محمد اشرفغنی رییس حکومت وحدت ملی افغانستان در کنفرانس بینالمللی مبارزه با فساد اداری به لندن رفته و در آنجا به جهانیان، بهویژه به کشورهای غربی گفت که تقاضا به مواد مخدر در بازارهای غربی، محرک اصلی فساد در افغانستان است.
پیش از اینکه آقای غنی به لندن برود، نخستوزیر انگلستان گفته بود که افغانستان بهطور شگفتانگیزی فاسد است. معنای شگفتانگیر این است: افغانستان به کمکهای خارجی وابسته است، کشورهای خارجی و از جمله انگلستان به افغانستان کمک میکنند. بعد این کمکها را نظارت میکنند که چه وقت، در کجا، چهگونه به مصرف رسیده است و حاصل آن چیست؟ نهتنها خود این کشورها که سازمانهای بینالمللی دیگری هم وجود دارند که هم به افغانستان کمک میکنند هم از مصرف و استفاده ازکمک خویش در افغانستان نظارت میکنند.
دیوید کامرون که از یکسو میزبان نشست بینالمللی مبارزه با فساد بود و از سوی دیگر میبیند که اینهمه کشور کمککننده و ناظر در افغانستان وجود دارد و افغانستان هنوز هم در صدر فهرست کشورهای فاسد قرار دارد؛ چارهیی جز این ندارد که بگوید افغانستان بهطور شگفت انگیزی فاسد است. سومالی را نمیدانم که مورد لطف و حضور جامعهی جهانی قرار دارد یا نه، اما کوریای شمالی نه از کمک این کشورها بهره میبرد و نه این کشورها در آنجا نظارت دارند. با آنهم همین دو کشور بیرق شان در فساد بالاتر از بیرق سهرنگ ماست.
اشرفغنی بهعنوان رییس جمهور افغانستان در این کنفرانس چه میتوانست بگوید؟ میگفت که ما فاسد نیستیم، اگر هم فاسد هستیم بهطور شگفتانگیز فاسد نیستیم؟ یا میگفت که دیوید کامرون ما را با جمهوری اسلامی پاکستان اشتباه گرفته؟ طبعاً که نمیتوانست این سخنان را بگوید. او تا هنوزهم دومین متفکر برتر دنیاست، باید یک چیز دیگری میگفت. چیزیکه او را سُتره نشان میداد. اشرفغنی گفت که تقاضا به مواد مخدر در غرب، عامل اصلی فساد در افغانستان است.
حالا بیایید چند نمونهی کوچک از فساد را بیاوریم و ببینیم که آقای غنی راست میگوید یا نه؟ از کابلبانک شروع میکنیم؛ آقای غنی رسیدگی به پروندهی کابلبانک را اولین اقدام حکومت وحدت ملی برای مبارزه با فساد قلمداد کرد، حالا شما بگویید به کجا رسیده؟ آیا تقاضا به مواد مخدر در غرب مانع این رسیدگی شد؟
اسم پروژهی شهرک هوشمند حتماً به گوشتان رسیده است، قسم میخورم رسیده است. آیا تقاضای غربیها به مواد مخدر باعث شد تا یکی از مجرمان اصلی کابلبانک از زندان بیرون بیاید و در افتتاح این پروژه کنار آقای احمدضیا مسعود بایستد؟ آیا تقاضا به مواد مخدر در غرب باعث شد که اشرفغنی با بیرون کردن عبدالعلی محمدی از ارگ، بدنامیها و فساد مفسدین اصلی این قضیه را پنهان کند؟
از این دو اتفاق کوچک و مفسدین بزرگش که بگذریم، کارتلهای مواد مخدر دنیای غرب چهگونه باعث میشود آقای غنی هرطور که خودش صلاح دید کارمندان را از حکومت بیرون و هر کسی را که خودش مناسب دید، وارد بدنهی حکومت کند؟ مگر عزلونصب کارمندان حکومتی قانون ندارد؟
تازه وقتی خبر میشوی سلاح به نام پولیس توزیع شده اما از پولیس هیچ خبری نیست، چهگونه این فساد را به کارتلهای مواد مخدر ربط میدهی؟ حیران میمانی و اگر شرم زمانه اجازه بدهد، شاخ میکشی.
از شفاخانههایی که ساخته شده، از خزانهی دولت برای ساختنش میلیونها دالر مصرف شده، اما هیچ سازمان و گروهی هنوز موفق نشده این شفاخانهها را بیابد و هیچ مریضی از مردم افغانستان در این شفاخانهها تحت تداوی قرار نگرفته، آیا این چپاول دالر و فریب مردم و سازمانها، فساد نیست؟ اگر هست چهگونه تقاضای غربیها به مواد مخدر باعث میشود حکومت وحدت ملی شفاخانههایی بسازد که بعداً خودش و تمام همکاران بینالمللیاش هرچه میگردند، آنها را پیدا نمیتوانند؟
همه، حتا خود آقای اشرفغنی قبول دارد که نقض قانون فساد است. حالا که بزرگان حکومت ما هر کدام به طریقی انبوه قوانین را نقض میکنند، آیا تقصیر مصرفکنندگان و تاجران مواد مخدر غربی است؟
جواب این سوالها خیلی سخت نیست. تقاضای بلند بازارهای غربی به مواد مخدر انکارناپذیر است اما اینکه ما بیاییم خرابکاریهای خویش را به پای آنها بنویسیم، کمی زیادتر از حدمعمول غیرمنصفانه است. آقای غنی میتوانست خیلی راحت پاکستان را متهم کند و ادعا کند که این همسایه ما را آرام نمیگذارد.
اینکه آقای غنی در مورد منابع فسادهای افغانستان اینقدر سبکسرانه سخن میگوید، فقط یکچیز را بیان میکند و آن فرار رییسجمهور از گفتن واقعیتها و اعتراف ضعفهای حکومت بود. وقتی رییسجمهور در برابر مفسدین زانو بزند، در هیچ کنفرانسی حرف برای گفتن نخواهد داشت. مجبوراً از این «فرارهای شگفتناانگیز» خواهند کرد.