با شدت گرفتن جنگ در افغانستان، هزاران پناهنده افغان از کشور شان فرار می‌کنند. اما ایران و پاکستان، که بیشترین پناهنده افغان از دوره‌های قبلی خشونت را در خود جای داده‌اند، به طور فزاینده‌ای با مهاجران افغان خصمانه برخورد می‌کنند. بنابراین، جریان خروج دسته جمعی جدید به سوی اروپا است؛ اروپایی که هم اکنون با پناهندگان سوریه اشباع شده است.
با این وجود، این افغان‌ها کم‌تر توجه سیاست‌گذاران غربی را به خود جلب کرده‌اند و ظاهرا آن‌ها بیچارگی افغان‌ها و چالش‌هایی را که فرار آن‌ها در افغانستان، کشورهای همسایه‌اش و اروپا ایجاد می‌کند، تشیخص نمی‌دهند. برای افغان‌ها، این تکرار یک کابوس است. مانند دوره‌های قبلی خروج دسته جمعی در دهه 1970، این دوره نیز این کشور را از افراد حرفه‌ای که برای آینده‌ی آن به عنوان یک دولت مدرن حیاتی است، تخلیه می‌کند.
افزایش تازه در تعداد پناهندگان با تهاجم طالبان در سال جاری آغاز شد و پس از آن‌که جنگ به مناطق پرجمعیتی چون قندوز رسید، تشدید یافت. ماه گذشته، کارمندان ریاست پاسپورت گفتند که آن‌ها به طور میانگین روزانه 2000 پاسپورت – سه برابر تعداد سه ماه قبل – صادر می‌کنند.
در دهه‌های اخیر، بسیاری از پناهندگان افغانستان به پاکستان رسیده‌اند، پاکستانی که نزدیک به سه میلیون [پناهنده افغان] را در خود جای داده است. اما پناهندگان در آن‌جا شکایت دارند که در سال جاری مقامات پاکستانی آن‌ها را مجبور کرده‌اند به کشور شان بازگردند. سازمان بین‌المللی مهاجرت می‌گوید که 90 هزار افغان مستقر در پاکستان از ماه جنوری تاکنون به کشورشان بازگشته‌اند. اکنون حکومت کارت‌های هویت 1.5 میلیون پناهنده را؛ زمانی‌که در پایان سال منقضی می‌شود، تمدید نمی‌کند؛ پناهندگانی که بسیاری از آن‌ها برای چندین دهه در پاکستان زیسته‌اند.
ایران نیز پناهندگان را اخراج کرده است. یکی از دلایل آن این است که افغان‌هایی که با تجارت مواد مخدر پیوند دارند مشکلات استفاده مواد مخدر در این کشور را بیشتر خواهد کرد.
اخراج می‌تواند یک مجازات سنگین باشد. برخی از عودت کنندگان سر از اردوگاه‌های سازمان ملل در نزدیکی جلال آباد، یکی از سنگرهای مستحکم ملیشه‌های پیشین طالبان که به داعش پیوستند، در می‌آورند. ممکن است بدترین خطر متوجه هزاره‌ها باشد. آن‌ها مسلمانان شیعه و بسیاری از آن‌ها فراری کشتار توسط طالبان هستند.
افغان‌ها نمی‌توانند از حکومت خودشان انتظار زیادی داشته باشند. در یک گزارش رسمی امریکایی آمده است که سال گذشته وزارت خارجه امریکا کمک به یک برنامه آموزشی وزارت مهاجرین و عودت کنندگان افغانستان را پس از آن متوقف کرد که این وزارت را فاسد و ناکارا یافت. کمک به پناهندگان افغانستان برای مقام‌های پاکستانی که هم اکنون با میلیون‌ها بی‌جاشده داخلی پاکستانی‌ای فراری از جنگ در مناطق مرزی خود شان دست و پنجه نرم می‌کند، آسان نیست. بنابراین، مقصد پناهندگان افغانستان که به طور دسته جمعی این کشور را ترک می‌کنند – پس از یک سفر پرمخاطره از طریق ایران، ترکیه و مدیترانه – اروپا است.
براساس برآوردهای سازمان ملل و اروپایی‌ها، بیش از 20 درصدِ حدود 500 هزار نفری که در سال جاری از طریق مدیترانه [به اروپا] رسیده‌اند، افغان هستند. این جریان یک چالش جدی‌ای برای اروپا خلق می‌کند؛ اروپایی که هم اکنون بزرگ‌ترین بحران پناهندگی از زمان جنگ جهانی دوم را تجربه می‌کند.
اما اگر اروپا دروازه‌هایش را به روی آن‌ها ببندد، این کار صرف چالش را به پاکستان خواهند کشاند؛ جایی که انتظار می‌رود بازهم تعداد زیادی از افغان‌ها سرازیر شوند. حتا در اوقات عادی، ده‌ها هزار تن از افغان‌ها که اکثریت آن‌ها به عنوان دیدارکنندگان قانونی موقتی، ماهانه از طریق دو پاسگاه مرزی عبور و مرور می‌کنند. وسوسه به تقلب در آن نقاط عبور افزایش خواهد یافت باوجودی که جریان ورود دیگر افغان‌های بیچاره از طریق بخش‌های کنترل نشده‌تر مرز تشدید شده است. این امر قطعا خشم رو به رشد عمومی پناهندگان افغانستان را تشدید خواهد کرد؛ آن‌هایی که هم اکنون بسیاری از پاکستانی‌ها آن‌ها را به تروریسم، مواد مخدر و کاهش رشد اقتصاد شان نسبت می‌دهند.
بنابراین جهان باید به این حقیقت آشکار اذعان کند که پناهندگان افغانستان به کمک نیاز دارند. حکومت آن‌ها که در محاصره جنگ و ناکارایی است، از عهده این کار بر نمی‌آید و دو همسایه بزرگ آن به‌طور فزاینده‌ای نسبت به تعهد شان بی‌تفاوت هستند. این انتظار از پاکستان غیر واقع بینانه است که به‌صورت داوطلبانه پناهندگان افغانستان بیشتری را بپذیرد. با این حال، بهتر است به آن‌هایی کمک کند که هم اکنون آن‌جا [در پاکستان] هستند. آقای اوباما باید بر آقای شریف اعمال فشار کند تا کارت‌های هویتی را که به انقضا نزدیک است، تمدید کند. او باید بر یک روند بازگشت تدریجی‌تر و انسانی‌تر اصرار کند. او باید به آقای شریف اطمینان بدهد که امریکایی‌ها هم‌چنان نسبت به کمک مالی برای برنامه‌های کمکی بین‌المللی که به پناهندگان افغان در پاکستان و ایران کمک می‌کند – برنامه‌هایی که اکنون تحت فشار بودجه‌ای قرار دارند- متعهد است.
ایران که خانه‌ی دومین جمعیت بزرگ پناهندگان افغانستان است، ویزای 450 هزار افغان را تمدید کرده است. با این حال، افغان‌ها در آن‌جا نیز از اخراج اجباری و دیگر رفتارهای بد گزارش داده‌اند. نظر به یک گزارش اخیر، پولیس مرزی ایران هفت افغانی را که می‌خواستند به این کشور وارد شوند، به ضرب گلوله کشتند. این سیاست‌ها باید پایان داده شوند.
همان‌طور برای کشورهای غربی، کشورهای اروپایی که نیروهای شان در ماموریت ناتو در افغانستان سهم گرفتند، باید اطمینان بدهند که افغان‌ها در هر سهمیه بندی اتحادیه اروپا که پناهندگان را میان کشورهای عضو توزیع می‌کند، شامل‌اند. و واشنگتن باید [صدور] ویزای ویژه مهاجرت برای آن‌عده از افغان‌هایی که با حکومت یا ارتش ایالات متحده کار کرده‌اند و می‌گویند که زندگی آن‌ها در خطر است، را تسریع کند. در ماه سپتامبر، حد اقل 13 هزار تن از افغان‌ها و عراقی‌هایی که این وضعیت را دارند، هنوز منتظر بودند.
اگر امنیت تامین شده بتواند، گروه‌های کمکی بین‌المللی باید ایجاد مناطق امن در داخل مناطق آرام در کشور، جایی‌که سازمان ملل مجموع تعداد بی‌جاشدگان داخلی را نزدیک به یک میلیون تن می‌گوید، را سرعت ببخشند. این افراد برای ماندن در افغانستان به مشوق نیاز دارند.
در عین حال، برخی از همسایه‌های دیگر افغانستان باید برای کمک هم پیمان شوند. کشورهای همسایه در آسیای مرکزی، همراه با روسیه، چین و ایران، همه به ثبات بیشتر در افغانستان نیاز دارند و از شبح جریان سنگین پناهندگان به کشورهای شان هراس دارند؛ آن‌ها باید کمک‌های شان را برای حمایت از تشکیل مناطق امن دایمی در داخل افغانستان، در جاهایی مثل بامیان که هنوز از ثبات نسبی برخوردارند، شریک کنند. با توجه به نبود راه حل‌های آسان و موقتی برای خشونت، فساد و تنگ‌دستی اقتصادی در افغانستان؛ مناطق امن بهترین مشوق ممکن برای افغان‌ها خواهد بود تا در کشورشان بمانند. این صرف یک چاره‌ی موقت است؛ اما می‌تواند در کنترل یک بحران خطرناک کمک کند.