طرح بهسازی دشت برچی در 6 جدی سال 1395 روی میز رییسجمهور قرار گرفت. به تعقیب آن در 15 جدی جلسهی دیگری در کاخ صدارت به ریاست سرور دانش برگزار شد.در آن نشست مسئولیت اجرایی این طرح بهوزارت شهرسازی و مسکن و شهرداری کابل سپرده شد. اعضای جلسه فیصله کردند که مشکلات و چالشهای مردم اولویتبندی شود و طرح بهسازی برچی در پلانهای کوتاهمدت، میانمدت و درازمدت اجرا شود.
در این نشست، سرپرست شهرداری کابل مشکلات برچی را برشمرد و از آن میان، ازدحام و ترافیک سنگین را یکی از جدیترین مشکلات این ساحه خواند و تاکید کرد که کار ساختمان سه سرکی که جادهی شهید مزاری را به سرک کمپنی وصل میکند و کانکریت کوچههای فرعی در اولویت قرار گیرد. در اعلامیهی دفتر معاونت دوم ریاستجمهوری که بهتاریخ 15 جدی سال 1395 منتشر شده بود نیز آمده است: «آغاز کار سه سرک فرعی بهطول 12 کیلومتر که جادهی شهید مزاری را به سرک کمپنی وصل میکند اولویت دارد و کار ساختمان آن در ماههای اول سال 1396 شروع خواهد شد».
دومین جلسهی مشورتی بهمنظور بحث بر سر برنامهی بهسازی منطقهی برچی، بعد ظهر، 1 جوزا 1396 با حضور تعدادی از وزرای کابینه از جمله وزیر شهرسازی و مسکن، شاروال کابل، وکلای شورای ملی، علما و متنفذین و وکلای گذر غرب کابل در دفتر سرور دانش معاون رییسجمهور برگزارشد. در این جلسه نیز تاکید شد که مواردی که در طرح بهسازی در اولویت قرار دارد بهزودترین فرصت کار عملی آن آغاز شود. گفته میشود این طرح تا سال 2019 به پایهی اکمال میرسد.
اجمل سلطانی سخنگوی شهرداری کابل در گفتوگو با اطلاعات روز در پاسخ به اینکه کار اجرایی طرح بهسازی برچی و مشخصاً ساختمان سه سرک فرعی که جادهی شهید مزاری را به سرک کمپنی وصل میکند و از اولویتها در طرح بهسازی بهشمار میرفت، به کجار رسیده است، گفت: «کارهای ابتدایی که شامل سروی و استملاک جایدادها میشود عملاً شروع شده است و یک تیم ده الی پانزدهنفری برای سروی و استملاک جایدادها عملاً کار در ساحه را شروع کرده است. از این میان کار سروی یک سرک تمام شده و کار سروی سرک دومی نیز در حال جریان است».
سخنگوی شهرداری کابل افزود: «در رابطه به سرک سومی باید بگویم که تیم شاروالی کابل با مردم محل در گفتوگو هستند و امیدواریم که کار این سرک نیز بهزودی آغاز شود. از آنجاییکه اینطور کارها مرحلهوار انجام میشود تا ساختمان آن بهصورت عملی زمان نیاز است. پروسه از سروی شروع میشود و پس از دیزاین و اعلان داوطلبی به تدارکات ملی میرود و عملا کار شروع میشود. کارهای ابتدایی از آغاز سال 96 شروع شده است. تا سه الی چهار ماه آینده کار عملی در ساحه شروع خواهد شد».
ساحهی دشت برچی که شامل ناحیهی سیزدهم و قسمتی از ناحیهی ششم شهرداری کابل میشود، یکی از پرجمعیتترین منطقههای شهر کابل است. بر اساس آماری که پزشکان بدون مرز ارایه کرده است، دشت برچی بیش از یک میلیون و 200 هزار نفر نفوس دارد.
برچی در گوگلمپ (Google map)
از بالا که به برچی نگاه کنید، منطقهی وسیعی را با کوچههای پر پیچوخم و خانههای جوروناجور که از وسط آن یک سرک چهلمتره میگذرد میبینید. این سرک تنها شریان آمدوشد مردم از برچی به دیگر نقاط کابل است. در دو سوی آن دستفروشان با گذاشتن غرفهها و کراچیهای خرد و بزرگ بساط کاسبی پهن کردهاند. بیش از 20 متر عرض این جاده را که شامل پیادهرو نیز میشود کراچیها و غرفهها در بر گرفتهاند. در موازات آن در فاصلهی سه کلیومتر به سمت شمال و جنوب آن سرکهای کمپنی با عرض 60 متر و سرکت عمومی شهرک امید سبز قرار دارد. گفته میشود که اگر سرک برچی به سرک کمپنی وصل شود که یکی از اولویتها در طرح بهسازی است، مشکل ترافیک سنگین برچی رفع خواهد شد.
ترافیک سنگین
در کمتر ساعات روز جادهی شهید مزاری فارغ از ازدحام است. راهبندی اما در ساعات اول صبح و عصر به حد اعظمی میرسد. دانشجویانی که قرار است ساعت 8 صبح به دانشگاه حاضر شوند مجبور اند ساعت ششونیم از خانه حرکت کنند تا به مقصد برسند. با اینحساب، راه بیست دقیقهیی را در یکونیم ساعت میپیمایند.
حسنرضا دانشجوی دانشکدهی ساینس دانشگاه کابل است. او با عجلهی زیادی بهسمت دروازهی ورودی دانشگاه در حرکت است. احوالپرسی میکنم. از او میپرسم از کجا میآیی؟ میگوید: «از آخر برچی. ساعت ششونیم صبح از بیستمتره حرکت میکنم تازه حالا که ساعت 8 و 20 دقیقه است به دانشگاه رسیدهام. اکثر روزها دیرتر از دیگران بهصنف میرسم. بعضی استادان خوباند. دلیل ناوقت آمدنم را موجه میدانند، ولی استادانی هم هستند که خودشان از منطقههای اشرافی میآیند، راهبندی را یک دلیل مسخره میدانند. در کل هر روز باید ساعت ششونیم از خانه حرکت کنم که 8 اینجا برسم».
باشندگان برچی میگویند که خدمات ملموسی که حکومت در این منطقه ارایه کرده است، به یک جادهی کمعرض، دو-سه تا شفاخانه با برقی نامنظم، خلاصه میشود. از دید حکومت و رهبران سنتی، برچی بیشتر به یک بانک رای همانند است. انتخابات که از راه میرسد رهبران با راهاندازی کارناوالهای تبلیغاتی و همایشهای بزرگ در مصلای شهید مزاری، وعدههای میانخالیشان را دگربار تجدید میکنند. وعدهها در حد یک حرف باقی میماند. انتظار میرود که طرح بهسازی برچی نیز یکی از همان وعدههای واهی نباشد.
احمدشاه باشندهی منطقهی تانک تیل برچی میگوید: «حکومت با آنکه مالیهی قابل توجهی از این منطقه جمعآوری میکند ولی خدمات ارایه نمیکند. موقع انتخابات که میشود هرکس با سروصدای زیاد و وعدههای میانخالی از مردم رای جمع میکنند».
شانزده سال از سقوط طالبان میگذرد. پس از آن پولهای زیادی برای بازسازی و توسعهی افغانستان به این کشور سرازیر شد اما برچی با آنکه تقریبا یکونیم ملیون نفوس دارد، سوای بحث رشد فرهنگی و اجتماعی، بهلحاظ خدمات شهری یکی از محرومترین ساحات پایتخت است. در کنار جادهی تنگ و مزدحم، انبار زبالهها هفتهها میماند و وسیلهیی برای برداشتن آن نیست.کار سرک عمومی برچی که بیش از ده سال از شروع آن میگذرد هنوز تکمیل نشده و دهها مورد از ایندست موجود است که بیتوجهی مسئولان را نسبت به این منطقه نشان میدهد.