زینب پیرزاد
سردارمحمد رحیمی می‌گوید که نصاب جدید سوادآموزی که کتاب حرفه نیز در آن آموزش داده می‌شود، مهارت‌های شغلی و فردی افراد را ارتقا می‌دهد.
آمارهای تخمینی نشان می‌دهد که 60 تا 65درصد مردم در افغانستان بیسواد اند. در همین حال آقای رحیمی می‌گوید که برنامه‌های سوادآموزی وزارت معارف نهایتش سالانه سه‌ونیم لک نفر را از طریق برنامه‌ی سوادآموزی باسواد می‌کند.
نصابِ جدید سوادآموزی که شامل هشت جلد کتاب حرفه نیز است با همکاری مالی یونسکو به چاپ می‌رسد و در دور نخست این برنامه 21هزار تن حرفه و سواد می‌آموزند.
سوادآموزان در پهلوی سواد، تجارت شخصی، زنبورداری، مرغ‌داری، خیاطی، کمک‌های اولیه، پرورش ماهی و کشت سبزیجات را نیز می‌آموزند.
بی‌سوادی در کشور یک بحران اجتماعی است در حالی‌که برنامه‌ی سوادآموزی در برنامه‌های فرعی دولت قرار دارد. در این‌صورت دولت و نهادهای مسئول مکلف‌اند که برنامه‌هایی در این راستا روی دست بگیرند و نگذارند که بحران جدی‌تر از این شود. آقای رحیمی می‌گوید: «سهم بودجه‌ی سوادآموزی بسیار محدود است که یک‌ونیم تا دو فیصد بودجه را شامل می‌شود. در حالی‌که ما ده میلیون بیسواد داریم.»
ناامنی، ناآگاهی و عدم دسترسی زنان و اطفال باعث شده که میزان بی‌سوادی در جامعه بالا باشد و همچنان شرایط فرهنگی و سنتی حاکم، قطعاً به دیرپایی سواد کمک می‌کند.
جامعه‌ی کنونی نیازمند یک‌سری برنامه‌های آگاهی‌دهی است که آقای رحیمی به آن اشاره می‌کند و می‌گوید ما طرحِ کمپاین آگاهی‌دهی عامه را فراهم کرده‌ایم و منتظر تصویب در کمیته‌ی ملی سواد و کابینه و شورای وزیران است که در صورت امضا شدن آن، جنبه‌ی اجرایی پیدا می‌کند و می‌توانیم در نصاب جدید سوادآموزی آن را اجرایی کنیم. از این طریق ما می‌توانیم آگاهی عامه را نسبت به سواد افزایش بدهیم و مردم جایگاه سواد را بدانند. این آگاهی از طریق رسانه‌ها و ملا امام‌های مساجد و تکیه‌ها صورت می‌گیرد و مردم آگاهی پیدا می‌کنند که خدمات ما کجاها ارایه می‌شود.
این نصاب که شامل کتاب‌های بخش حرفه‌ی سوادآموزی است، ویژگی‌هایی نیز دارد که ظرفیت‌های فردی را افزایش می‌دهد و سوادآموزی را از شکل سنتی به مدرن ارتقا می‌دهد.
آقای رحیمی می‌گوید که در نصاب جدید طی دوره‌های نه ماهه و در ختم آن در یک دوره‌‌‌ی سه ماهه کتاب‌های حرفه نیز آموزش داده می‌شود. وی افزود که این کتاب‌ها به نسبت کتاب‌های قبلی از لحاظ شکلی و محتوایی جذاب و سودمند است و می‌تواند ظرفیت اجتماعی و اقتصادی افراد را بالا ببرد.
قرار است نصاب جدید معارف با امکانات تشویقی آغاز شود که در چارچوب طرحِ بسیج ملی راه‌اندازی شده. آقای رحیمی می‌گوید برنامه‌ی سوادآموزی را با اقدامات تشویقی پیش خواهیم برد تا برای مردم جذاب‌تر باشد و احساس مالکیت بکنند. وی افزود که این اولین‌بار است که با چهل‌وشش وزارت‌خانه، اداره‌ی مستقیل و نهادهای دولتی تفاهم‌نامه امضا شده تا بتوانیم مسئولیت آن‌ها را مطابق مادههای 43 و 44 قانون اساسی و مادههای 37 و 38 قانون معارف جلب کنیم و آن‌ها وظیفه‌شان را در راستای سوادآموزی به‌عنوان یک نهاد دولتی ایفا کنند.
این برنامه (نصابِ جدید سوادآموزی) در نظر دارد که برعلاوه‌ی افراد عام، اجیران دولتی را نیز باسواد بسازند تا از این طریق کارمندان‌شان را آموزش بدهند و وقتی دولت باسواد شد آن‌وقت برنامه می‌تواند با قوت و اطمینان بیشتری وارد جامعه شود و برنامه‌ی سوادآموزی در جامعه نیز بهتر تطبیق شود.
آقای رحیمی می‌گوید که به‌دلیل چالش‌هایی مثل ناامنی و آماده نبودن شرایط فرهنگی و پروسه‌های سیاسی در این زمینه نگرانی‌هایی هم وجود دارد. وی افزود که این نگرانی هم می‌رود که نصاب آماده و مکانیزم‌ها هم تهیه شده و تهداب برنامه فراهم شود و شیوه‌ی تطبیقی را نیز هم تغییر بدهیم، اما اگر ساختار برنامه‌ی سوادآموزی مبتنی بر ظرفیت‌های کم و نیروی بشری قدیمی و فرسوده باشد و نیروی جدید استخدام نشود برنامه درست پیش نمی‌رود. وی افزود که تلاش داریم نیروی انسانی تحصیل‌کرده و جوان را استخدام کنیم.
این برنامه در دور نخست در 30 ولایت و 147 ولسوالی کشور اجرا می‌شود.
