برنامهی ثبت ملکیت زمینهای شهری و روستایی از محلهیی مشهور به «خرابات» در کابل، آغاز شد. اشرف غنی رییسجمهور افغانستان در زمان کارزارهای انتخاباتی وعده داده بود که ثبت ملکیتهای مردم و تبدیل اسناد عرفی به اسناد رسمی یکی از برنامههای اوست. آقای غنی در برنامهیی که بهمناسبت آغاز ثبت ملکیت زمینهای شهری و روستایی برگزار شده بود، به مردم وعده داد که این برنامه از کابل آغاز شده و در سراسر کشور اجرا خواهد شد.
براساس آمار ادارهی مستقل اراضی، در حالحاضر ۷۰ درصد ملکیت شهری و ۸۰ درصد ملکیت زمینهای روستایی در افغانستان غیررسمی است که در دفاتر دولتی ثبت نشده است.
برنامهی ثبت ملکیت زمینهای شهری و روستایی در اسناد رسمی در حالی آغاز میشود که ادعای مالکیت بر زمین بر اساس اسناد عرفی و زمینهایی که در ملکیت هیچ فردی نبوده، باعث کشتارها، نزاعها و مشکلات بزرگ اجتماعی بوده است.
ثبت ملکیت اراضی از طرف دولت، در قدم اول باعث خواهد شد که جلو غصب زمینهای بیشتر توسط زورمندان گرفته شود. در جریان 15 سال گذشته و قبل از آن، غصب زمینهای دولتی و ملکیتهای فردی توسط زورمندان محلی، نهادها و مقامات دولتی یکی از مشکلات بزرگ و تاریخی در افغانستان بوده است. عدم ثبت ملکیتها توسط دولت به زورمندان در سراسر افغانستان این امکان را داده است که زمینهای فراوانی را با زور به ملکیتشان درآورند و از آن بهرهبرداری سیاسی و اقتصادی کنند. آمارهایی که از غصب زمین توسط رسانهها و نهادهای تحقیقی منتشر شده، بسیار درشت و غیرقابل پسگیریاند. بدینلحاظ آغاز ثبت رسمی ملکیتها و توزیع اسناد رسمی به مالکان آن در سراسر کشور، جلو غصب زمینهای بیشتر را خواهد گرفت.
ثبت مالکیت زمینها در روستا و شهر در قدم دوم ملکیت مردم را مصئونتر و از نزاعهای محلی برسر زمین جلوگیری خواهد کرد. هیچ آمار رسمی و قابل اطمینان از اینکه چقدر انسان بهدلیل نزاع بر سر ملکیت و حد و مرزهای زمین کشته و یا زخمی شدهاند، وجود ندارد. اما بیگمان رقابت انسانها بر سر تثبیت ملکیت زمین و تصرف زمین بهعنوان منبع قدرت و ثروت در جهان و افغانستان باعث کشتارهایی وحشتناک بوده و است. رقابت بیپایان برسر تأمین ثروت و منفعت بیشتر در روستاها و در درون زندگی قبیلهیی که حاکمیت دولتی در آن ضعیف بوده، زندگیهای غیرقابل شمارش را پایان بخشیده و نزاعهای فراوانی را در میان مردم ایجاد کرده است. اشتهای بیپایان و طبیعت فزونخواه بشر به آنانی که چیرهدست وتوانا بودهاند قتل، اختطاف، کوچهای اجباری و انواع ظلمهای دیگر را برای دسترسی به منابع بیشتر و مهمترین منبع قدرت و ثروت مشروع کرده است. بنابراین، ثبت ملکیت زمینها از جانب دیگر بهعلاوهی مصئونیت ملکیت افراد، با عث کاهش نزاعها و درگیریهای محلی بر سر ملکیت زمین خواهد شد و اینگونه مصئونیت جان افراد را نیز افزایش خواهد داد. تکمیل این پروژهی مهم و حیاتی باعث خواهد شد که آمار جرایم در افغانستان نیز کاهش یابد.
ثبت ملکیت زمینها در سراسر افغانستان ضرورتی اساسی بود که باید سالها قبل انجام میشد تا جلو غصب زمینها در شهرهای مهم گرفته میشد و از قتلها و نزاعهای فراوانی جلوگیری میشد. اما اینک که این برنامهی مهم و مدرن آغاز شده است، حکومت افغانستان بایستی به پروسهی ثبت ملکیت زمینها سرعت ببخشد و این برنامه هر چه زودتر در سراسر افغانستان تطبیق و عملی شود.
ثبت ملکیت زمینها همچنان که باید باعث مصئونیت ملکیت افراد و دولت شود، بایستی زمینهی تأمین عدالت در توزیع منابع را نیز فراهم کند. افراد زیادی از مشکل بیخانگی در افغانستان رنج میبرند، ثبت ملکیتها بایستی منجر به تأمین عدالت در توزیع زمین و مالکیت آن نیز شود.
حکومت بایستی ضمن تثبیت ملکیت افراد و توزیع سند رسمی به مالکان زمین، به آنعده از مردم که صاحب ملک و زمینی در این کشور نیستند، زمینهی توزیع ملکیت را فراهم کنند و عدالت در توزیع زمین را در حد قانونی آن فراهم کند.
آغاز تثبیت ملکیت و توزیع سند رسمی به افراد بابت حدود و اندازهی ملکیتشان، پروسهی مهم و حیاتی برای افغانستان جدید است. حکومت ضمن سرعتبخشی به اجرای این مأموریت بایستی از احتمالات فساد در اجرای این پرونده بکاهد و ملکیتهای غصب شده را از غاصبان پس بگیرد و مالکان حقیقی ملکیتها را شناسایی و اسناد زمینشان را رسمی کند.