شهریار فرهمند
با گذشت نزدیک به یک‌ماه از معرفی اعضای کمیسیون اصلاحات انتخاباتی، تا کنون این کمیسیون بی‌سرنوشت و فاقد وجود خارجی است. رییس جمهور حدود یک‌ماه پیش اعضای این کمیسیون را معرفی و شکریه بارکزی را به عنوان رییس آن انتخاب کرد؛ اما گزینش رییس آن از سوی ریاست اجرایی قبول نشد. اما هنوز این نهاد دفتر و دیوان و تشکیل ندارد و رییس و دیگر بخش‌های آن مشخص نیستند.
گزارش‌هایی حاکی از توافق دو رهبر بر سر انتخاب رییس جدید این کمیسیون منتشر شده؛ اما عملا از سوی ریاست جمهوری اعلام نشده است.
اصلاحات انتخاباتی شرط نخست تشکیل حکومت وحدت ملی و یکی از بخش‌های اصلی موافقت‌نامه‌ی سیاسی میان دو دسته است. به این اولویت می‌بایست در همان روزهای نخست تشکیل حکومت وحدت ملی پرداخته می‌شد، تا با رفع کاستی‌ها و مشکلات در روشها و اصلاح نهادهای انتخاباتی، زمینه برای انتخابات سالم و عادلانه در کشور فراهم می‌شد؛ اما متأسفانه تا کنون به این اولویت حیاتی رسیدگی نشده است.
رهبران حکومت وحدت ملی تا کنون از بند اختلاف‌های درونی و رقابت‌های تیمی نرسته‌اند. آن‌ها شش‌ماه را در کشاکش این‌که چه کسانی و از کدام تیم‌ها در رأس و عضویت کمسیون اصلاحات انتخاباتی باشند، گذراندند و هنوز هم از این مرحله عبور نکرده‌اند.
تا کنون هیچ اقدامی که منتج به تغییرات مثبت و اصلاحات عملی در نظام و نهادهای انتخاباتی افغانستان شده باشد، صورت نگرفته است. افراد و مأموران فاسد در نهادهای انتخاباتی که موجب تقلب گسترده در دو دور انتخابات ریاست جمهوری شدند، هنوز هم در سمت‌های‌‌شان باقی مانده‌‌اند. مستندهایی که عمق تقلب و دست‌‌اندازی در روند انتخابات را آشکار می‌‌ساختند، به فراموشی سپرده شده و حتا تلاش‌هایی برای نابودی آن‌ها جریان دارند. گذشته از آن، قرار بود میکانیزم‌ها و برنامه‌های ناقص روند انتخابات که منجر به تقلب و مداخله‌‌ی منفی در روند انتخابات می‌‌شدند، شناسایی و اصلاح شوند؛ اما تا کنون نه از سوی رهبران و مسئولان حکومت وحدت ملی و نه هم از سوی نهادهای عدلی و قضایی، هیچ نامی از آن برده نمی‌‌شود. ساختار‌های ناقص نهادهای انتخاباتی و مقرره‌‌ها و میکانیزم‌های پر از اشکال روند انتخابات، خصوصاً قانون تشکیل و صلاحیت‌‌های کمیسیون‌های انتخاباتی، هنوز هم به قوت سر جای خود باقی اند و رهبران حکومت وحدت ملی پس از تشکیل حکومت، حتا این نهادها و شیوه‌‌ی ناکارآمد و آغشته به فساد را هم مورد تردید قرار نداده‌اند.
این در حالی‌ست که افغانستان انتخابات پارلمانی را پیش‌‌رو دارد. قرار است تا شش‌ماه دیگر انتخابات پارلمانی در کشور برگزار شود. بر این اساس، بایستی از هم اکنون برنامه‌‌‌ریزی‌‌ها و مقدمات این روند در نهادهای انتخاباتی آغاز شود و مسئولان بدنام کمیسیون‌های انتخاباتی برای سازماندهی و اجرای یک انتخابات غیرشفاف و ناعادلانه‌‌ی دیگر برنامه‌‌ریزی کنند.
بدون برکناری مسئولان بدنام کمیسیون‌های انتخاباتی و نیز تا زمانی که روشها، میکانیزم‌ها و قوانین ناقص در روند انتخابات اصلاح نشوند، برگزاری انتخابات سالم و قابل قبول امکان‌‌پذیر نیست. رسوایی انتخابات ریاست جمهوری گذشته، همه معلول قوانین و کارشیوه‌‌های ناقص و حاصل کار مسئولان مفسد و ناکارآمد کمیسیون‌های انتخاباتی می‌‌باشند؛ مسئولانی که خود عمداً و آگاهانه زمینه‌‌ی دست‌‌های مرئی و نامرئی را برای مداخله‌های منفی به نفع تیم‌‌های خاص انتخاباتی فراهم می‌کردند و عملاً خود در تقلب و فساد در روند انتخابات دست داشتند.
بنابراین، برکناری این افراد و اصلاح قوانین و میکانیسم‌‌های ناقص انتخاباتی نه تنها که از خواسته‌های مردم افغانستان میباشد، بلکه یک ضرورت حیاتی برای بقای دموکراسی و دوام مردم سالاری در کشور نیز است.