هند؛ الگوی یک دیپلماسی نیک

نارندرا مودی به کابل آمد. او ضمن دیدار با مقامات دولت افغانستان، به غرب کابل رفت و ساختمان جدید پارلمان افغانستان را افتتاح کرد. ساختمان جدید پارلمان افغانستان را هند با هزینه بالغ بر 220 میلیون دالر ساخته است. نخست وزیر هند در ساختمانی که گفته می‌شود جواب‌گوی نیازمندی یک قرن آینده مجلس افغانستان است سخنرانی مفصلی ایراد کرد. چند نکته لازم به یادآوری است:
اول، نخست وزیر هند افزون بر نیم ساعت در پارلمان جدید کشور سخنرانی کرد. سخنانش مورد استقبال گرم قرار گرفت و نماینده‌های پارلمان افغانستان و حاضرین در سالن برای او به‌صورت مکرر کف زدند. آن‌چه را مودی در پارلمان جدید کشور ایراد کرد، همزمان توسط رسانه‌ها به‌صورت زنده و گسترده هم نشر شد. با آن‌که زمزمه‌های آمدن مودی به کابل از یک هفته قبل در محافل سیاسی و رسانه‌ای کشور گرم بود اما استقبالی که از سفر او به کابل صورت گرفت بی‌نظیر بود. جدا از تشریفات رسمی و دولتی، افکار عمومی نسبت به هندوستان و سفر و سخنرانی مودی مثبت بود. از میان سران و کشورهای همسایه که با افغانستان روابط پیچیده و طولانی دارد، مودی از معدود سیاستمداران منقطه و جهان است که کابل به رغم وضعیت بیماری که دارد با خوش‌رویی از او پذیرایی کرد.
دوم، استقبال از مودی و ذهنیت مثبتی که افغان‌ها نسبت به هندوستان دارد، جدای از گذشته تاریخی، حاصل چهارده سال کمک‌های هند به افغانستان است. هند در طی این زمان افزون بر دو میلیارد دالر در بخش‌های مختلف به افغانستان کمک کرده است. این کشور پس از امریکا، بریتانیا، جاپان و آلمان پنجمین کشوری است که در لیست کمک‏کننده‌های بزرگ افغانستان قرار دارد. بند سلما یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های زیربنایی در کشور است که به کمک هندوستان در حال ساخت و آماده شدن است. هند برای افغانستان سالانه هزار بورسیه تحصیلی اختصاص داده و اکنون هزاران نفر از دانشجویان کشور مشغول تحصیلات عالی در هندوستان هستند.
تازه‌ترین وعده‌ی که نخست وزیر هندوستان به افغانستان سپرده است اهدای سالانه 500 بورس تحصیلی است. کودکان و خانواده‌های سربازانی که در جنگ جان شان را از دست می‌دهند، از این بورسیه برخوردار خواهند شد.
علاوه بر ساخت پارلمان جدید که 220 میلیون دالر هزینه برداشته است، هندوستان سه فروند هلی‏کوپتر جنگی (MI25) نیز در اختیار دولت افغانستان قرار می‌دهد.
روابط افغانستان با کشورهای دیگر و بر عکس آن نه استوار بر عواطف یا روابط خونی بلکه الزاماً مبتنی بر منافع آن تعریف شده است. چنان‌چه مودی در سخنرانی خود گفت کشورهای منقطه زمانی کامگار خواهند شد که افغانستان به مرکز ایده‌ها، تجارت، انرژی و سرمایه‌گذاری تبدیل شود. در این‌که هند با افغانستان حسن نیت دارد و کمک‌هایش بشردوستانه است شکی وجود ندارد اما هند به‌صورت آگاهانه و این‌که ثبات در افغانستان به نفع آن کشور است وارد میدان شده و نسبت دوستی با افغانستان برقرار کرده است.
سوم، از جنگ نیابتی هند و پاکستان در افغانستان زیاد سخن گفته شده است. این‌که گفته می‌شود افغانستان در رابطه به هند و پاکستان سیاست متوازن اختیار کند تا بیش از این قربانی تنش‌های هند و پاکستان نشود یک سخن معقول است. واقعیت اما این است که دوستی یا دیپلماسی نیک میان کشورها ناشی از عملکرد صادقانه‌ای است که هر کدام از کشورها از خود به نمایش می‌گذارند و در عمل ثابت می‌سازند. هندی‌ها در یک‌ونیم دهه گذشته هرچه در افغانستان قربانی دادند در راه بازسازی و کمک به افغانستان بود. استقبال از مودی در حقیقت نتیجه سیاست چهارده ساله‌ی بود که هند در افغانستان بازی کرد. از این حیث، هند برای افغانستان یک کشور نمونه است که برای تأمین صلح و ثبات و بازسازی در افغانستان هزینه داده و صداقتش را در عمل نشان داده است.