نجیب‌الله سعادت- هرات
شماری از فعالان مدنی و اعضای شورای ولایتی غور، وضعیت معارف در این ولایت را نگران‌کننده توصیف کرده و مدعی‌اند که بسیاری از مکاتب در این ولایت از داشتن ساختمان درسی محروم‌اند و دانش‌آموزان این ولایت برای آموزش بعضاً حتا خیمه ندارند.
ناامنی‌ها، نبود آموزگاران مسلکی، فقر و بی‌توجهی حکومت مرکزی عمده‌ترین دشواری‌هایی عنوان می‌شوند که معارف غور را با چالش‌های زیادی مواجه کرده‌اند.
حسن حکیمی فعال مدنی در غور میگوید معارف این ولایت با چالش‌های زیادی مواجه هست. حکیمی مدعی است که تهدیدهای بلند امنیتی در ولایت غور، سبب‌شده تا فعالیت معارف گسترده و مطلوب نباشد.
به‌باور این فعال مدنی، در این اواخر افزایش فعالیت گروه‌های داعش وطالبان در این ولایت از عمده‌ترین چالش‌های معارف این ولایت است و این موضوع نیز باعث مسدود شدن بسیاری از مکاتب در این ولایت شده است.
وی در ادامه نبود امکاناتی را که باید دانش‌آموزان و در کل مکاتب داشته باشند را در ولایت غور قابل تامل و نگرانی می‌داند. آقای حکیمی تأکید دارد که بیشتر مکاتب در غور ساختمان درسی ندارند و دانش‌آموزان نمی‌توانند در یک فضای مناسب درس بخوانند. وی این موضوع را یک چالش عمده خوانده و میگوید در هم‌چون شرایطی نه آموزگار میلی به درس‌دادن دارد و نه دانش‌آموز انگیزه‌یی برای درس‌خواندن و مکتب رفتن دارد.
در همین حال، خلیل احمد مبارز رییس معارف ولایت غور به روزنامه‌ی اطلاعات روز میگوید در حال حاضر 75درصد از مکاتب این ولایت از داشتن ساختمان محروم‌اند و این مکاتب بیشتر در ولسوالی‌های این ولایت قرار دارند.
آقای مبارز میگوید، دانش‌آموزان این ولایت حتا خیمه که از آن به‌عنوان صنف آموزشی استفاده کنند، ندارند. به گفته‌ی وی در این ولایت 847 مکتب وجود دارد که تعداد محدودی از مکاتب درون‌شهری در این ولایت ساختمان دارند و دیگر دانش‌آموزان در باغ‌ها، مساجد و فضاهای باز مشغول فراگیری دانش‌اند.
کم‌بود آموزگاران مسلکی
گفته می‌شود بسیاری از آموزگاران در ولایت غور توانایی لازم برای آموزش‌دهی را به دانش‌آموزان ندارند و در صنف‌ها به قصه‌پردازی با دانش‌آموزان مشغول می‌شوند. حضور آموزگاران غیرمسلکی نیز چالشی است که معارف غور با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند.
رییس معارف غور درگفت‌وگو با روزنامه‌ی اطلاعات روز میگوید که اکنون 5870 آموزگار زن و مرد در این ولایت وجود دارند که از این میان 15 درصد آن‌ها مسلکی‌اند و متباقی آموزگاران مسلکی نیستند و از سوی ریاست معارف این ولایت بنا به مجبوریت استخدام شده‌اند. آموزگاران مسلکی، به کسانی گفته می‌شود که عمدتاً دارای سند تحصیلی لیسانس یا سند فراغت یکی از دارالمعلمین‌ها باشد.
در همین حال بصیر قادری عضو شورای ولایتی غور، در گفت‌وگو با روزنامه‌ی اطلاعات روز پیرامون وضعیت معارف غور میگوید: «وضعیت دانش‌آموزان بد است، زیرا کتاب به مکاتب نمی‌رسد، معلمان هم حضور ندارند و غیر مسلکی‌اند، چیزی برای آموزش دادن ندارند. در بیشتر مکاتب این ولایت دانش‌آموزان وقت‌شان را تلف می‌کنند و آموزگاران نیز هم‌چنین. ریاست معارف هم در جایی که لازم است نظارت داشته باشد ندارد.
تبعیض جنسیتی در معارف
شماری از فعالان حقوق زن در ولایت غور می‌گویند که وضعیت دختران دانش‌آموز در این ولایت خوب نیست و مدعی‌اند که دختران در این ولایت از سوی همه‌ی ارگان‌ها به نوعی مورد تبعیض قرار می‌گیرند.
شکریه نیکزاد، یکی از فعالین حقوق زند در این ولایت به روزنامه‌ی اطلاعات روز میگوید دختران دانش‌آموز در این ولایت وضعیت بسیار بدتری نسبت به پسران دانش‌آموز دارند. خانم نیکزاد می‌افزاید که دختران تنها در مرکز ولایت غور به مکاتب دسترسی دارند ودر ولسوالی‌های این ولایت دختران از رفتن به مکتب محروم‌اند. به گفته‌ی وی در برخی از ولسوالی‌های بسیار اندک دختران به مکاتب می‌روند.
این فعال حقوق زنان از مدیریت مکاتب دخترانه توسط مردان انتقاد می‌کنند و این را تبعیض علیه دختران در این ولایت عنوان می‌کند.
وی تأکید می‌کند که سهم زنان در معارف غور به‌مراتب کمتر از مردان است. در همین حال، معصومه انوری رییس امور زنان غور ضمن انتقاد از وضعیت کلی معارف در این ولایت از تبعیض جنسیتی در معارف این ولایت انتقاد می‌کند. او به این باور است که اداره‌ی محلی این ولایت به وضعیت زنان در این ولایت توجه خاصی ندارد و زنان در این مورد مورد کم‌لطفی و به نوعی مورد تبعیض جنسیتی قرار گرفته‌اند.
اما خلیل احمد مبارز رییس معارف غور این گفته‌ها را رد می‌کند و از شفافیت در پروسه‌ی استخدام در معارف این ولایت صحبت می‌کند. آقای مبارز میگوید اصل شایسته‌سالاری در معارف این ولایت در نظر گرفته شده و به تمامی مکاتب دخترانه و پسرانه و هم‌چنین دانش‌آموزان مکاتب دخترانه و پسرانه به‌صورت یک‌سان برخورد می‌شود.
عوامل وضعیت نامناسب معارف در غور
بیشتر باشندگان غور و فعالان مدنی این ولایت، دلیل عدم رشد این ولایت را به‌خاطر موقعیت آن در این منطقه‌ی جغرافیایی خاص عنوان می‌کنند. این ولایت از چندین منطقه با ولایت‌هایی مرز مشترک دارد که بیشتر هدف طالبان مسلح قرار دارند و گروه داعش نیز در این اواخر در آن تحرکاتش زیاد شده است. ولایت غور با سرپل، ولایت هلمند، فراه و سایر نقاط دیگر مجاورت دارد و طالبان مسلح در این مناطق حضور گسترده دارند. در کنار مسأله‌ی امنیتی، موضوع دیگری را که فعالین مدنی این ولایت مطرح می‌کنند، عدم توجه دولت مرکزی به این ولایت دورافتاده و کوهستانی است.
حسن حکیمی فعال مدنی غور میگوید دولت مرکزی و مخصوصا وزارت معارف کشور به ولایت غور توجه ندارد . چهار سال پیش فاروق وردک وزیر معارف کشور وعده داد که تا سه سال دیگر هیچ مکتبی در این ولایت بدون ساختمان باقی نخواهد ماند.
این فعال مدنی افزود که معارف در این ولایت روزبه‌روز پسرفت می‌کند و این موضوع باعث گسترش جهل و عقب‌ماندگی غور می‌گردد.
در همین حال عبدالحمید ناطقی عضو شورای ولایتی غور عمل‌کردهای وزارت معارف کشور را نیز دلیل عقب‌مانی معارف غور می‌داند. آقای ناطقی در گفت‌وگو با روزنامه‌ی اطلاعات روز از برگزاری ورکشاپ‌های آموزشی برای آموزگاران این ولایت انتقاد می‌کند. وی میگوید: «در معارف بسیار بودجه مصرف می‌شود اما غیرمؤثر. بسیاری از بودجه‌ها را تحت عنوان ورکشاب‌ها مصرف می‌کند که مؤثر نیست، بسیاری پول‌ها در همین زمینه مصرف می‌شود که سودمند نبوده حتا در جاهای پول مصرف می‌شود اما ورکشاپ هم برگزار نمی‌شود و ورکشاپ‌ها خیالی است».
این عضو شورای ولایتی، ضمن انتقاد از رهبری فعلی معارف در این کشور خواهان توجه بیشتر در قسمت زیرساخت‌های معارف این ولایت است.
مقام‌های محلی ولایت غور در حالی از عقب‌ماندگی معارف در این ولایت سخن می‌گویند که بارها مقام‌های دولت پیشین و فعلی بر توجه اساسی به زیرساخت‌ها و معارف این ولایت تاکید کرده‌اند اما این گفته‌ها تاکنون عملی نشده‌اند.