بحران انتخابات به کدام سو می‌رود؟

هرچه ضرب‌العجل‌ها به پایان می‌رسد و فریاد بیزاری مردم افغانستان از بازی‌های خسته کننده انتخاباتی بلند می‌شود، دسته‌های انتخاباتی بی‌شرمانه به بازی‌هایش ادامه داده و بی‌توجه به وضعیت کشور و زندگی مردم، مملکت را گروگان بازی‌های سیاسی‌اش گرفته‌اند. در حالی‌که قرار بود تا روزهای آینده، نتیجه‌ انتخابات اعلام و مراسم تحلیف برگزار شود، تیم انتخاباتی اصلاحات و همگرایی بازهم تهدید کرده‌اند که در صورت عدم رسیدگی به خواست‌های شان، از روند خارج شده و به صورت مطلق گفتگوهای سیاسی برای تشکیل وحدت ملی با تیم تداوم و تحول را ترک می‌کنند.

پیش از این، امید مردم افغانستان برای ختم غائله انتخاباتی، پایان روند بازشماری آرا و ابطال آرا بود؛ اما به نظر می‌رسد که سیاستمداران و هر دو ستاد انتخاباتی دوست ندارند از این گردونه بی سر و صدا و آرام گذر کنند.

انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که انتظار می‌‌رفت تجربه‌‌ای موفق و امیدوار کننده باشد، اکنون به روندی ملول و خسته کننده بدل شده است. با گذشت نزدیک به پنج ماه از زمان برگزاری این انتخابات، هنوز نتیجه‌ی این پروسه مشخص نشده و مردم افغانستان از جنجال و جدال سیاسی انتخاباتی رهایی نیافته و چشم‌‌انداز این روند، هنوزهم نامعلوم و تیره به نظر می‌‌رسد.

مسئولان دولتی و نخبگان سیاسی کشور با ایجاد بن‌‌بست و ماجرا‌آفرینی در روند انتخابات، اعتبار دموکراسی و اعتماد مردم به انتخابات را از بین برد و ماه‌‌ها فرصت افغانستان برای سازندگی و توسعه را در جنجال‌های پوچ سیاسی ‌‌شان ضایع کردند. با وضعیتی که نخبگان سیاسی در این انتخابات به وجود آوردند، دیگر انتظار نمی‌‌رود که مردم افغانستان در انتخابات‌های آینده حضور پررنگ و گسترده داشته باشند.

توافق سیاسی هر دو ستاد، یکی از امید های مردم برای ختم این غائله محسوب می‌گردید؛ اما اکنون با گذشت بیش از چند هفته از زمان امضای این توافق، دو ستاد انتخاباتی هنوزهم با هم‌دیگر درگیر و مواضع سیاسی آن‌ها در همان جاهایی قرار دارد که قبل از امضای توافق سیاسی قرار داشت.

به نظر می‌رسد که تیم‌‌های انتخاباتی اراده‌ای برای رفع بن‌بست انتخاباتی ندارند. این امر ناشی از حرص قدرت‌طلبی و نگاه مطلق آن‌ها به برنده بودن در انتخابات است. هر دو نامزد انتخابات به کم‌تر از رفتن به ارگ ریاست جمهوری و متحدان سیاسی و مسئولان ستادهای آن‌‌ها به کم‌تر از وزارت و ریاست قانع نیستند. سازو‌کار و چگونگی تقسیم قدرت و توافقی که گفته می‌‌شود در مورد حکومت مشارکتی میان هر دو نامزد امضا شده نیز گنگ و نامعلوم است. از این ‌رو، پایه‌‌های توافق سیاسی مبنی بر تقسیم قدرت و تشکیل حکومت مشارکتی بسیار متزلزل بوده وبا گذشت هر روز اختلافات تازه‌ای میان هردو تیم سر بلند می‌کند.

هر یک از دو نامزد تلاش می‌کنند جریان بازشماری آرا و ابطال آرا را در مسیر منافع خود که منتج به برنده ‌شدنش شود، سوق دهد. به همین خاطر، حمایت و همراهی آن‌ها با روند بازشماری آرا یک‌سان نیست. وقتی نتیجه‌ طبق میل آن‌ها پیش می‌‌رود، این روند را حمایت و همراهی می‌کنند؛ اما همین‌که جریان بازشماری آرا برخلاف منافع آن‌‌ها حرکت می‌کند، از روند خارج شده و دوباره آن را به بن‌بست می‌کشانند. از آن‌ جایی که روند بازشماری آرا ماهیت سیاسی دارد و فاقد ریشه و پایه‌ی قانونی و حقوقی است، کمیسیون مستقل انتخابات نیز نمی‌تواند از الزام‌های قانونی روند انتخابات استفاده کند.

این نهاد مجبور است که در روند بازشماری آرا طبق میل و نظر تیم‌های انتخاباتی رفتار کند. اگر یکی از نامزدان بنا به هر دلیلی از روند خارج می‌شود، کمیسیون مستقل انتخابات مجبور است که روند را متوقف کند. دولت افغانستان و کمیسیون مستقل انتخابات، توان رفع بن‌بست و ختم غایله‌ی انتخاباتی را ندارند. از این‌رو، چشم‌انداز این روند تیره و نامعلوم بوده و به نظر می‌رسد که مردم افغانستان‌ باید ماه‌‌ها و هفته‌‌های بیش‌تری را در نگرانی و التهاب سر کند.