حضور اندکی در آن‌جا داشته‌اند؛ ازجمله مناطقی در شمال، با جمعیت اندک پشتون‌ها، افزایش یافته است. طالبان شورشی، عمدتا اصالت پشتون دارند و درطول تاریخ فعالیت‌هایشان، در مناطقی با اکثریت پشتون در جنوب و شرق افغانستان، و قسمت‌هایی از شمال مانند قندوز، در قدرت بوده‌اند.
اشرف غنی پس از سقوط قندوز و در پاسخ به انتقادات گفت: «ما در طول شش ماه گذشته، به‌طور هم‌زمان درحال مبارزه در 13 ولایت افغانستان بوده‌ایم».
هر چهار ولایتی که سازمان ملل دفاتر خود را در آن‌ها بسته است، در شمال افغانستان موقعیت دارند. سازمان ملل متحد، تمام کارمندانش و خانواده‌های آن‌ها را –کارمندان افغان و بین‌المللی- بعد از تصرف قندوز توسط طالبان در 28 سپتامبر، از قندوز خارج کرد. یک روز بعد، براساس گزارش‌هایی که خبر از تصمیم طالبان به حمله بر آن شهر داشت، آن‌ها کارمندان خود را از پل‌خمری نیز بیرون کشیدند. حمله بر پل‌خمری هرگز عملی نشد، اما ترس مشابهی در رابطه با امنیت فیض‌آباد در ولایت بدخشان در شمال‌شرقی، و میمنه پایتخت ولایت فاریاب در شمال غرب، وجود دارد. به گفته‌ی مقامات محلی، سازمان ملل متحد درنتیجه‌ی این نگرانی‌ها، حداقل بخشی از کارمندانش را از این شهرها خارج کرده و تعدادی از ادارات خود را نیز بسته است.
دومینیک مدلی، یکی از سخن‌گویان سازمان ملل متحد، این تخلیه‌ی نیروها را به صراحت تایید نمی‌کند. او گفت: «ما دایما محیط‌های کاری‌مان را بررسی می‌کنیم. یکی از اقدامات در این زمینه، برداشتن قدم‌هایی مانند انتقال موقت کارمندان به نقاط مختلف افغانستان است. کارمندانی از مناطق مختلف از جمله قندوز، در داخل کشور جابه‌جا شده‌اند».
ازسوی‌دیگر، چنین تخلیه‌ی نیرویی منجر به این شده است که کمک‌کننده‌ها نیز کمیته‌های خود را از این شهرها خارج کنند. سیستم تعیین سطح خطرات امنیتی سازمان ملل متحد، توسط گروه‌های کمک‌کننده نیز استفاده می‌شود. این ارزیابی‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا بتوانند امکان امنیت ادامه‌ی فعالیت‌هایشان را در ولایات، مورد بررسی قرار بدهند.
فیونا گال، مدیر گروه «اکبر»؛ گروهی حمایتی به نمایندگی از سازمان‌های غیردولتی در افغانستان، گفت: «دسترسی به بسیاری از مناطق در شمال، برای آژانس‌های کمک‌رسانی، بسیار دشوارتر از گذشته شده است. این یک عقب‌گرد است. مبارزه در چنین محیطی مشکلات فراوانی به‌همراه دارد».
براساس داده‌های سازمان ملل متحد، حدود نیمی از ولسوالی‌های افغانستان در معرض خطرات امنیتی «بالا» یا «شدید» قرار دارند. کارمندان سازمان ملل متحد، معمولا اجازه‌ی سفر به ولایت‌هایی با سطح تهدیدات بالا ندارند. در مناطقی که سطح این تهدیدات «شدید» است، دولت یا هیچ حضوری ندارد یا حضور آن تنها به مرکز ولسوالی محدود می‌شود. 38 نمونه از این ولسوالی‌ها در 14 ولایت از 34 ولایت این کشور پراکنده هستند. به‌طورکل، 27 ولایت از 34 ولایت، جزو مناطقی با سطح تهدیدات بالا یا شدید طبقه‌بندی شده‌اند.
در ولایت ارزگان در جنوب افغانستان، چهار منطقه از پنج منطقه‌ی این ولایت، در دسته‌بندی تهدیدات امنیتی بالا یا شدید قرار دارند. تنها مرکز این ولایت، ترینکوت است که در گروه تهدیدات «قابل‌توجه» طبقه‌بندی شده است. بسیاری از مقامات محلی پیش‌بینی کرده‌اند که ممکن است این ولایت، به زودی، نخستین ولایتی باشد که به‌طور کامل به دست طالبان سقوط کند.
عبدالحمید، معاون والی، گفته است: «ما 570 پلیس در ولسوالی ارزگان خاص داشتیم اما اکنون تنها 50 نفر باقی مانده‌اند و همه در مرکز ولسوالی حضور دارند. بقیه یا کشته شدند یا تسلیم شدند یا فرار کردند. ما هنوز هم برای دوام‌آوردن و مقاومت، درخواست کمک می‌کنیم. اما دولت مرکزی هیچ توجهی به ما نمی‌کند. [اگر] این وضعیت به‌همین‌شکل ادامه پیدا کند، منطقه به دست طالبان سقوط خواهد کرد».
نگرانی‌های مشابهی در دو منطقه‌ی دیگر ارزگان، دهراود و چوره نیز با مقامات مطرح شده است. تمام آن‌ها از افزایش فعالیت طالبان در ماه‌های اخیر خبر داده‌اند.
در میمنه مرکز ولایت فاریاب، حملات هوایی آمریکایی و ورود شبه‌نظامیان حامی دولت، باعث شد تا تلاش‌های طالبان برای تسلط بر این شهر در هفته‌ی گذشته، ناکام بماند و آن‌ها عقب‌نشینی کنند. بااین‌حال، طالبان هنوز در ولسوالی‌های اطراف این شهر فعال هستند. به گفته‌ی سید عبدالباقی هاشمی، عضو شورای ولایتی میمنه، سازمان ملل متحد کارمندان خود را به مزارشریف منتقل کرده و فعالیت‌های خود در این ولایت را تعطیل نموده است. بااین‌حال، او باور دارد که این امر برای مدتی موقتی است.
او گفت: «من باور دارم که نیروهای امنیتی ما، به‌قدر کافی مورد حمایت مردم محلی هستند. آن‌ها می‌توانند تمام پیشروی‌هایی که توسط شورشیان طالبان انجام می‌شود، را شکست بدهند».