هفته‌ی گذشته رییس‌جمهور غنی را در عکسی دیدیم که دل‌مان را برد- به کجا؟ نمی‌دانیم. در آن عکس رییس‌جمهور سندی را – که گفته می‌شود سند مالکیت بوده- به خانمی می‌داد و در همان حال دست آن خانم پیر را می‌بوسید. بدی ما این است که وقتی این‌گونه عکس‌ها را می‌بینیم ادرنالین خون‌مان بالا می‌رود و شروع می‌کنیم به اتن ِ ملی. من از این عکس و به‌طور کلی از دادن ِ سند مالکیت به افراد خوش‌ام نمی‌آید. به‌نظر من حامد کرزی رییس‌جمهور بهتری بود. حامد کرزی اگر هیچ حسن دیگری نداشت، این حسن را داشت که مسایل مهم را در حد ِ فهم ما ساده می‌کرد. مثال بدهم؟ همین مساله‌ی مالکیت را بگیرید. اسناد مالکیت دوره‌ی اشرف غنی پیچیده‌اند. باید فورم پر کنی و امضا کنی و شصت بزنی و اسم پدرکلان خود را بدانی و از این قبیل جزئیات دست‌وپاگیر. در زمان حامد کرزی از این مزخرفات خبری نبود. طالبان بر ولسوالی یا ولایتی حمله می‌کردند و ولسوالی یا ولایت مذکور را می‌گرفتند و می‌گفتند این از ما شد. کرزی نمی‌گفت که اسنادتان را بیارید. می‌گفت «افغان هستید؟». و اگر جواب مثبت بود، می‌گفت: «ههههههه. تبریک تبریک. خوب ولایته گرفتین. آباد باشین.»!
فکر نمی‌کنید همان سیستم حامد کرزی بهتر بود؟ افغان باش، تفنگ بردار، مالک شو. به همین خاطر هم بود که وقتی خبرنگار بی‌بی‌سی از ایشان در مورد حملات طالبان پرسید، ایشان با تکیه بر همان قانون ساده و قشنگ گفت که خوب، وقتی دولت جایی را می‌گیرد، طالبان هم افغان‌اند و طبعا حق دارند حمله کنند و جایی را بگیرند.
البته سیستم مالکیت ِ ساده (سمس) که ظاهرا در تاریخ علم اقتصاد به‌نام حامد کرزی ثبت خواهد شد، یک مشکل جدی پیش‌پای «افغانستانی‌ها» خواهد نهاد. کسانی که اصرار دارند «افغان» نیستند و کلمه‌ی افغان نباید در تذکره‌های الکترونیکی ذکر شود، متوجه نیستند که در سیستم ِ «سمس» اصرار بر این مساله به ضررشان تمام خواهد شد. فردا شما یک پاره زمین را می‌خرید. بعد دولت، یعنی دولت کرزی که دوباره به قدرت برگشته، می‌آید و از شما می‌پرسد که «افغان» هستید یا نه. شما می‌گویید نه. آن‌وقت دولت ایشان زمین را از شما می‌گیرد و به یک «افغان» می‌دهد. نمونه‌اش را همین حالا در پروان می‌بینید. این است که به‌نظر من بهتر است افغان باشید و هر چه که به‌دست‌تان آمد بردارید و اگر کسی چیزی گفت تذکره‌ی‌تان را نشان بدهید. یادتان باشد که در تذکره‌ی‌تان بر گرد ِ کلمه‌ی «افغان» دایره‌ی سرخ بکشید.
سیستم ِ مالکیت ِ ساده
