منبع: اندیپندینت/جاناتان اووین ترجمه: حمید مهدوی
اگر بگوییم جان‌سپکو، پیگردکننده‌ی سابق مافیا، دشمنان زیادی دارد، کم گفته ایم. او که از شکست دادن یک حلقه‌ی جرمی سازمان‌یافته در دهه‌ی 1980 در کلیولند راضی نیست، اکنون تلاش حکومت اوباما برای محدود کردن تقلب و ائتلاف ثروتی را رهبری می‌کند که حکومت امریکا در افغانستان به‌مصرف می‌رساند. حدود 113 میلیارد دالر قبلا توسط حکومت امریکا در بازسازی افغانستان در سیزده سال گذشته به‌مصرف رسیده است. این مبلغ بیشتر از 103 میلیارد یورویی است که امریکا پس از جنگ جهانی دوم برای کمک در بازسازی اروپا هزینه کرد.
براساس آمارهای کمیسون قراردادهای دوران جنگ امریکا، از هر دالر مصرف‌شده در افغانستان، حد اقل 29 سنت آن یا در نتیجه‌ی جعل و تقلب ناپدید شده یا ضایع شده است. این کمیسیون در گزارش اخیرش در سال 2011 گفت که این برآوردها محافظه‌کارانه است. رییس جمهور اوباما در تلاشی به‌منظور جلوگیری از ضرر و زیان، آقای سپکو را در سال 2012 به سمت بازرس ویژه برای بازسازی افغانستان «سیگار» منصوب کرد. از آن زمان تاکنون، نتیجه‌ی تحقیقات سیگار پس انداز بیش از 946 میلیون دالر و بیش از 100 مورد دستگیری و اتهامات جنایی بوده است. آقای سپکو در مصاحبه‌ی نادری با اندیپندینت مبارزه با فساد در افغانستان را با مبارزه با مافیا مقایسه کرد: «این [مبارزه با فساد] متفاوت و دشوارتر است. وقتی من با بخش جرایم سازمان‌یافته‌ی وزارت عدلیه کار می‌کردم، سروکارم با سیستم قانونی مشروع بود … در افغانستان این‌طور نیست … و شوخی‌یی وجود دارد که افغانسان بهترین سیستم عدلی را دارد که پول می‌تواند بخرد».
وی می‌افزاید: «ما با تعدادی از ماموران پولیس، پیگردکنندگان و قاضی‌های بسیار صادق و شجاع افغان کار کرده‌ایم اما تعداد زیادی از آن‌ها دیگر نیستند، آن‌ها یا فرار کرده‌اند یا ترسانده شده‌اند یا تطمیع شده اند و هم یا کشته شده اند. بنابراین این کار، بسیار دشوار است».
نمونه‌هایی از موارد جعل و اتلافی را که اداره‌ی آقای سپکو در ماه‌های اخیر افشا کرده است میلیون‌ها [دالری] که در تلاشی برای تقویت صنعت کشمیره برای وارد کردن بزهای نادر هزینه شده است و یک پمپ بنزینی را شامل می‌شود که می‌توانست چندصدهزار دالر هزینه بردارد، اما هزینه‌ی آن به 43 میلیون دالر رسید.
وی ادعا می‌کند که بسیاری از مشکلات از نحوه‌ی کسب‌وکار حکومت امریکا نشأت می‌گیرد و بزرگترین مشکل این‌است که اشخاص انفرادی هرگز به‌خاطر اشتباهات‌شان مسئول نبوده‌اند. او که تحت تاثیر میزان پول ضایع در افغانستان قرار گرفته بود، گفت: «ضایعات بسیار زیاد، در حد میلیاردها [دالر]، ضایع شده است اما من واقعا فراتر از آن نمی‌توانم چیزی بگویم». آقای سپکو می‌افزاید: «تصور می‌کنم آن‌ها احتمالا از شما هم می‌دزدند».
کار بازرسی و تفتیش پروژه‌هایی‌که توسط امریکا در افغانستان تأمین مالی شده است، به‌طور فزاینده‌یی خطرناک شده است و اوضاع امنیتی نیز در سال‌های اخیر بدتر شده است. او اظهار نظر می‌کند: «من در ماه فبروری آن‌جا بودم اما از پایگاه‌های ارتش بیرون نرفتم. اوضاع دیگر مانند روزهای قدیم نیست، روزهایی‌که در هر سو سفر می‌کردیم و من با والی‌ها ملاقات می‌کردم و به دیدن مزارع خشخاش دیدن می‌رفتم و با پولیس ملاقات می‌کردم. هنگامی را به یاد دارم که نخستین‌بار صرف با چندتن از ماموران با ماسور، این موتر محافظت‌نشده و غیرزرهی دورادور شهر رانندگی می‌کردم و همین‌طور در هرات. قندهار همیشه یک کمی خطرناک بود و ما کم‌تر در اطراف می‌رفتیم. دیگر نمی‌توانید این کار را انجام بدهید».
وقتی از او پرسیده شد آیا هیچ‌گاهی ترسیده است، او به شوخی گفت: «از طرف مقام‌های حکومت امریکا تهدید می‌شدم … بچه‌های امنیت در سفارت به من آگاهی می‌دادند و می گفتند سفر شما به اینجاست، شما می توانید به این‌جا، این‌جا و این‌جا بروید اما شما نمی‌توانید به این مکان‌ها بروید و من گفتم همان کاری را خواهم کرد که شما می‌گویید چون شما کارشناسان امنیت هستید اما واقعا مردم می‌خواهند مرا بکشند؟ و آن شخص با صدای خشک و بی‌روح گفت منظورت در داخل سفارت است یا بیرون از سفارت؟ بعدش خندید».
وقتی از او پرسیده شد که آیا افغانستان یک دولت جنایتکار مواد مخدر است، آقای سوپکو پاسخ داد: «گفته نمی‌توانم، واقعا نمی‌دانم، صرف می‌گویم که یک تهدید واقعی است – قاچاقبران مواد مخدرد یک تهدید جدی به حکومت اند». باوجود همه‌چیز، این دادستان پیشین که اکنون بازرس حکومت است، نسبت به آینده امیدوار است: «من خوش‌بین ابدی هستم. نگرش من اینگونه است … وقتی به افغانستان می‌اندیشم، فکر می‌کنم [اوضاع این کشور] بهتر خواهد شد اما این کار آسانی نخواهد بود و به‌سرعت اتفاق نخواهد افتاد».