اشرف غنی، رییس حکومت وحدت ملی در مراسم افتتاح پنجمین نشست ملی مشورتی شوراهای انکشافی روستاها، از بهبود زندگی روستانشینان افغانستان در چهار سال آینده خبر داد.
برنامه همستگی ملی یکی از محدود پروژه‌های کلان در افغانستان و به معنای واقعی کلمه «ملی» بوده است، که از سیزده سال گذشته تا اکنون در کشور به اجرا گذاشته شده است. این برنامه از نظر گستردگی و پوشش همگانی بود و جامعه جهانی در کنار دولت افغانستان توانست به میانجی این برنامه، خود را با بخش‌های وسیعی از جامعه افغانستان وصل کند.
ارزیابی این برنامه نیاز به زمان و تحقیق بیشتر دارد اما به طور اختصار لازم است به چند نکته به صورت گذرا اشاره کنم.
برنامه همبستگی ملی در بخش‌های صحی، سرک سازی، زراعت، برق و معارف تطبیق شد. کاهش فقر و گسترش حکومتداری محلی از مهم‌ترین اهداف این برنامه بود. بانک جهانی و دولت افغانستان، صندوق بازسازی افغانستان را جهت هم‌آهنگی و مؤثریت کمک‌های بین‌المللی در افغانستان ایجاد کرد و هزینه‌های برنامه همبستگی ملی از طریق این صندوق جمع‌آوری و پرداخته می‌شد. طرح و اجرای برنامه همبستگی ملی زمانی مؤثر تمام شد و مقبولیت عام پیدا کرد که از یک طرف وضع امنیت تا این حد شکننده نبود و از طرف دیگر جامعه جهانی حضور گسترده داشت.
اکنون اکثریت کشورهای کمک کننده رخت شان را از کشور بسته و رفته‌اند. تمویل کنندگان با گذشت چهارده سال گذشته، در حال حاضر کم‌تر تمایلی به حمایت از حکومت افغانستان نشان می‌دهند. هرچند اشرف غنی گفت که حکومت وحدت ملی برای سال آینده این برنامه بودجه لازم در اختیار دارد. داشتن بودجه حداقل برای سال بعدی این برنامه خبر خوبی است اما آیا واقعاً ارائه خدمات به صورت همسان در چهار سال آینده امکان پذیر است؟ برنامه همبستگی ملی در گذشته به رغم زمان زیاد و توجه دولت و جامعه جهانی عادلانه در کشور تطبیق نشد. بسیاری از روستاهای کشور با آن‌که از امنیت خوب برخوردار بود از دسترسی به خدمات محروم ماندند. در حال حاضر بسیاری از ولسوالی‌ها و روستاهای کشور که در گذشته امن بود، ناآرام شده و طالبان به صورت گسترده و فعال در آن حضور دارد. بنابراین، حکومت با چالش امنیت روبه‌رو است. از همین اکنون واضح است که تطبیق وعده غنی برای همسان کردن روستاها از نظر دسترسی به خدمات در چهار سال آینده منتفی است.
اشرف غنی گفت زندگی روستایی‌ها را در این چهار سال بهبود می‌بخشد. اما هیچ شاخص برای این بهبودی ارائه نکرد. بهبود بخشیدن از نظر افزایش درآمدها؟ ساخت و ساز جاده‌ها و این‌که در چهار سال آینده چند کیلومتر سرک در روستاها ساخته خواهد شد؟ این‌که در چهار سال آینده میزان دسترسی ساکنین قریه‌ها به خدمات صحی چقدر افزایش پیدا می‌کند از جانب غنی هیچ اشاره‌ی نشد. از این نظر غنی با کلی گویی زمینه‌ی فرار از وعده‌اش را فراهم کرد تا کسی در چهار سال آینده نتواند او را مورد پرسش قرار دهد.
اشرف غنی به جای این‌که از فرصت‌ها و چالش‌ها و چه‌گونگی دوام و تطبیق برنامه همبستگی ملی صحبت کند، حرف‌های خندهداری زد. غنی با این پیش فرض که در ده سال آینده افغانستان را به گلستان تبدیل خواهد کرد گفت: «در ده سال آینده هر قطره آب ما برابر یک قطره تیل همسایه یا زیادتر از آن ارزش خواهد داشت.» این ادعا از اساس بی‌پایه و مضحک است. حتا اگر افغانستان اختیار تمام آب‌هایش را داشته باشد. یا مثلا غنی می‌گوید: «از جوی تا مزرعه ۴۵ فیصد آب ضایع می‌شود.» اشرف غنی زمانی این سخن را به زبان می‌آورد که تا هنوز آمار دقیقی جمعیت کشور را نمی‌داند.
رییس حکومت وحدت ملی ثبات افغانستان را بدون ثبات قریه‌ها غیر ممکن دانست اما وعده‌های میان تهی بدون درنظر گرفتن شرایط و امکانات، نه تنها باعث رشد و توسعه روستاها نخواهد شد بلکه به ثبات مورد نظر هم آسیب خواهد زد. سخنان غیر مسئولانه و بی‌اساس باعث بهبودی زندگی مردم نمی‌شود. انتظار مردم از سران حکومت این است که با مردم صادق باشند. مسئولیت پذیری و توسعه روستاها جدا از گزافه‌گویی، ترفند و خیال بافی است.