افغانستان و آمریکا در پی تعریف فصل جدید روابط دو کشور

رهبران حکومت وحدت ملی افغانستان به واشنگتن رفته‌اند تا گشایش تازه‌ در مناسبات سیاسی دو کشور را مستحکم سازند. اشرف غنی، رییس جمهور و عبدالله عبدالله، رییس اجرای، در این سفر می‌کوشند که با بازتعریف روابط سیاسی افغانستان با ایالات متحده‌ی آمریکا، نیازها و تهدیدهای افغانستان را به بزرگ‌ترین متحدش برسانند و از آن‌ها خواهان کمک‌های بیش‌تر در زمینه‌های مختلف گردند. برای این سفر مقدمات زیادی از هردو جانب چیده شده و انتظار می‌رود که این سفر، آغاز دور تازه‌ای از روابط افغانستان با ایالات متحده‌ی آمریکا باشد.

در روزهای نخست این سفر پنج روزه و در مذاکرات حاشیه‌ای رهبران افغانستان با مقام‌های واشنگتن، آمریکا تعهدات تازه‌ای به افغانستان داده است. وزیران خارجه و دفاع این کشور گفته‌اند که تلاش می‌کنند برای نیروی 350 هزار نفری افغانستان بودجه‌ی لازم را فراهم کنند و تأکید کرده که می‌کوشند تا نیروی افغانستان از 350 هزار تن کاهش نیابد. هم‌چنان قرار است رهبران حکومت وحدت ملی در دیدار با باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا از او بخواهند که نظامیان آمریکایی را از افغانستان را آرام و تدریجی خارج کند.

با تشکیل حکومت وحدت ملی، یخ مناسبات سیاسی افغانستان و آمریکا که در زمان حامد کرزی منجمد شده بود، اندک اندک آب شد. رییس جمهور غنی رویه‌ی تقابل‌جویانه‌ی حامد کرزی با آمریکا را کنار نهاد و مشی همکاری‌جویانه و سازنده را در پیش گرفت. آقای غنی در نخستین روزهای شروع به کارش موافقت‌نامه‌ی امنیتی با ایالات متحده‌ی آمریکا را امضا کرد و مسایلی که در مناسبات دو کشور گره ایجاد کرده بودند را از سر راهش برداشت. آمریکا نیز مشی همکاری‌جویانه را اختیار کرد و در بسیاری موارد، از جمله خروج تدریجی نیروهای آمریکایی از افغانستان و تعهدات کمک‌های مالی و نظامی به افغانستان، با انعطاف‌پذیری بیش‌تر عمل کرد.

به نظر می‌رسد در سفر رهبران حکومت وحدت ملی به واشنگتن و مذاکرات آن‌ها با مقام‌های آمریکایی، زمینه‌ی تفاهم‌ مؤثر و جلب تعهدات جدی آمریکا فراهم است. کاهش تدریجی و آرام سربازان آمریکایی از افغانستان و جلب کمک‌های بیش‌تر از آمریکا برای سال‌های آینده‌ی افغانستان که از اهداف اصلی سفر رهبران افغانستان به آمریکا می‌باشند، به‌زودی و راحتی حاصل خواهد شد. آقای غنی با توضیح شرایط امنیتی و تهدیدهای تازه در افغانستان و منطقه و نیازمندی‌های افغانستان برای سال‌های آینده، می‌تواند توافق رهبران آمریکا را برای کاهش تدریجی نظامیان این کشور از افغانستان حاصل کند؛ چون ذهنیت مقام‌های این کشور برای تأمین هزینه‌ی فصل جدید همکاری‌های دوجانبه آماده است. در گشایش جدید مناسبات دو کشور، رهبران امریکا حاضرند برای توسعه‌ی روابط‌شان با افغانستان و حفاظت از دست‌آوردهای چهارده سال جنگ مشترک با تروریسم، برنامه‌ریزی کنند و افغانستان نیز نیاز دارد تا با جلب حمایت آمریکا، حفاظت از دست‌آورد‌های چهارده سال گذشته را تضمین کند.

تعهد آمریکا به تأمین بودجه‌ی نیروهای امنیتی 350 هزار نفری افغانستان، یک دست‌آورد بزرگ و چشم‌گیر است. این تعهد از سندهای پیمان استراتژیک و موافقت‌نامه‌ی امنیتی به عنوان دو میثاق سیاسی فصل جدید مناسبات دو کشور و نشست‌هایی چون شیکاگو، بن و لندن به مثابه‌ی اجماع جهانی حمایت از افغانستان، فراتر است. در هیچ یک از این سند‌ها و کنفرانس‌ها تعهدی روشن از سوی متحدان افغانستان در مورد افزایش شمار سربازان ارتش و تأمین هزینه‌ی آن‌ها صورت نگرفت و در برنامه‌ریزی‌های امنیتی و سیاسی آمریکا و افغانستان در چند سال گذشته نیز تصمیمی قاطع گرفته نشد که شمار سربازان نیروهای امنیتی از سقف 350 هزار تن کاهش نیابد.

اکنون، با ختم چهارده سال جنگ دشوار و پرهزینه‌ی افغانستان و آمریکا با طالبان، نیاز است که برای حفظ دست‌آوردهای آن و دفع چالش‌ها و تهدید‌های تازه در سال‌های آینده، فکر و برنامه‌ریزی شود. حفظ دست‌آوردهای افغانستان در سال‌های آینده، بدون حضور نظامیان خارجی، یکی از نگرانی‌های جدی است. اکنون بهترین فرصت است که رهبران افغانستان و امریکا به این نگرانی پاسخ گفته و برای سال‌های آینده برنامه‌ریزی مشترک کنند.