یکی از شعارهای انتخاباتی محمد اشرف غنی این بود: «افغانستان مرکزی را از زندان جغرافیای طبیعی خارج می‌سازم.» در آن زمان طرفداران آقای غنی در مناطق مرکزی این شعار را سرلوحه‌ی کاری‌شان قرار داده و وعده‌ی او را به مردم تبلیغ می‌کردند. اکنون و پس از گذشت دو سال از عمر حکومت رییس‌جمهور غنی، بار دیگر شام روز شنبه در جلسه‌ی کمیسیون تدارکات ملی این حرفش را تکرار کرده و به وزارت فواید عامه هدایت داده است که مناطق مرکزی را از زندان جغرافیایی خارج و به ولایات و شاهراه‌های کشور وصل کند.
کمیسیون تدارکات ملی در این جلسه پیشنهاد وزارت فواید عامه مبنی بر آغاز کار مراحل پروسه‌ی تدارکاتی اعمار سرک دهلیز شمال و جنوب از ساحه‌ی یکاولنگ بامیان الی دره‌صوف سمنگان را با استفاده از روش داوطلبی مقید تایید کرده است. در همین جلسه رییس‌جمهور گفته است که آغاز این پروژه مهم و بزرگ برای افغانستان مرکزی یک گام مهم است و مناطق مرکزی باید از زندان جغرافیای طبیعی خارج ساخته شود.
در کنار پروژه‌ی سرک یکاولنگ-دره‌صوف، وزارت فواید عامه گزارشی را منتشر کرده است که در آن 10 پروژه مربوط به مناطق مرکزی افغانستان معرفی شده است. این وزارت گفته است که پروژه‌های کلانی را در این مناطق زیر دست دارد تا زندان جغرافیای طبیعی افغانستان مرکزی شکستانده شود. در ذیل به‌صورت خلاصه هریک از این پروژه‌ها آورده می‌شود؛ پروژه‌هایی که قرار است زندان جغرافیایی افغانستان مرکزی را باز کرده و آن‌را به شاهراه‌ها و ولایات دیگر وصل بسازد.
1- سرک دره‌صوف- یکاولنگ
براساس گزارش وزارت فواید عامه، طول این سرک 180 کیلومتر است و که از آن به‌نام «بخش دوم دهلیز شمال به جنوب» یاد شده است. هزینه‌ی این پروژه در حدود 200 میلیون دالر گفته شده که از سوی بانک انکشاف آسیایی پرداخت خواهد شد. قرارداد دیزاین این پروژه ارزیابی شده و جهت تایید به دونر پروژه فرستاده شده است. پروسه‌ی داوطلبی مقید برای اعمار ساختمان پروژه از سوی کمیسیون تدارکات ملی تایید شده است؛ پروسه‌یی که در طی مدت حدود یک ماه تکمیل و قرارداد برای منظوری نهایی به کمیسیون تدارکات ملی فرستاده می‌شود. پس از آن، درصورت تایید از سوی این کمیسیون کار رسمی پروژه آغاز خواهد شد.
2- مطالعات امکان‌سنجی و دیزاین سرک یکاولنگ-قندهار
طول این سرک 550 کیلومتر بوده و «بخش سوم دهلیز شمال به جنوب» میباشد. تمویل‌کننده‌ی این پروژه بانک انکشاف آسیایی است. اسناد تدارکاتی جهت اعلام داوطلبی آماده شده و به دونر فرستاده شده است و پس از تایید دونر کارهای تدارکاتی آن شروع می‌شود.
3- سرک دوشی-بامیان:
طول این سرک 152 کیلومتر میباشد و در شش بخش تقسیم شده است. سروی، دیزاین و پروسه‌ی استملاک بخش اول تکمیل شده و پروژه به داوطلبی سپرده شده است. گفته شده کار آن امسال پس از ارزیابی داوطلبی و منظوری تدارکات ملی، آغاز خواهد شد. در بخش دوم و ششم، سروی و دیزاین بالای 90 درصد تکمیل، پروسه استملاک هر دو بخش تکمیل شده و در کمتر از دو ماه آینده این دو بخش به اعلان سپرده خواهد شد. تمویل پروژه‌ی سرک دوشی-بامیان را بانک جهانی به عهده گرفته است.
4- سرک گردن‌دیوال
بخش اول این سرک به‌طول 40 کیلومتر سه سال پیش قرار داده شده و فعلاً کار جریان دارد. بخش دوم به‌طول 100 کیلومتر است که در حدود یک ماه پیش قرارداد آن امضا شده و به‌زودی کار آن شروع خواهد شد.
5- سرک میدان- بامیان
قسمت دوم سرک میدان شهر- بامیان از کوتل اونی الی شهر بامیان به طول 82 کیلومتر. کار ساخت آن در ختم ماه اسد تکمیل و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
6- سرک نیلی- ورس- پنجاب
این سرک از نیلی، مرکز ولایت دایکندی، الی ولسوالی پنجاب در ولایت بامیان میباشد که 160 کیلومتر طول دارد. براساس گزارش وزارت فواید عامه، کار سرک از مرکز نیلی الی کوتل قُناغ فعلاً به‌صورت درجه 2 تحت کار است.
وزارت فواید عامه گفته است که مذاکرات جدی میان این وزارت و بانک جهانی انجام شده که در نتیجه بانک جهانی موافقت کرده تمام این مسیر به‌صورت اساسی آسفالت گردد. کار آسفالت سرک از مرکز نیلی امسال آغاز می‌شود و تا سه سال آینده تمام مسیر آسفالت خواهد شد.
7- سرک قره‌باغ- جاغوری
وزارت فواید عامه گفته این سرک پیش از این سه بار به اعلان داده شده بود اما شرکت‌های واجد شرایط اشتراک نکردند. برای بار چهارم تعدادی از شرکت‌ها شرکت کردند که در حال‌حاضر تحت ارزیابی قرار دارد و پس از تکمیل این مرحله، جهت منظوری پروژه به اداره‌ی تدارکات ملی فرستاده خواهد شد.
8- سرک جلریز- سنگلاخ
طول این سرک 20 کیلومتر است. قرارداد آن دو ماه پیش امضا شد و فعلاً کار آن آغاز شده است.
9- سرک اسپیلان- میرامور
طول این سرک 20 کیلومتر بوده که سروی و دیزاین 13 کیلومتر آن تکمیل و تحت اعلان تدارکاتی میباشد. مسیر باقی مانده تحت دیزاین است.
10- سرک‌های داخل شهر نیلی
وزارت فواید عامه گزارش داده که طول این سرک‌ها حدود 10 کیلومتر است. پروژه یکبار به اعلان داده شده اما کمپنی شرکت‌کننده واجد شرایط شناخته نشده است. این پروژه هفته‌ی جاری به اعلان مجدد سپرده شده است.
نشر این گزارش در صفحه‌ی رسمی وزیر فواید عامه، محمود بلیغ، با شک و تردید کاربران فیسبوک مواجه شده است. شمار زیادی از کسانی که «دیدگاه» گذاشته‌اند گفته‌اند که این کار بیشتر جنبه‌ی تبلیغاتی دارد. این کاربران که اکثراً از مناطق مرکزی می‌باشند، نسبت به این پروژه‌ها اظهار بی‌باوری کرده‌اند.
یکی از کاربران در ذیل این گزارش نوشته است: «ماشاالله آقای بلیغ، در فیسبوک خیلی سرک‌ها را پخته کدین، دست‌تان درد نکند.» کاربر دیگر هم نوشته است: «وزیر صاحب گرامی! چون در این زمان با یک بحران بین‌الحکومتی مواجه هستیم امیدواریم یک تبلیغ نباشد.» کاربر دیگر نیز نوشته است: «باور کردنش سخت است اما باید امیدوار بود.
این بار دیگه گول زدن مردم خیلی برای‌تان سخت است.»
10 سرک به «زندان جغرافیای افغانستان مرکزی»
