نمایش قدرت پیروان مرحوم احمدشاه مسعود برای بعضی از دوستان تاجیک و هزاره مایهی دلگرمی شده است. میگویند اینک ما؛ مایی که میتوانیم با یک دولت حرفْنشنو با زبان زور سخن بگوییم. اما واقعیت آن است که این نمایش قدرت ( با کارد و تفنگچه و کلاشینکف) هیچ چیزی را در هیچ جایی تغییر نمیدهد. در پانزده سال گذشته هم از این نمایشهای هیجانآور داشتیم.
به نظر من، کسانی که از اینگونه حرکتها پشتیبانی میکنند، به بازیهای بزرگتر در سیاست افغانستان و منطقه و جهان هیچ اعتنایی ندارند. وضعیت در سطح کلان بسیار خطرناک شده؛ آنچه میتواند جلوِ باخت سنگین همهی مردم افغانستان، و مخصوصا مردم تاجیک و هزاره و ازبیک، را بگیرد فعال شدن یک شبکهی سیاسیِ فشار گسترده است، برای اصلاح رفتار حکومت. اگر تاجیکها واقعا در پیِ اصلاح رفتار حکومتاند و فکر میکنند توان چنان کاری را دارند، بهجای نشان دادن چند تا کارد و تفنگ در کوچههای کابل با دقت و حوصله بنشینند و همراه با نیروهای موثر هزاره و ازبیک یک طرح سیاسی جامع و درازمدت برای فشار آوردن بر حکومت اشرف غنی بریزند و طرح خود را عملا دنبال کنند و به انجام برسانند. برای کامیاب کردن هر طرح کلانی از ایندست نیاز به دید استراتژیک در سطح منطقه و جهان هم هست.
کرزی و اشرف غنی همیشه استراتژیک عمل کردهاند و پیوسته جهانیان را متقاعد ساختهاند که یک حکومت انحصارگرای پشتونی طالبپرور بهتر از گزینههای بدیلی است که محورشان قدرت یافتن تاجیکها باشد. تاجیکها تا این روایت را تغییر ندهند، و بدون همکاری ازبیکها و هزارهها نمیتوانند تغییر بدهند، این بازیهای بچهگانهی نمایش کارد و پکول در خیابانهای کابل از حد یک مضحکهی دردناک فراتر نخواهند رفت.
نباید از یاد برده باشیم که طالبان وقتی افغانستان را گرفتند و چیزی نمانده بود که بساط مقاومت پنجشیر را هم درهم بپیچند، آمر صاحب مسعود مرحوم زنده بود و نیروی جنگی بسیار بهتری داشت. اگر آن مرحوم در آن زمان نتوانست جلو پاکستان و عربستان سعودی را بگیرد، حالا چنان کاری بسیار دشوارتر شده. در زمانی که خطرهای بسیار بزرگتر کشور را تهدید میکنند، همان قدر که تظاهرات مدنی جنبش روشنایی به معنای ندیدن تصویر بزرگ است، نمایش کارد و تفنگ پیروان مسعود نیز غفلت عمیق دوستان تاجیک را نشان میدهد. بیم آن میرود که در میانهی این مارشهای مدنی و غیرمدنی طالبان با نیرویی بسیار قویتر و مجهزتر وارد میدان شوند و خواب و خیال همهیمان را آشفته کنند.