نویسنده: CORA CURRIER
برگردان: جواد زاولستانی
منبع: The Intercept
بخش دوم
پیداکردن معلومات اولیه
ایالات متحده و متحدان آن، شمار کشته‌شدگان غیرنظامی را در افغانستان حساب نمی‌گرفتند. فقط در سال 2009 بود که ملل متحد ثبت و بررسی شمار تلفات غیرنظامی را آغاز کرد، اقدام محافظه‌کارانه‌ای که برای ثبت هر حادثه به سه منبع نیاز است. ملل متحد اکنون گزارش می‌دهد که در جریان جنگ در پنج سال گذشته، بیش‌تر از 17700 شهروند بی‌گناه افغانستان کشته شده‌اند. اکثر شهروندان غیرنظامی توسط طالبان یا دیگر گروه‌های در جنگ با حکومت افغانستان و نیروهای ائتلاف کشته شده‌اند.
نگاه به غرامت‌های که بر اساس مصوبه‌ی مطالبه‌ی غرامت توسط شهروندان خارجی پرداخت شده یا پرداخت‌های تسلیتی، برای ما پنجره‌ای را باز می‌کند که از آن می‌توانیم ببینیم که حضور ایالات سبب چه اندازه تخریب و ویرانی شده است. اما رسیدن به نتیجه‌ای از آنچه ارتش ایالات متحده ثبت کرده، ناممکن است، چون به اعتراف خودشان، پراگنده و نامکمل است.
هر بسته‌ای از معلومات که منتشر شده، با پیش‌بینی‌های احتیاطی همراه است. برای مثال، مجله‌ی نیشن (The Nation) در سال 2013 به هزارها صفحه دست یافت که در آن پرداخت‌های تسلیتی یا دیگر پرداخت‌ها به خاطر «تخریب‌های ناشی از جنگ» ثبت گردیده بود. زمانی که از این مجله در باره‌ی آمار مجموعی پرسید، یک سخن‌گوی ارتش گفت:«من با تمام توان ارقام را بررسی کردم؛ اما اگر رقمی بدهم فقط یک حدس و به احتمال خیلی زیاد نادقیق خواهد بود.»
انترسپت با استفاده از مصوبه‌ی آزادی معلومات، داده‌های چندین ساله در رابطه به پرداخت‌های تسلیتی را به دست آورد. این داده از یک منبع معلومات ارتش مربوط به برنامه‌ی پاسخگویی اضطراری ( Commander’s Emergency Response Program) بود که وجهی خاص برای مصرف در پروژه‌های «خیریه» داشت.
داده‌های این منبع معلومات ناقص است و فقط معلومات اولیه‌ای را می‌دهد که چه کسی کشته یا زخمی شده بود و جزئیاتی درباره‌ی این‌که حادثه چگونه و چه زمانی اتفاق افتاد، ارائه نمی‌کند. برای محل روی‌داد فقط نام ولایت نوشته شده است. با آنهم مقدار پولی را که پنتاگون برای پرداخت‌های تسلیتی مصرف کرده، واضح می‌سازد.
بر اساس داده‌هایی که ما به آن دست یافتیم، در سال‌های مالی 2011-2013، ارتش ایالات متحده 953 مورد پرداخت تسلیتی انجام داده است که مجموع آن 2.7 میلیون دالر شده است. 1.8 میلیون دالر از این مبلغ، بابت موارد قتل پرداخت شده که به طور متوسط مبلغ پرداخت شده در برابر کشته‌شدن یک انسان 3426 دالر و اوسط مبلغ پرداخت‌شده برای جراحت‌ها 1557 دالر بوده است.
برخی از پرداخت‌ها برای چندین فرد که از یک حادثه متأثر شده‌اند، انجام شده است. برای مثال، بزرگترین وجه پرداخت‌شده در سال 2012، 70000 دالر امریکایی بابت «مرگ یک مادر و شش کودک» بوده است. بزرگترین مبلغ بابت یک قتل در سال 2011 پرداخت شده که به خاطر کشته‌شدن پدر «یک شهروند محلی» بیش‌تر از 15000 دالر به خانواده‌اش داده شده است. به بعضی از خانواده‌ها به خاطر کشته شدن یکی از وابستگان‌شان، حتا 100 دالر نیز داده شده است.
وقتی از پنتاگون در باره‌ی اسناد ثبت پرداخت‌های این‌چنینی، پیش از سال 2011 پرسیده شد، گفتند که این سوال‌ها به دفتر رسانه‌های نیروهای ائتلاف در افغانستان ارسال شود؛ اما دفتر رسانه‌های نیروهای ائتلاف در افغانستان به درخواست مکرر ما در این رابطه پاسخی نداد.
در کل، ارتش ایالات متحده 15766 مورد مطالبه‌ی غرامت مرتبط به افغانستان را منتشر کرده است که شامل رویدادهای بین ماه فبروری سال 2003 تا آگست سال 2011 می‌شود. از میان، بابت 1671 روی‌داد غرامت پرداخت شده است که مجموعا 3.1 میلیون دالر می‌گردد. از میان این مطالبه‌ها برای غرامت، 753 مورد کاملا رد شده اند و باقی موارد در انواع بی‌سرنوشتی محاسباتی قرار دارند.
این اطلاعات فقط بخشی از مطالبه‌ها و پرداخت‌هاست. دوگلاس دریبن، دادستان در ارتش ایالات متحده، این منبع معلومات را «بی‌نظمی تمام‌عیار» توصیف می‌کند.
قرار بوده است که این منبع معلومات به طور منظم از قضایای مطالبات و پرداخت‌های جدید به‌روز رسانی شود، اما انترنت نامنظم و تقسیم اوقات کاری همیشه در حال تغییر، این کار را ناممکن ساخته بود. تریسی، دادستان پیشین در ارتش، می‌گوید که در عراق، او باید تمام مطالبه‌ها را هفته‌وار وارد منبلع معلومات (دیتابس) می‌کرد. اما عملا «چنین اتفاقی هرگز نیفتاد.»
یک رهنمود سال 2010 برای افسرانی که مسئول بررسی مطالبه‌های غرامت بوده‌اند، لحن ملتمسانه‌ای دارد:«ما می‌دانیم که رسیدگی به مطالبه‌های غرامت یگانه مأموریت شما نیست و آخرین چیزی که شما واقعا می‌خواهید یک گزارش دیگر است، اما با تمام صداقت، آنچه همه می‌خواهیم مصرف مسئولانه‌ی پول‌هاست.»
دریبن گفت که تخمین دقیق‌تر از معلومات بودجه‌ی ارتش به دست می‌آید که مبلغ انتقال داده شده به ساحات برای پرداخت غرامت در آن وجود دارد. اما بخش پرداخت مطالبه‌های غرامت ارتش آن معلومات را در اختیار ما قرار نداد. اما یک رهنمود آموزشی سال 2009 می‌گوید که برای همان سال مالی، ارتش 1.35 میلیون دالر را برای 516 مورد مطالبه‌ی غرامت پرداخت کرد و 202 مورد دیگر در این سال، رد شدند.
مبلغ پول پرداخت شده در عراق برای غرامت در سال 2009 ، 18 میلیون دالر بوده است؛ به صورت عموم، مطالبه‌های غرامت در افغانستان نسبت به عراق کمتر و کوچکتر بوده‌اند. به گفته‌ی دریبن، دلیل آن جغرافیای پراگنده و دوردست افغانستان و حضور کمتر سربازان امریکایی در این کشور و به صورت عموم، قیمت پایین‌تر اشیا در افغانستان بوده است.
این داده‌ها کاملا مبهم و به طور خلاصه ثبت شده‌اند و مثلا توضیح داده نشده که چه اتفاقی افتاده وقتی مدعی‌ای که می‌ترسیده مبادا سربازان بر او شلیک کنند، برایش 3200 دالر پرداخته شده.
تریسی گفت: «وارد کردن هر مورد به منبع معلومات شاید سی ثانیه وقت می‌گرفت. برای توضیح آن واقعا جای و وقت وجود نداشت.»
در این منبع معلومات، فقط 18 مورد پرداخت به خاطر قتل اشتباهی بین سال‌های 2003 تا 2011 وجود دارد که به گفته‌ی دریبن این محاسبه خیلی تعداد واقعی را کم شمرده است. اوسط این پرداخت‌ها 11000 دالر و بالاترین مبلغ 50000 دالر بوده است که به کسی در شرق افغانستان به خاطر این‌که «نیروهای ائتلاف پدر او را کشتند»، داده شده است.