گاردین/ سون انگل راسموسن ترجمه معصومه عرفانی
براساس یک نظرسنجی، مردم افغانستان بسیار کمتر از هر زمان دیگری در طول دههی گذشته، نسبت به آیندهی کشور خود خوشبین هستند. این نظرسنجی همچنین نشان میدهد که چرا بسیاری از جوانان، جان خود را در سفر خطرناک بهسوی اروپا بهخطر میاندازند.
در یک بررسی که در روز سهشنبه توسط بنیاد آسیا منتشر شد، 36.7 درصد از پاسخدهندگان باور داشتند که کشور در مسیر درستی حرکت میکند، که نسبت به رقم 54.7 درصد در سال 2014، کاهش داشته است. علاوهبراین، 40 درصد از آنها گفتند که اگر فرصت داشته باشند، کشور را ترک خواهند کرد.
بعد از دو دلیل عمده برای نارضایتی گسترده، ناامنی و بیکاری، فساد، اقتصاد ناکارآمد و ناامیدی از دولت قرار دارند.
بررسی این بنیاد، از سال 2004، بهطور سالانه انجام میشود. در بررسی قبلی که سال گذشته پس از انتخابات ریاستجمهوری انجام شد، میزان خوشبینی در بالاترین حد قرار داشت. کاهش شدید پس از آن نشاندهندهی ناامیدی گسترده نسبت به عملکرد دولت رییسجمهور اشرف غنی است.
وضعیت اقتصادی پس از خروج سرمایهگذارهای خارجی درحال نابودی است. باوجود وعدههای غنی درمورد مبارزه با فساد، 90 درصد افراد مصاحبهشده گفتند که فساد یکی از مشکلات زندگی روزمرهی آنهاست.
امنیت نیز وخیمتر شده است. سال 2015، بهعنوان مرگبارترین سال در تلفات افراد ملکی افغانستان از زمان آغاز جنگ ثبت شده است. بیش از 67 درصد مردم نگران امنیتی شخصی خود هستند که این رقم نیز بالاترین میزان در طول دههی گذشته را نشان میدهد.
شاید شگفتآور باشد که خوشبینترین شهروندان کسانی هستند که در ولایت آمادهبهنبرد هلمند قرار دارند. در این ولایت 62.1 اعتقاد دارند که کشور در مسیر درستی حرکت میکند. کمترین میزان خوشبینی در کابل است که تنها 22.5 درصد به آیندهی افغانستان امیدوار هستند.
عبدالله احمدزی، نمایندهی این کشور برای بنیاد آسیا گفت: «افغانستان تاثیر سه تغییر همزمان در وضعیت سیاسی، اقتصادی و امنیتی را در سال 2015 تجربه کرده است».
احمدزی گفت: «باتوجه به این دورنمای چالشبرانگیز، بررسی 2015 بیانگر نگرانیهای قابل درک مردم افغانستان و درماندگی از این است که هیچ پیشرفتی صورت نگرفته است. نتایج نشان میدهند که شک و تردیدها دررابطه با توانایی دولت برای مقابلهی مؤثر با این چالشها افزایش یافته است». او جامعهی بینالمللی و همسایگان منطقهای را تشویق به حفظ و حمایت از صلح و ثبات در افغانستان کرد.
در این نظرسنجی تاکید شده بود که چرا بسیاری از مردم افغانستان درحال ترک کشور خود هستند. به گفتهی مقامات افغانستان، حداقل 146000 نفر امسال کشور را ترک گفتند. این رقم در سال 2014، در یک سال 58500 نفر بود.
دولتهای اروپایی، در تلاش برای جلوگیری از افزایش موج مهاجرتها، به شیوههای مختلفی تلاش کردهاند تا افغانهای ازجانگذشته را از قدمگذاشتن در این سفر مخاطرهآمیز منصرف کنند. یکشنبهی گذشته، یک هیئت دولت ناروی، برای توافق بر سر بازگرداندن 90 درصد از پناهجویان افغانستان در ناروی، از کابل دیدار کرد.
تور هاترم، وزیر امور خارجه ناروی گفت: «این مسئولیت کشور متبوع آنها است که به شهروندان خود رسیدگی کنند».
آلمان نیز ازطریق تبلیغات در رسانههای اجتماعی و تابلوهای تبلیغاتی در تعدادی از ولایتهای افغانستان، تلاش میکند مردم افغانستان را متقاعد کنند تا در کشور خود بمانند. در تعدادی از این تبلیغات آمده است: «ترک افغانستان؟ آیا مطمئن هستید؟»، «جانهای خود را در تلاش برای فرار به کشورهای اروپایی به خطر نیندازید».
سازمانهای بینالمللی میگویند که آنها اطلاعات دقیقی از کسانی که کشور را ترک میکنند ندارند، اما بررسی بنیاد آسیا درپی تعیین مشخصات پناهجویان عادی است. براساس این گزارش، بیشتر پناهجویان مردان مجرد و بیکار هستند که درمورد دولت اسلامی (داعش) شنیدهاند و این ممکن است ترس آنها از امنیت جانیشان را تشدید کرده باشد. درنتیجه، این گزارش نتیجهگیری میکنند که مهاجرت منجر به سیل جدید از فرار مغزها از افغانستان شده است.
دولت افغانستان نیز به نوبهی خود تلاشهای بیسرانجامی برای توقف جریان خروج شهروندانش به اروپا انجام داده است. جاییکه آنها 19 درصد از مهاجران این منطقهی جغرافیایی را تشکیل میدهند و در درجهی دوم پس از مردم سوریه قرار دارند.
در اوایل سال جاری، دولت ازطریق بیلبوردهای تبلیغاتی از مردم خواست که جان خود را در این سفر به خطر نیندازند. در این تابلو تصویری از اجساد در ساحلهای اروپایی وجود داشت و همچنین تلاش میکرد تا احساس وطنپرستی مردم و وظیفهشناسی برای بازسازی کشور را در آنها زنده کند.
گروهی از فعالان جوان جامعهی مدنی نیز در کابل با این حرکت همنوا شده و با نقاشیهای روی دیوارهای ادارهی پاسپورت، میخواستند همسالان خود را از ترک کشور منصرف کنند.
همچنان که بسیاری از افغانها نگران هستند خروج مداوم سربازان و حامیان خارجیشان، دستآوردهایی را که به سختی در 14 سال گذشته صورت گرفتهاند را با خطر مواجه کند، تعداد بیشتری از زنان نیز درمورد حقوق خود نگران هستند: 16 از زنان، نگرانیهای حقوقی خود را بهعنوان مسئلهی اصلی ذکر کردند که نسبت به سال گذشته با رقم 11 درصد افزایش یافته است.
بخشی این افزایش میتواند ناشی از تهاجم اخیر طالبان به ولایتها و مناطقی باشد که در گذشته بهعنوان مناطق امن درنظر گرفته میشدند. در این ولایتها شورشیان بهطور خاص زنان عضو جامعهی مدنی را هدف قرار داده بودند.
یک سال پس از اولین انتقال مسالمتآمیز قدرت پس از خروج طالبان در سال 2001، مردم افغانستان سرخوردگی روبهرشدی به روند دموکراسی دارند. درحالیکه 73.1 آنها سال گذشته گفته بودند از روند دموکراسی راضی هستند، در سال جاری این رقم به 57.2 درصد کاهش یافته است.
اگرچه مشارکت زنان در انتخابات افزایش یافته است، 50 درصد جمعیت – 48 درصد از زنان – معتقدند که زنان باید برای رایدادن با مردان مشورت کنند یا اجازه بدهند مردان برای آنها انتخاب کنند.