رییس جمهور غنی در رأس یک هیأت بلندپایهی دولتی برای اشتراک در هجدهمین اجلاس سران سازمان همکاریهای جنوب آسیا (سارک) عازم کتماندو، پایتخت نیپال شد. آقای غنی در دیدار با رییس جمهور نیپال خواهان گسترش همکاریهای سیاسی و اقتصادی میان دو کشور شده است.
سارک یکی از پنج تشکل بزرگ منطقهای در قارهی آسیا است که در راستای تسهیل همکاریهای تجاری و تحکیم همکاریهای منطقهای در حوزهی جنوب آسیا ایجاد شده است. افغانستان در سال 2005 عضویت این سازمان را کسب کرد. فلسفه و هدف اصلی سارک اقتصادی بوده؛ اما همکاریهای سیاسی و امنیتی نیز در اولویت این سازمان شامل میباشند. هدف اصلی این سازمان، گسترش همکاریهای اقتصادی و تسهیل روابط تجاری در منطقه اما در درازمدت کمک به روند همگرایی منطقهای میباشد.
موج گریزناپذیر جهانیشدن و رشد روندهای همگرایی در جهان، همگرایی در سیاست و اقتصاد را به امر اجتنابناپذیر در سیاست و اقتصاد بینالملل بدل کرده و هیچ کشوری نمیتواند در درون مرزهای ملی و جغرافیایی خود را محدود کرده و از روندهای همگرایی در منطقه خود را تجرید کند. پیوستن یا ایجاد روندهای همگرایی در سیاست و اقتصاد بینالملل، از الزامات اساسی حیثیت و موقعیت سیاست و اقتصاد دولتها بوده و نمیتوان بهصورت تجریدی و جداافتاده از روندهای همگرایی در منطقه، به اقتصاد پویا و سیاست فعال دست یافت. امروزه عضویت در اتحادیهها و سازمانهای منطقهای و جهانی، از ملزومات اساسی توسعه و پیشرفت است و محکی برای سنجش منزلت بینالمللی و قدرت ملی کشورها به شمار میرود. افغانستان نیز قعطا مشمول همین قاعده بوده و بلکه بیش از سایرین نیاز به همگراییهای منطقهای و پیوستن به اتحادیهها و سازمانهای منطقهای دارد. وابستگی شدید اقتصادی و تجارت افغانستان به خارج و عدم دسترسی به آبهای بینالمللی و مسیرهای دشوار و بیثبات انتقال کالا به افغانستان، از مسایل اصلی اقتصاد و تجارت افغانستان میباشند.
این مسایل نیاز به اتحادیهها و همکاریهای منطقهای را بیش از پیش زیاد کرده و این امر را به الزام اصلی در اقتصاد و تجارت افغانستان مبدل کرده است. دولت افغانستان باید سیاست فعال در قبال سازمانها و تشکلهای منطقهای، خصوصا در عرصه اقتصادی به پیش بگیرد و از ظرفیتها و امکانات آن در جهت رشد اقتصاد و تجارت خویش استفاده نماید. افغانستان تنها از طریق تعمیق و گسترش همکاریهای منطقهای میتواند مسیر امن و مطمئن انتقال کالاهای تجارتی را برای خود مهیا کند.
طی چند سال اخیر مسیرهای انتقال کالا، مهمترین عامل بر فرودها و نابهسامانیها در تجارت و اقتصاد افغانستان بوده است. همسایگان افغانستان که مسیرهای انتقال کالا به افغانستان را در اختیار دارند، هرازچند گاهی با مسدود کردن مرزهایش بر روی کالاهای تجارتی افغانستان، از آن به اهرم فشار بر دولت افغانستان کار گرفته و تأثیرات منفی زیادی بر اقتصاد و تجارت افغانستان وارد کرده است. با وجود تلاشهای زیاد دولت افغانستان برای تأمین مسیرهای مطمئن انتقال کالا به افغانستان، هیچگاهی تجارت افغانستان به مسیرهای مطمئن انتقال کالا دست نیافت و دغدغهها و نگرانیها در این مورد همچنان وجود دارند. در حالی که افغانستان عضویت سه تشکل بزرگ منطقهای چون سارک، شانگهای و ایکو را دارا میباشد و مسایل ترانزیتی افغانستان، خصوصا مسیر انتقال کالاها را میشود در آجندای نشستها و همکاریهای آنها قرار داد. چون هدف و محور تمامی این سازمانها به معنای اصلیاش از میان برداشتن موانع تجاری و تسهیل ترانزیت در منطقه میباشد و میشود مسایل تزانزیت افغانستان را در دستور کاری این سازمانها قرار داد. حضور در این نشستها در کنار اهمیت سیاسی آن، حداقل این فرصت را برای افغانستان فراهم میکند که از ظرفیتها و امکانات آن در جهت رفع مشکلات تجارتی خود، خصوصا مسیرهای مطمئن انتقال کالا بهره ببرد. قطعا مشکلات مسیرهای انتقال کالا به افغانستان، یکی از چالشهای جدی فراروی انکشاف تجارت و اقتصاد منطقه بوده و بایستی آن را در محورهای این نشست بگنجاند.