جنرال عبدالله حبیبی، وزیر دفاع پیشین و جنرال قدم‌شاه شهیم رییس ستاد ارتش پس از نزدیک به یک سال ماموریت سرانجام به‌دنبال حمله‌ی خون‌بار روز جمعه در بلخ، روز گذشته از سمت‌شان استعفا کردند. آقای حبیبی به تاریخ 31 جوزا از مجلس نمایندگان رای اعتماد گرفت و شهیم نیز به تاریخ 3 جوزا به این سمت گماشته شده بود.
پس از وقوع هر رویداد خونین، مردم انتظار داشتند مقام‌های ارشد امنیتی کشور از سمت‌شان استعفا بدهند اما این امر تا دیروز تحقق نیافته بود. وزیر دفاع پیشین در یک نشست خبری گفت نه به‌خاطر رویداد بلخ بلکه به‌خاطر منافع ملی استعفایش را به رییس‌جمهور ارایه کرده و شهیم هم گفت کنار رفتن از سمتش به معنای خداحافظی با ارتش نیست.
در این گزارش به رویدادهای مهمی می‌پردازیم که در زمان وزارت آقای حبیبی و ریاست آقای شهیم در کشور به وقوع پیوسته‌اند.
در سال گذشته‌ی خورشیدی افغانستان و نیروهای ارتش یک سال پرچالش را پشت سرگذاشتند. داعش در افغانستان رفته‌رفته تبدیل به درد سر بزرگی شد، قندوز سقوط کرد، جنگ در شمال شدت یافت، ارتش در هلمند حملات سنگین طالبان را به عقب زدند، در فراه، ارزگان و بسیاری از ولایات جنگ شدت گرفت و ساحه‌ی فعالیت‌های طالبان گسترش یافت.
رهایی 101 اسیر از زندان طالبان
در اوایل ماه میزان سال گذشته وزارت دفاع ملی اعلام کردم قطعه‌ی خاص مشترک افغان با راه‌اندازی عملیات ویژه در مربوطات ولسوالی‌های نهرسراج، مارجه و نوزاد ولایت هلمند 101 تن را از نزد طالبان آزاد ساخته‌اند. در آن زمان وزارت دفاع ملی اعلام کرده بود که این افراد اعضای نیروهای امنیتی و مردم ملکی‌اند.
سقوط ولسوالی‌ها
در اواخر ماه اسد سال 1395 طالبان حملات شدیدی را بالای هلمند آغاز کردند و این ولایت تا آستانه‌ی سقوط پیش رفت. در آن زمان نمایندگان هلمند در مجلس نمایندگان از پیشروی طالبان تا 13 کیلومتری شهر لشکرگاه، مرکز ولایت هلمند، هشدار دادند.
در همین زمان بود که طالبان توانستند بخش‌های زیادی از حوزه‌ی دوم شهر لشکرگاه را در کنترل بگیرند و در کنار این، ولسوالی‌های ناوه، خان‌شین و چند ولسوالی دیگر میان نیروهای افغان و طالبان چند بار دست‌به‌دست شدند.
به‌تاریخ 13 میزان سال گذشته از هلمند خبر رسید که پس از سقوط ولسوالی ناوه و بازپس‌گیری آن، ولسوالی خان‌شین به دست طالبان افتاده است.
به‌تاریخ 17 ماه میزان بود که شدت حملات گروه طالبان در اطراف شهر لشکرگاه پای وزیر دفاع ملی را به هلمند کشاند. عبدالله حبیبی و عبدالرحمان رحیمی، معین امنیتی وزیر داخله و جنرال جان نیکلسون، فرمانده عمومی نیروهای مأموریت حمایت قاطع (ناتو) در سفری به هلمند اوضاع امنیتی ولایت‌های هلمند، ارزگان و فراه را بررسی کردند.
در 24 اسد سال گذشته‌ی خورشیدی مقام‌های ولایت بغلان در شمال کشور اعلام کردند که در پی حمله‌ی جنگ‌جویان طالب، منطقه‌ی دهنه‌ی غوری به دست طالبان افتاده است. در آن زمان رسانه‌ها به نقل از منابع محلی گزارش دادند که طالبان پس از ورود به دهنه‌ی غوری، کشتزارهای مردم و دکان‌ها را به آتش کشیده‌اند.
در 18 میزان همین سال مقام‌های محلی ولایت فراه گفتند که طالبان تا نزدیکی مرکز این ولایت پیشروی کرده‌اند. در آن زمان طالبان محلی از ولسوالی‌های خاک سفید، بالابلوک، بکواه، پشت‌رود و گلستان این ولایت با شماری از افراد دیگر طالبان از ولایت‌های هلمند، غور، بادغیس و نیمروز یکجا شده و به قصد سقوط فراه حمله کردند.
در 20 میزان منابع محلی در فاریاب گفتند ولسوالی غورماچ پس از یک درگیری به دست طالبان افتاده است. در آن زمان طالبان از چندین طرف حمله کرده و سه پوسته‌ی امنیتی ارتش و پولیس ملی را تصرف کردند و صبح بیستم میزان مرکز ولسوالی را در اختیار خود گرفتند.
انتحار
به‌تاریخ 23 دلو سال گذشته یک حمله‌کننده‌ی انتحاری خود را در برابر شعبه‌ی کابل‌بانک در شهر لشکرگاه، مرکز ولایت هلمند منفجر کرد. در این حمله 5 سرباز ارتش و یک کودک شهید و شش سرباز، چهار زن و سه کودک زخمی شدند.
این انفجار بعد از ظهر روز شنبه، ۲۳ دلو توسط یک موتر مملو از مواد منفجره هنگامی انجام شد که شماری از اعضای ارتش برای گرفتن حقوق خود به کابل‌بانک رفته بودند.
به‌تاریخ 15 سنبله 1395 دو انفجار پی‌درپی انتحاری در نزدیکی وزارت دفاع ملی دست‌کم 24 کشته و 91 زخمی برجای گذاشت. در این رویداد علاوه بر افراد غیرنظامی، یک جنرال دوستاره از وزارت دفاع نیز به شهادت رسید.
حبیبی؛ وزیری که مستقل عمل نمی‌کند
در ماه جدی سال گذشته تلویزیون «1» گزارشی را به نقل از مقام‌های ارشد وزارت دفاع ملی نشر کرد که نشان می‌داد آقای حبیبی در تصمیم‌گیری‌هایش به صفت یک وزیر مستقلانه عمل نمی‌کند؛ موضعی که باعث بروز مشکلات زیادی در سطح وزارت دفاع شده است.
یک مقام ارشد وزارت دفاع به تلویزیون یک گفته بود که آقای حبیبی از سایر مقام‌های حکومتی که مربوط وزارت دفاع نمی‌باشند، هدایت امور روزمره‌ی وزارت دفاع را می‌گیرد.
فساد و معرفی افسران به نهادهای عدلی و قضایی
در ماه حمل امسال وزارت دفاع ملی اعلام کرد کمیسیون ویژه‌ی شفافیت و مبارزه با فساد در ارتش در شش ماه گذشته دست‌کم 400 منسوب وزارت دفاع را که بیشتر آنان را افسران تشکیل می‌دهند، از وظایف‌شان برکنار و به نهادهای عدلی و قضایی معرفی کرده است.
منسوبان برکنارشده شامل کارمندان ملکی و نظامی وزارت دفاع‌اند که در این میان ۹۴۶ تن افسر، ۲۳۰ تن کارمندان بخش مالی، ۲۰۹ تن مسئولان عقد قرادادها و ۲۶ تن دیگر مسئولان برگزاری کارگاه‌ها بوده‌اند.
داعش؛ دردسر بزرگی برای ارتش
در 30 دلو سال گذشته قدم‌شاه شهیم، رییس ستاد ارتش در نشستی خبری در کابل اعلام کرد که در طی یک سال (1395) 1955 عضو داعش در سراسر افغانستان کشته شده‌اند.
آقای شهیم در یک نشست خبری با معین ارشد امنیتی وزارت داخله گفت علاوه بر اعضای افغان گروه داعش، ۱۱ ازبکستانی، ۸ عرب، ۷ چچنی، ۴ چینایی و ۴ تاجیکستانی نیز شامل این کشته‌شدگان بوده‌اند.
در آخرین مورد، این ارتش امریکا بود که با پرتاب «مادر همه‌ی بمب‌ها» بر مواضع داعش در اچین ننگرهار برای سرکوب این گروه در افغانستان اقدام کرد.
حمله بر شفاخانه‌ی چهارصد بستر
یکی از پرتلفات‌ترین و پیچیده‌ترین حمله‌ی طالبان در سال‌های اخیر، حمله بر شفاخانه‌ی نظامی چهارصد بستر در شهر کابل بود. این حمله که در 18 ماه حوت سال گذشته صورت گرفت و مهاجمان بیش از ۵۰ نفر را کشته و بیش از ۱۰۰ نفر دیگر را زخمی کردند، زوایای پیچیده‌یی داشت که تاکنون آشکار نشده است. حکومت نیز تاکنون نتایج بررسی‌هایش را اعلام نکرده است.
در پیوند به این حمله 9 تن؛ بریدجنرال عبدالکبار راسخ، فرمانده حمایه‌ی طبی؛ دگرمن حکیم گل، نوکریوال اوپراتیفی قوماندانیت صحی؛ دگرمن صلاح‌الدین، سرپرست ریاست ارکان قوماندانیت صحی، دگروال میر احمد، مدیر ضد استخبارات قوماندانیت صحی؛ دگرمن محمد ظفر، مدیر ضد استخبارات قوماندانی اکادمی؛ تورن نوید فرمانده تولی محافظ فرماندهی حمایه‌ی طبی؛ بریدمن جاوید، آمر نوکریوال قراول در همان دوره؛ تورن محمد طاهر، فرمانده بلوک تولی محافظ و بریدمن علی احمد، معاون نوکریوال، ۹ مقامی هستند که به‌نسبت «غفلت وظیفوی» در پیوند به حادثه‌ی چهارصد بستر از وظایف‌شان برکنار و جهت تحقیق به دادستانی معرفی شده‌اند.
در پیوند به این حمله‌ی خونین مجلس نمایندگان وزیران وزارت‌های امنیتی و رییس ریاست عمومی امنیت ملی را استیضاح کردند. سه مقام رای تایید گرفتند؛ رای تاییدی که با واکنش بسیاری از مردم و به‌ویژه آگاهان مواجه شد.
جمعه‌ی خونین بلخ؛ 165 کشته و 150 زخمی
بعد از ظهر روز جمعه ده مهاجم انتحاری گروه طالبان بالای قول اردوی 209 شاهین در بلخ حمله کردند. این حمله حدود شش ساعت دوام یافت و بر اساس گزارش‌ها حدود 165 سرباز و افسر به شهادت رسیدند و 150 تن دیگر زخمی شدند.
در پی وقوع این رویداد، رییس‌جمهور به بلخ رفت و سپس روز یکشنبه را عزای ملی اعلام کرد. همچنان رییس‌جمهور روز گذشته تبدیلی چهار قوماندان قول اردو را منظور کرد که از این میان قوماندان قول اردوی 207 ظفر به‌حیث قوماندان قول اردوی 209 شاهین معرفی شد.
پس از آن، بعد از ظهر دوشنبه جنرال حبیبی و جنرال شهیم در یک نشست خبری حاضر شدند و از استعفای‌شان خبردادند.
جنرال عبدالله حبیبی متولد 1331 در ولایت کنر است و مکتب نظامی را در 1348 به پایان رسانده است و در سال 1351 ماستری خود را در رشته‌ی توپ‌خانه گرفته است. او از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۹۴ در بخش‌های مختلف در ارتش افغانستان و وزارت دفاع این کشور کار کرده است.
وی پس از حدود یک سال رهبری وزارت دفاع ملی در نشست خبری خود گفت: «به‌خاطر حل مشکلات و به‌خاطر حفظ وحدت ملی همانند سربازانی که در جبهه‌ی جنگ قربانی شده‌اند، خود را قربانی کردم.»
قدم‌شاه شهیم متولد 1342 در ولایت بدخشان است و دانش‌آموخته‌ی دانشگاه نظامی افغانستان. وی نیز در نشست خبری‌اش گفت: «امروز صبح به دفتر رییس‌جمهور رفتم، رییس اجرایی نیز حضور داشت و از آن‌ها التماس کردم و گفتم اعضای پارلمان در خانه‌ی ملت غمگین هستند و شماری از هموطنان ما در گوشه و کنار افغانستان داغ دارند و ما می‌خواهیم مسبب این همه مصیبت‌ها نباشیم و یا اینکه ادامه‌ی کار باعث مشکلات افغانستان (نشود)، استعفا کردم.»