هفتهی گذشته نشست چهارجانبه افغانستان، پاکستان، آمریکا و چین در اسلامآباد با این نتیجه پایان یافت که دور بعدی نشست در کابل برگزار شود. امروز کابل میزبان دور دوم نشست چهارجانبه است. نشستی که چهارطرف تعهد کردهاند راههای دسترسی به صلح و آغاز مذاکرات با طالبان را جستوجو کنند. دور دوم نشست چهارجانبه در حالی برگزار میشود که: چهارطرف از یک طرف طالبان را به «گروههای طالبان» تقسیم کردهاند و از جانب دیگر چهار طرف توافق کردهاند که بر علیه آن عده از گروههای طالبان که در پی صلح نباشند، جنگ خواهد شد.
دور دوم این گفتوگوها در حالی آغاز میشود که در دور اول این نشست، هیئت پاکستان با اینکه خواستار برداشتن پیش شرطها در گفتوگوهای صلح با طالبان شد، اما خودش عملاً گفتوگوها را مشروط به پیش شرط کرد. این پیش شرطها شامل: صلح با خوشبینی شکل نمیگیرد و باید صبور بود، برداشتن پیش شرطها در مذاکره با طالبان، تهدید مبنی بر اقدام نظامی علیه شورشیان ناآشتیپذیر نمیتواند قبل از پیشنهاد صلح به تمام گروهها و پاسخ آنها به این پیشنهاد صورت گیرد، خطمشی صلح باید واقعبینانه و انعطافپذیر باشد، میباشند.
از جانب دیگر، دولت افغانستان این تلاشها و گفتوگوها را هنوز هم زمانبندی شده میپندارد و انتظار دارد که تا اواخر ماه فبروری نتایج این تلاشها مشخص شود. از این رو، دور دوم گفتوگوها در حالی آغاز میشود که چهار طرف بر سر چهگونگی گفتوگو با طالبان توافق ندارند و هنوز راه درازی تا توافق کامل برسر اینکه: برسر چه چیزی گفتوگو خواهند کرد، چه چیزی را حاضرند در صورت توافق طالبان به آنها واگذار کنند و خطوط قرمز شان در گفتوگوها چه هستند، ندارند.
بنابراین دور جدید نشست چهار جانبه کماکان در میان اختلاف نظرهای جدی برسر چهگونگی گفتوگو با طالبان و تنشهای درازمدت در روابط افغانستان و پاکستان برگزار خواهد شد. این درحالی است که طرفهای این نشست برسر تقسیم طالبان به گروههای مختلف توافق نظر دارند و از این لحاظ یک چالش جدید در گفتوگوهای صلح تقسیمبندی طالبان به گروههای مختلف و وابستگیهای متعدد است.
در حالی که طالبان پس از مرگ ملاعمر به گروههای مختلف تقسیم شدهاند و حتا میان برخی از شاخههای گروه طالبان درگیری نظامی صورت گرفته است، اطمینان بر سر اینکه حتا توافق و تلاشهای نشست چهارجانبه منجر به تأمین صلح و امنیت در افغانستان شود، وجود ندارد. همزمان با اینکه دور دوم نشست چهارجانبه در کابل برگزار میشود، توافق چهار طرف بر سر «گروههای طالبان» و دستهبندی این گروه، شک و گمانهایی را تقویت کرده است که هنوز هم دولت پاکستان نقش دوگانهی شان را با گروه طالبان در افغانستان ادامه خواهد داد. از این منظر درحالی که نمایندگانی از دولت پاکستان دور میز نشستهای چهارجانبه و ادامهی این روند دیپلماتیک حضور خواهند داشت، نظامیان پاکستان همچنان به حمایت از طالبان در جبهات جنگ متعهد خواهند بود و بهصورت غیرمستقیم گروههایی از طالبان را حمایت نظامی و مالی خواهند کرد.
با این وصف، نشست چهارجانبه هنوز با چالشهای فراوانی تا رسیدن به یک توافق کامل برسر اینکه چهگونه با طالبان مذاکره کنند، مواجه است. اما اگر چهار طرف موفق شوند که بر سر یک مکانیزم و طرحی به توافق برسند و حتا اگر بخشی از گروههای طالبان در گفتوگوها حاضر شوند و با چهار جانب به یک توافق برسند، جنگ همچنان ادامه خواهد داشت و این شک و گمانهزنی که پاکستان صفحهی جدیدی از بازی دوگانه را در قبال افغانستان باز خواهد کرد، وجود دارد.
در حالیکه امروز دور دوم این نشست با خوشبینی از سوی دولت افغانستان میزبانی میشود، پاکستانیها در دور اول این نشستها نشان دادند که بیش از اینکه برای تأمین امنیت در افغانستان تلاش کنند، برای سهم دادن بخشی از طالبان در قدرت در نشستهای چهارجانبه مذاکره و گفتوگو میکنند. صحبتهایی که سرتاج عزیز در دور اول این نشست مطرح کرد، معنای جز بر گرداندن طالبان به قدرت نداشت و این خوشبینی که پاکستان در این نشستها به دنبال راه حلی برای دست یافتن به صلح در افغانستان است، بار دیگر دولت افغانستان را در تلهی دوگانه پاکستان خواهد انداخت.