منبع: وال استریت ژورنال
نویسندگان: مارگریتا ستانساتی و احسان‌الله امیری
برگردان: حمید مهدوی
طالبان و مقام‌های خارجی گفته‌اند که اعضای برجسته‌ی گروه شورشی حقانی که اخیرا دستگیر شده‌اند، در خلیج فارس بازداشت شده‌اند، نه در افغانستان که کابل ادعا کرده بود؛ چیزی که تغییر احتمالی نگرش در منطقه‌ای را نشان می‌دهد که در آن شبه‌نظامیان افغانستان برای مدت طولانی آزادانه رفت و آمد داشته‌اند.
بازداشت انس حقانی، برادر رهبر گروه نزدیک به طالبان و حفیظ رشید، یک فرمانده نظامی، یک پیروزی مهم برای حکومت افغانستان خوانده شده بود. گروه حقانی، آن‌گونه که مقام رهبری طالبان اذعان می‌کند، به‌طور مستقل فعالیت دارد. برخلاف جریان اصلی جنبش طالبان افغانستان، ایالات متحده شبکه‌ی حقانی را یک گروه تروریستی می‌داند.
در سال‌های اخیر، شبکه‌ی حقانی پشت بسیاری از حملات بزرگ علیه اهداف خارجی و افغان قرار داشته است. در حال حاضر آقای حقانی و آقای رشید ارشدترین مقام‌های بازداشتی این گروه اند که در بازداشتگاه‌های افغانستان به‌سر می‌برند. اداره‌ی استخبارات افغانستان حین اعلان دستگیری آن‌ها گفت که آن‌ها در جریان یک عملیات در ولایت شرقی خوست، در پایگاه سنتی قدرت این گروه، بازداشت شده‌اند. اطلاعات جدید حاکی از آن اند که این دو نفر در یکی از کشورهای خلیجی بازداشت شده و بعد از آن به افغانستان انتقال داده شده‌اند.
طالبان روز شنبه گفتند که آقای حقانی و آقای رشید در 12 اکتوبر توسط نیروهای امریکایی در بحرین دستگیر شده و پیش از این‌که به کابل برسند، به قطر و امارات متحده‌ی عرب برده شده بودند. چندین مقام غربی گفتند که دستگیری آن‌ها در خلیج صورت گرفته؛ اما گفتند که از دست داشتن ایالات متحده در دستگیری آن‌ها آگاهی ندارند.
یک مقام ارشد امنیتی افغانستان تأیید کرد که این دو مرد در خارج دستگیر شده‌اند؛ اما از گفتن این‌که در کدام کشور دستگیر شده‌اند، خودداری کرد. وی گفت که این عملیات توسط اداره‌ی استخبارات افغانستان، ریاست امنیت ملی، رهبری شد و نیروهای امریکایی هیچ نقشی در آن نداشتند. یکی از سخنگویان سفارت ایالات متحده در کابل از دستگیری آن‌ها استقبال کرد.
این سخنگوی سفارت ایالات متحده گفت: «این مردان خطرناک، مردان میدان جنگ اند. ما در سال 2012 شبکه‌ی حقانی را در فهرست سازمان تروریستی خارجی شامل ساختیم. شبکه‌ی حقانی یک شبکه‌ی مرگ‌آور است که تهدید بزرگی علیه ایالات متحده، افغانستان، پاکستان و شریکان و متحدان محسوب می‌شود».
مشخص نیست که مقام‌ها در قطر، بحرین و امارات متحده‌ی عرب در تسهیل دستگیری آن‌ها چه نقشی داشته‌اند، البته اگر چنین نقشی را ایفا کرده باشند. روز شنبه، مقام‌های این سه کشور خلیج فارس به درخواست‌ها در مورد ابراز نظر در این مورد پاسخ ندادند.
اعضای گروه طالبان افغانستان، به‌شمول حقانی‌ها، برای یک مدت طولانی در قطر که در گذشته میان ایالات متحده و این گروه شورشی میانجی‌گری کرده است، نسبتا آزادانه رفت و آمد داشته‌اند. با این حال، دستگیری دو تن از رهبران شبکه‌ی حقانی در هفته‌ی گذشته، احتمالا نشان دهنده‌ی آن است که این وضع در حال تغییر است.
آناند گوپال، نویسنده و کارشناس مسایل مربوط به طالبان گفت: «اگر آن‌ها مهم بودند و این دلیل دستگیری آن‌ها باشد، این یک نقطه‌ی عطف برای حقانی‌ها و توانایی سفر آن‌ها خواهد بود و احتمالا نشان می‌دهد که حمایت و پشتیبانی از آن‌ها هنوز هم کاهش یافته است».
شبکه‌ی حقانی، با داشتن منابع بهتر از دیگر گروه‌های طالبان، از دیروقت بدین‌سو یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها علیه منافع ایالات متحده و متحدانش در افغانستان بوده است و مقام‌های افغان ادعا کرده‌اند که در سال‌های اخیر این گروه پشت برخی از بزرگ‌ترین حملات در افغانستان قرار داشته است، به‌شمول حمله‌ی 2011 بر سفارت امریکا در کابل که 16 کشته برجا گذاشت و حمله‌ی دیگر بر هوتل انترکانتیننتل در همان سال که در جریان آن 20 تن کشته شدند.
مقام‌های ایالات متحده و افغان گفته‌اند که سازمان استخبارات پاکستان برای گسترش نفوذش در افغانستان، به شکل پنهانی از شبکه‌ی حقانی حمایت کرده است، اتهامی که اسلام‌آباد پیوسته آن را رد کرده است. در حالی که شبکه‌ی حقانی هنوز هم تهدیدی جدی برای خارجی‌ها و افغان‌ها است؛ اما این شبکه اکنون و در مقایسه با گذشته‌های نزدیک، تا حدودی به دلیل هدف قرارگرفتن رهبری آن و پیشرفت‌های نیروهای امنیتی افغانستان در قلمروشان، ضعیف‌تر است. آقای گوپال گفت: «از حقانی قبلی فقط پوست آن باقی مانده است».
انس حقانی، کوچک‌ترین پسر جلال‌الدین حقانی، بنیان‌گذار این جنبش، است و پس از این‌که دو برادر او کشته شدند، از صفوف این گروه بالا آمد و نظر به گفته‌های مقام‌های افغان، او پس از سراج‌الدین حقانی، برادرش، در هنگام دستگیری، دومین فرمانده این گروه بود. به گفته‌ی به این مقام‌ها، او مسئول جمع‌آوری کمک مالی برای این شبکه بود که تا حدودی توسط کمک‌های خصوصی از خلیج تأمین مالی می‌شود. طالبان این شرح از حقانی جوان را انکار کردند و گفتند که او در سازمان هیچ نقشی نداشت و دانشجوی سال آخر مطالعات دینی بود.
آن‌ها گفتند که این دو مرد قبل از دستگیری‌شان برای بازدید از محمد نبی عمری، برادر رشید، به قطر سفر کرده بودند. عمری یکی از پنج زندانی طالب در زندان گوانتانامو بود که در ماه می در بدل بو برگدال، که پنج سال در اسارت حقانی قرار داشت، توسط ایالات متحده آزاد شد. به عنوان بخشی از تبادله‌ی زندانیان، این پنج تن که گویا از زندان گوانتانامو آزاد شده‌اند، در قطر به‌سر می‌برند.
طالبان گفتند که دستگیری آقایان حقانی و رشید، نقض شرایط این توافق بوده است. طالبان گفتند: «با وجودی که به زندانیان رها شده‌ی زندان گوانتانامو اطمینان داده شده بود که اقارب‌شان می‌توانند از آن‌ها بازدید کنند، بدون این‌که به آن‌ها صدمه‌ای برسد؛ اما این مردان به کابل تحویل داده شدند». «حکومت‌های ایالات متحده و افغانستان وقتی به نفع اهداف سیاسی‌شان باشد، به هیچ قانون بین‌المللی بند نیستند و هم‌چنین دعوت آن‌ها به صلح و آشتی نیز صادقانه نیست».
طالبان سال گذشته دفتر سیاسی‌ای را در قطر گشودند تا از گفت‌وگوهای صلح با حکومت‌های ایالات متحده و افغانستان میزبانی کنند. در حالی که دفتر آن‌ها چند روز پس از آن به‌خاطر جنجال‌ها تعطیل شد، تعداد زیادی از مقام‌های پیشین طالبان هنوز در این کشور خلیجی زندگی می‌کنند.