رحمت الله ارشاد
رییس ستاد ارتش چین به کابل آمده با رییس حکومت وحدت ملی و نیز مشاور امنیت ملی او دیدار و گفتوگو کرده است. بر اساس گزارشهای منتشر شده، جنرال فانگ فونگهوی، رییس ستاد ارتش چین، با غنی و اتمر روی تأمین امنیت و صلح در افغانستان گفتوگو کرده است.
رییس ستاد ارتش چین در دیدارش با غنی و اتمر از طرح مبارزه مشترک چهار کشور (چین، تاجیکستان، افغانستان و پاکستان) علیه تروریسم و از لزوم همکاریهای اطلاعاتی میان چهار کشور صحبت کرده است. طرف افغانی از این طرح استقبال کرده و گفته مکانیزم این طرح باید روشن شود. همچنان مشاور امنیت ملی رییس حکومت وحدت ملی از چین خواسته تا افغانستان را در بخشهای حمل و نقل، لوجستیک، رادار و نیز کلنیکهای سیار و یونیفورم پولیس کمک کند. فانگ فونگهوی هم گفته که به این تقاضاها فکر خواهد کرد.
جنرال فانگ فونگهوی، مهمترین مقام نظامی و دولتی خلق چین به شمار میرود که تا اکنون از افغانستان دیدار کرده است. چهار ماه قبل (13 عقرب) لی یون چاو، معاون رییس جمهور این کشور به افغانستان آمد. در ماه عقرب سال جاری افغانستان و چین سه تفاهمنامه را امضا کردند. این قراردادها در بخشهای امنیتی، ساختمان و معارف میان دو کشور به امضا رسید.
پیش از این، معدن و تجارت از حوزههای مورد علاقه چین در افغانستان به شمار میرفت. اما با شکلگیری حکومت وحدت ملی، رفت و آمدها میان مقامات دو کشور بیشتر شده و این روابط اکنون وارد فاز امنیتی نیز شده است. قبلاً چین وعده داده بود که دستگاه کشف مواد انفجاری را در دروازههای کابل نصب خواهد کرد.
قبل از سفر مقام امنیتی چین به کابل، روسیه ده هزار میل کلاشینکوف به افغانستان کمک کرد.
مهمترین نگرانی چین در افغانستان از نظر سیاسی فعالیت گروه ایغوریها است. آنچه اما سبب شده است پای چین به افغانستان کشیده شود، مسئله اقتصادی و آنهم استخراج معدن است. به دلیل ناامنی، چین نمیتواند به اهداف اقتصادی خود در افغانستان دست پیدا کند و این زمانی ممکن است که در افغانستان و بخشهایی که چین در آن سرمایهگذاری میکند، امنیت باشد. به همین دلیل چین یکی از چهار کشوری است که در ماههای گذشته روی تدوین نقشه صلح کار کرد. چگونگی روابط افغانستان و چین بر محور مثلث (افغانستان، پاکستان و چین) قابل تحلیل است. میزان همکاریهای اقتصادی چین و پاکستان قابل توجه است. از طرف دیگر افغانستان و پاکستان باهم روابط پرتنش سیاسی و امنیتی دارند. و نیز چین از اندک کشورهایی است که علاقهمند است تا در بخش معدن در افغانستان سرمایهگذاری کند. تمامی این روابط اما به چگونگی امنیت در افغانستان گره خورده است. افغانستان با استفاده از این موقعیت، سعی میورزد تا از نفوذی که چین بالای پاکستان دارد، استفاده کند. این مسئله در صورتی ممکن است که چین بالای پاکستان فشار وارد کند تا این کشور دست از حمایت و تقویت شورشیان مسلح در افغانستان بردارد. تامین امنیت در افغانستان چین را کمک خواهد کرد تا این کشور به اهداف اقتصادی خود در افغانستان دست پیدا کند.
با توجه به مسایل فوق، و تعامل که میان افغانستان، پاکستان و چین بر محورهای اقتصادی و امنیتی شکل گرفته آیا به سرانجام خواهد رسید یا نه هنوز زود است در مورد آن حرف زد. این همه بستگی به گفتوگوهای صلح میان دولت افغانستان و طالبان دارد. اما شکی وجود ندارد که چین میتواند نظر به جایگاه و منافع اقتصادی که در منقطه دارد و همچنان به سود این کشور است، تا جهت پایان جنگ در افغانستان تلاش کند.
چین و روسیه؛ دو ابر قدرت نظامی و اقتصادی، اما زمانی وارد همکاری نظامی با افغانستان میشوند که نیروهای ائتلاف پس از چهارده سال در امر تأمین امنیت افغانستان ناکام ماندند.