میدانید که چت کردن در فیسبوک تصمیم سرنوشتسازی است. به این معنا که اگر کسی نوشت «سلام» و شما جواب دادید، دیگر معلوم نیست کارتان به کجا میکشد. معمولا غذای شامتان سرد میشود، صبحانه را فراموش میکنید، یادتان میرود که سبزیهایی را که خریدهاید باید چهلوپنج دقیقه پیش به خانه میرساندید و…الخ. اما این چت کردنها یک وجه دیگر هم دارند و آن این است: در چت فرصت آن را ندارید که جملاتتان را خوب ویرایش کنید (گفتید: مگر در اوقات دیگر ما جملاتمان را ویرایش میکنیم؟). این است که چتی از این نوع پدید میآید:
استاد ظریف: سلام هاتف جان خوبی؟
من: تشکر استاد گرامی. شما چهطوراید؟
استاد ظریف: شکر است. یک سوال داشتم. کمکم کنید.
من: خواهش میکنم. شما خودتان استاد ادبیات هستید و چند کتاب منتشر کردهاید.
استاد ظریف: نه نه، مربوط به ادبیات نیست. یک مصئله جداست.
من: بفرمایید
استاد ظریف: این ایرانیها چرا شله استن که مولانا جلالالدین بلخی از ایران است؟ چرا کوشیش میکنن همین یک افتخار را هم از ما بگیرند
من: خوب هر کس میخواهد آدمی مثل مولانا از کشور خودش باشد…
استاد ظریف: نه فرق میکنه جانم.
من: چه فرق میکنه؟
استاد ظریف: مقاله مرا خواندهای؟
من: نه نخواندهام. در همین مورد نوشتهاید؟
استاد ظریف: بله نوشتهام و از تریق تبارشناسی واژگان اثبات کردهام که مولانا از افتخارات افغانستان است و خواهد بود.
من: البته زیاد مهم هم نیست که مولانا ایرانی باشد یا افغانستانی
استاد ظریف: من انتیظار نداشتم که شمو هم اینقدر بیبخار باشین با عرض معذرت. هاتف جان چهطور است بیخی تمام چیز خود را به بیگانهها بدهیم؟
من: استاد منذورم این نبود.
ملاحظه میکنید که این استاد ادبیات از تریق ِ تبارشناسی واژگان از افغانستانی بودن مولانا دفاع میکند و از من هم انتیظار دیگری دارد. حق دارد. برای او که استاد ادبیات فارسی است، این مصئلهی مهمی است و به همین خاطر کوشیش میکند آن را برای خود حل کند. با اینهمه، خدا شاهد است که من معمولا میدانم کلمهی «منظور» به شکل منظور نوشته میشود و نه «منذور». اما وقتی که استاد ادبیات فارسی دری یک عالم غلط مینویسد، آدم بهدرستی املای خود هم شک میکند. من خیلی فکر کردم که منظور درست است یا منذور. اما در همان لحظه تحت تاثیر استاد ادبیات فارسی به این نتیجه رسیدم که منذور درست است. توصیهی من به همهی عزیزانی که این یادداشت را میخوانند این است که یا در فیسبوک چت نکنید، یا برای حفظ سلامت انشا و املایتان با استادان ادبیات فارسی دری چت نکنید. از من گفتن بود.