نشست بروکسل در پایتخت بلجیم در مورد افغانستان امروز برگزار میشود. هیأت عالیرتبهی دولت افغانستان به ریاست رییسجمهورغنی روز گذشته بهمنظور اشتراک در این نشست به بلجیم رفت.
کنفرانس دو روزهی بروکسل امروز و فردا بهمنظور ارائهی تعهدهای جدید مالی برای تمویل برنامههای توسعوی و اقتصادی در پنج سال آینده به افغانستان با حضور نمایندگان نزدیک به ۷۰ کشور و حدود ۳۰ سازمان بینالمللی برگزار میشود.
قرار است رییسجمهور غنی در این نشست بهنمایندگی از افغانستان سخنرانی نموده و دستآوردهای حکومتش را در بخشهای اصلاحات، حکومتداری خوب، حقوق زنان، سرمایهگذاری سکتور خصوصی، توسعهی اقتصادی و موارد دیگر به اشتراککنندگان این کنفرانس بیان کند.
سفر رییسجمهور سه روزه اعلام شده است. در این سفر آقای غنی را خانم اول کشور، داکتر عبدالله عبدالله رییس اجراییه، صلاحالدین ربانی وزیر امور خارجه، محمدحنیف اتمر مشاور امنیت ملی، اکلیل حکیمی وزیر مالیه، عبدالسلام رحیمی رییس عمومی ادارهی امور، نسرین اوریاخیل وزیر کار و امور اجتماعی، دلبر نظری وزیر امور زنان، محمدهمایون قیومی مشاور ارشد رییسجمهور در امور زیربنایی، نادر نادری مشاور ارشد رییسجمهور در امور روابطعامه و استراتژیک، سیما سمر رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر، حبیبه سرابی معاون شورای عالی صلح، عتیقالله نصرت معاون اتاق تجارت و محمد هارون چخانسوری سخنگوی ریاستجمهوری همراهی میکنند.
روز یکشنبه 11 میزان، مجلس نمایندگان افغانستان به درخواست حکومت نشست فوقالعادهیی را برگزار کرد و وزیران خارجه، مالیه و مهاجرین در این نشست پیرامون نشست بروکسل، تعهدات و انتظارات دو طرفهی افغانستان و جامعهی جهانی و سرنوشت مهاجران افغان در کشورهای اروپایی به نمایندگان معلومات دادند.
اکلیل حکیمی، وزیر مالیه در مورد آمادگیها، انتظارات و تعهدات افغانستان و جامعهی جهانی برای برگزاری نشست بروکسل معلومات داد و گفت انتظارات هر دو طرف از یکدیگر مشخص شده است. حکیمی آخرین ارقام از کمکهای کشورهای کمککننده را ارائه نموده و ابراز امیدواری کرد که این کشورها در نشست بروکسل آمادگیشان را برای پرداخت این مقدار کمکها اعلام خواهند کرد. آقای حکیمی افزود کشورهای کمککننده پرداخت سالانهی مبلغ بیش از 3.5 میلیارد دالر را به افغانستان متعهد خواهند شد.
وزیر مالیه فهرستی از ارقام کمک مالی کشورهای کمککننده را ارائه کرد که به گفتهی او، بهصورت جداگانه تعهدشان را به پرداخت این کمکها در نشست بروکسل اعلام خواهند کرد. به گفتهی او، آلمان سالانه بیش از 450 میلیون دالر، انگلستان 200 میلیون دالر، امریکای 700 میلیون دالر، اتحادیهی اروپا 220 میلیون دالر، بانک توسعهی آسیایی 305 میلیون دالر، بانک جهانی 400 میلیون دالر، هندوستان 250 میلیون دالر (در چهار سال یک میلیار دالر)، چاپان 400 میلیون دالر، آسترالیا حدود 81 میلیون دالر، کانادا 55 میلیون دالر، چک 2.08 میلیون دالر، دنمارک 56.51 میلیون دالر، فنلند 33 میلیون دالر، فرانسه 25 میلیون دالر، ایتالیا 35 میلیون دالر، هالند 74.81 میلیون دالر، ناروی 87 میلیون دالر، کرهی جنوبی 50 میلیون دالر، سویدن 81 میلیون دالر، سویس 32.11 میلیون دالر و ترکیه 61.81 میلیون دالر به افغانستان کمک خواهند کرد.
آقای حکیمی گفت در نشستهایی که میان افغانستان و این کشورها برگزار شده، شماری از این کشورها رسماً متعهد شدهاند که سالانه این مقدار کمک را پرداخت میکنند اما برخی از کشورها ممکن در نشست بروکسل رقم بیشتر از ارقام ذکر شده را اعلام کنند.
همچنان وزیر مالیه گفت که انتظار دیگر افغانستان از جامعهی جهانی در نشست بروکسل این است که انتقال منابع مالی باید از طریق بودجهی ملی افغانستان صورت بگیرد و مطابق اولویت افغانستان باشد.
از سوی هم حکومت افغانستان انتظار دارد که جامعهی جهانی در نشست بروکسل در کنار تعهد به کمک مالی تعهد قوی سیاسیاش را تا پنج سال دیگر در حمایت از افغانستان اعلام کند. وزیر مالیه گفت امیدواریم با «یک تعهد قوی سیاسی همکاران بینالمللی» برای پنج سال آینده از نشست بروکسل برگردیم.
اجندای نشست بروکسل و نشستهای حاشیهیی
وزیر مالیه گفت نخست نشست بروکسل توسط وزیر خارجهی افغانستان و مسئول سیاست خارجی اتحادیهی اروپا آغاز میشود، بعد رییسجمهور غنی سخنرانی میکند و بعد نمایندگان کشورها بهصورت جداگانه تعهدات مالی و سیاسیشان را نسبت به افغانستان اعلام میکنند. در اخیر مسئول سیاست خارجی اتحادیهی اروپا و عبدالله عبدالله، رییس اجراییه نشست را خاتمه میبخشند.
ارگ ریاستجمهوری میگوید که آقای غنی در حاشیهی نشست بروکسل، با سران و مقامات عالیرتبهی کشورهای اشتراککننده در این نشست بهگونهی جداگانه دیدار و گفتوگو خواهد کرد.
وزیر مالیه همچنان گفت که سه نشست حاشیهیی؛ 1- در مورد توانمندسازی زنان، 2- اهمیت همکاریهای منطقهیی که در آن استراتژی زیربناهای افغانستان شریک میشود 3- نشستی در سطح وزیران خارجهی کشورهای اشتراککننده، بهویژه کشورهای منطقه در مورد صلح در حاشیهی نشست بروکسل برگزار میشود.
تعهدات حکومت افغانستان به جامعهی جهانی و انتظارات از حکومت افغانستان
وزیر مالیه در مورد تعهدات حکومت افغانستان به جامعهی جهانی برای حضور در نشست بروکسل گفت تعهدات حکومت در جریان دو سال از عمر حکومت وحدت ملی در مقاطع مختلف از سوی همکاران بینالمللی مورد ارزیابی قرار گرفته است که اجراآت حکومت خصوصاً اجراآت در مورد 40 شاخص مورد توافق دو طرف قناعت کشورهای کمککننده را فراهم کرده است.
به گفتهی او، براساس این اجراآت حکومت و ارزیابی مثبت کشورهای کمککننده است که این کشورها در نشست بروکسل تعهد سیاسی و مالی جدید را به افغانستان ابلاغ میکنند. وزیر مالیه گفت، حکومت افغانستان خوشبین است که این تعهدات بتواند خلای مالی پیشبینیشده در چهار سال آینده را مرفوع سازد.
حکومت همچنان سند چارچوب توسعهی ملی که تصویر چهار سال آینده را براساس پالیسی حکومت که هدف رفتن به سمت خودکفایی است تدوین کرده و در نشست بروکسل ارائه میکند.
اصلاحات در عرصههای مختلف؛ مبارزه با فساد، برگزاری انتخابات مطابق اصلاحات انتخاباتی، تدوین برنامهیی برای رفتن به سمت خودکفایی افغانستان و حقوق بشر و حقوق زنان از موضوعاتی است که به گفتهی حکیمی جامعهی جهانی از حکومت افغانستان انتظار دارد و حکومت باید این انتظارها را برآورده سازد.
وزیر مالیه گفت تعهدات حکومت افغانستان به جامعهی جهانی و انتظارات جامعهی جهانی از حکومت در دو سال آینده در 20 شاخص در نظر گرفته شده که 11 شاخص آن مربوط به حکومت افغانستان و 9 شاخص دیگر مربوط به جامعهی جهانی است.
انتقادها از کمکاریهای حکومت و مصرف اندک بودجهی توسعهیی
در آستانهی این نشست مهم برای افغانستان، انتقادهایی نیز متوجه حکومت وحدت ملی است مبنی بر اینکه به تعهداتش در راستای اصلاحات؛ مبارزه با فساد اداری، اصلاح نظام انتخاباتی، مصرف درست کمکهای جامعهی جهانی عمل نکرده است.
همچنان یکی از انتقادها این است که رهبران حکومت وحدت ملی درگیر اختلافهای درونی بوده و آمادگی لازم را برای قانع کردن جامعهی جهانی نگرفتهاند. گزارشهایی منتشر شده که خبر میدهد اختلاف میان رییسجمهور غنی و عبدالله عبدالله رییس اجراییه همچنان پابرجاست و حتا این دو مقام بهصورت جداگانه و در دو هواپیما به بلجیم رفتهاند.
شماری از نمایندگان مجلس پیشتر گفته بودند که حکومت با دست خالی به نشست بروکسل میروند. شماری از نمایندگان نیز از مصرف کم بودجهی توسعهیی انتقاد دارند مبنی بر اینکه حکومت برنامههای لازم را که بتواند قناعت جامعهی جهانی را حاصل کند، طرحریزی نکرده است.
وزیر مالیه در نشست فوقالعادهی مجلس گفت تاکنون که 9 ماه از سال مالی 1395 گذشته است، تنها 35 درصد بودجهی توسعهیی به مصرف رسیده است. به گفتهی او، تعیین شده بود که وزارتخانهها باید 60 درصد بودجهی توسعهی خود را به مصرف برسانند اما با تأسف مصرف کم بودجه یک واقعیت است.
او گفت از صلاحیت نمایندگان است وزیرانی را که بودجهیشان را بهمصرف نرسانده مورد پرسش قرار دهند.
نشست بروکسل از آن جهت برای افغانستان مهم است که حکومت با ارائهی برنامههای اصلاحی خود برای توسعه و رفتن به سمت خودکفایی کشور، کشورهای کمککننده را قانع بسازد تا افغانسان را برای پنج سال، سالانه بیش از 3.5 میلیار دالر کمک کنند.
انتظار حکومت افغانستان از دریافت بیش از 3.5 میلیارد دالر کمکهای جامعهی جهانی در حالیست که پیشتر ریچارد اولسون، نمایندهی ویژهی امریکا در امور افغانستان و پاکستان در همایشی در واشنگتن گفته بود که در نشست بروکسل سالانه پرداخت مبلغ سه میلیارد دالر در چهار سال آینده برای توسعهی افغانستان در نظر گرفته خواهد شد.
آقای اولسن گفته بود تعهد این مقدار کمکها وابسته به تعهدات افغانستان برای انجام اصلاحات است.
در حالحاضر ۷۰ در صد از هزینهی مالی دولت افغانستان از طریق کمکهای خارجی تأمین میشود.
در ماه سرطان امسال، سران کشورهای عضو ناتو در وارسا بر ادامهی حمایت سیاسی و مالیشان از افغانستان تا سال ۲۰۲۰ توافق کردند و بر اساس این توافق، ۳.۵ میلیارد دالر را امریکا، یک میلیارد دالر را دیگر کشورهای عضو ناتو و ۵۰۰ میلیون دالر را هم دولت افغانستان فراهم میکند.