اطلاعات روز: حوالی 7:30 صبح روز چهارشنبه، صدها هزار تن از شهروندان کابل، بزرگترین تظاهرات عدالت خواهی را از مصلای شهید مزاری واقع در دشت برچی آغاز کردند.
معترضان تابوتهای هفت شهید زابل را بر شانههای خود تا داخل ارگ ریاست جمهوری منتقل کردند.
در این اعتراض عدالت خواهی که همه اقشار جامعه و همه اقوام افغانستان در آن بهصورت خودجوش حضور داشتند، در ظرف چند ساعت جمعیت راهپیمایی، نزدیک به یک میلیون رسید.
در مسیر کوته سنگی- دهمزنگ به جمعیت این راهپیمایی از همه اقوام افغانستان اضافه شده و شماری از نمایندگان مجلس نیز در این مسیر به جمع معترضان پیوستند.
به باور برخیها، حوالی ساعت 12 قبل از ظهر بیش از یک میلیون نفر در چوک پشتونستان واقع در دروازه شرقی ارگ تجمع کردند. در این چوک دو شاخه دیگر معترضان که از منطقه خیرخانه و چنداول آمده بودند، به جمع معترضان پیوستند.
رسانهها جمعیت این تظاهرات را مختلف گزارش دادند، آنچه که نزدیک به واقعیت است و بیشتر رسانهها گزارش دادند، بیش از یک میلیون نفر در این تظاهرات اشتراک داشتند.
این تظاهرات در طول سه ده اخیر در افغانستان بیسابقه خوانده شد.
معترضان با سردادن شعارهای «همصدا شویم تا رها شویم»، «عدالت خواست ملی ماست»، «دادخواهی هدف ملی ماست»، «مرگ بر طالبان تروریست» و «طالب جنایت میکند، ارگ حمایت میکند»، خواهان تأمین امنیت شهروندان کشور شده و قطعنامهی پنج مادهای را صادر کردند.
از حوالی 12 قبل از ظهر الی حوالی ساعت 3 بعد از ظهر معترضان برای سومین بار قعطهنامه را خواندند و از دولت خواستند که هرچه زوتر به خواستههای آنان پاسخ دهد.
در ماده اول این قطعنامه آمده است: «با راهاندازی عملیات تصفیوی قاطع و سریع، قاتلین شهدای زابل و تمام عاملان جنایت و ناامنی در این ولایت، به زودترین فرصت ممکن دستگیر، محاکمه و با در نظرداشت تمام معیارها و موازین حقوق بشری و اصول محاکم ملی و بینالمللی مجازات شوند.»
همچنان معترضان خواهان تشکیل یک قولاردوی فعال و مجهز در تشکیلات اردوی ملی افغانستان برای حفاظت از امنیت کلی هزارهجات با چهار فرقه در چهار زون امنیتی بامیان، دایکندی، جاغوری و غزنی، بهسود و دایمیرداد، شدند.
در ماده سوم این قطعنامه یادآوری شد: «برای تأمین امنیت و رسیدگی به مشکلات اداری مردم ولسوالیهای جاغوری، مالستان، قرباغ، ناور و جغتو تشکیل واحد اداری مستقل ولایت جاغوری و غزنی باختری منظور و عملی شود.»
معترضان همچنان خواستار افزایش تشکیلات پولیس ملی در تمامی ولسوالیهایی که با تهدید طالبان و سایر تروریستان قرار دارند، شدند.
در پایان این قطعنامه معترضان در مقابل ارگ ریاست جمهوری افغانستان گفتند: «برای بزرگداشت از حرمت شهدای مظلوم و بیگناه که در زابل به شهادت رسیدند، تپهای در شهر کابل، بنام «تپهی شهدا» نامگذاری شده و پیکرهای پاک شهیدان در آن به خاک سپرده شوند.»
به گفتهی معترضان، تا حوالی ساعت سه بعد از ظهر هیچ پاسخ مثبت از سوی دولت در مقابل خواستههای آنان دریافت نشد تا این که شماری از معترضان دروازه اولی ارگ را به زور باز کردند و داخل محوطه ارگ شدند.
حدود دو دقیقه از ورد معترضان به محوطه ارگ نگذشته بود که گاردهای امنیتی ارگ فیرهای هوایی انجام داد. در این تیراندازی 8 نفر از معترضان زخمی شدند، یکی گلوله به ساق پایش اثابت کرده بود، یکی به شکم و کَمرش، دیگری به گلویاش و باقی افراد نیز به قسمتهای از پاهای شان اثابت کرده بود.
بعد از چند دقیقه، گلوله باری ختم شد و معترضان در نزدیک ساختمان مربوطه به اداره امور تجمع کردند.
از حوالی ساعت چهار بعد از ظهر تا حوالی 12:30 شب معترضان در این ساحه انتظار کشیدند تا دولت به خواستههای آنان پاسخ دهد.
در این مدت نشستهای متعدد در ارگ ریاست جمهور برگزار شد تا موقف دولت را به این اعتراض میلیونی اعلام کند.
حوالی ساعت پنج و نیم بعد از ظهر هیئتی به نمایندگی از ستاد مردمی و جامعه مدنی به ارگ رفتند و ساعتها منتظر گفتوگو با سران حکومت وحدت ملی ماندند.
ساعتها انتظار آنان با پاسخ قاطع شماری از مقامات حکومت وحدت ملی پایان یافت و حضور نماینده معترضان در جلسه ارگ به گونهی رسمی از سوی تلویزیون ملی سانسور شد. این تلویزیون سخنان نماینده معترضان را بازتاب نداد و به جای آن در انتخاب سخن و نظر معترضان، حرفهایی از بزرگان و شماری از وکلای غزنی را منتشر کردند که از جانب ارگ در این جلسه دعوت شده بودند.
یک عضو ستاد برگزاری دادخواهی ملی میگوید که بعد از گذشت چهار ساعت هیچ خبری از این هیئت نشد. تا این که آنان دریافت که دولت با این هیئت نه بلکه با هیئت دیگری که از سوی یک جریان سیاسی به ارگ آورده شده بود گفتوگو کرده و به توافق رسیدهاند که جنازههای شهدا را به جاغوری انتقال دهند.
او گفت که نشست دولت با «هئیت بدلی» به نمایندگی از خانوداه شهدا و به نمایندگی از مردم جاغوری مسئله را تغییر داد و نتیجه تظاهرات و رسیدن به مطالبات را سخت کرد.
به باور او، مطالبات معترضان امروز یک مسئله ملی است چون تمام افغانستان و تمام ولایتها با مشکلات امنیتی دست و پنجه نرم میکنند. بناً دولت باید به این خواستها توجه میکرد و نباید در مذاکره با چند تن از نمایندگان مردم جاغوری به این خواستهای ملی بیتوجهی میکرد.
یکی دیگر از معترضان میگوید که حوالی ساعت دوازه هیئتی که از جانب معترضان به ارگ رفته بود برگشت و به مردم اعلام کرد که دولت به دیگر خواستهها آنان پاسخ مثبت داده، اما به دو خواست عمده و اساسی آنان جواب رد داده است.
او گفت، نیاز بود دولت به خواستههای معرضان توجه میکرد چون این مسئله هم برای دولت مفید واقع میشد و هم برای شهروندان کشور؛ چون دولت با این کار میتوانست رضایت بخشی از شهروندان کشور را بگیرد و از طرفی، امنیت در بخشی از کشور تأمین میشد.
معترضان به ناچار حوالی ساعت 12 شب محوطه ارگ را به مقصد مصلی شهید مزاری ترک گفتند. بعد از رسیدن به مصلا، موترهای صلیب سرخ اجساد شهیدان را به شفاخانه چهارصد بستر انتقال داد.
باید گفت که این اعتراض تاریخی و میلیونی در پیوند به سربریده شدن هفت تن از گروگانهای ولسوالی جاغوری ولایت غزنی توسط گروه طالبان که نزدیک به دو ماه در قید این گروه بودند و به تاریخ 16 عقرب در ولایت زابل سربریده شدند، برگزار شده بود.
این گروگانها به تاریخ 21 میزان از مربوطات ولایت زابل ربوده شده بودند.