نجیب‌الله سعادت-فراه
به‌دنبال تشدید ناامنی‌ها در ولایت فراه، صدها خانواده از مناطق دوردست و نزدیک به مرکز این ولایت، مجبور به ترک خانه‌های شان شده‌اند.
“اوضاع در فراه خوب نیست، همه روز جنگ است و کشت وکشتار. درگیری‌های مسلحانه بین طالبان و نیروهای امنیتی هر روز مردم را آواره می‌کند. بیش‌تر مردم به‌دلیل بمباران نیروهای ارتش ملی از ولسوالی‌های ناامن فراه به مرکز این ولایت می‌آیند و خواهان کمک‌رسانی‌اند”.
این‌ها بخشی از گفته‌های رحم‌الدین ریگ‌وال رییس اداره‌ی مهاجران وعودت‌کنندگان ولایت فراه است که در گفت‌وگو با روزنامه‌ی اطلاعات روز بیان می‌کند. او می‌گوید بر اثر درگیری نیروهای امنیتی و طالبان مسلح، شماری از زخمیان راهی بیمارستان ولایت فراه می‌شوند و برخی دیگر هم بی‌خانمان و آواره. آن‌گونه که رییس اداره‌ی مهاجرین ولایت فراه می‌گوید کم‌تر کسی دراین روزها برای کارهای روزانه‌ی شان به مرکز فراه می‌آید و بیش‌تر باشندگان ولسوالی‌های شیب‌کوه، پشت‌کوه، جوین، بالابلوک، گلستان، پشت‌رود و پرچمن، خانه‌و‌کاشانه‌ی شان را ترک کرده و به مرکز ولایت فراه آواره شده‌اند.
بر اساس گفته‌های او، از آغاز سال 2017 میلادی تا اکنون پنج هزار و 549 خانواده از ولسوالی‌های یادشده به مرکز ولایت فراه آواره شده‌اند و جزء آوارگان داخلی این ولایت به شمار می‌روند. به گفته‌ی آقای ریگ‌وال 90 درصد این خانواده‌ها به دلیل ناامنی و تهدید امنیتی از مناطق اصلی شان کوچ کرده‌اند: “اکثر کسانی که ثبت اداره‌ی مهاجرین ولایت فراه شده‌اند و عرایض شان را به ما آورده‌اند، گفته‌اند که امنیت نداشته و تهدیدات امنیتی آن‌ها را مجبور به ترک خانه‌های شان نموده است. یک عده هم به‌خاطر خصومت‌های خانوادگی و منازعات قومی به مرکز فراه مهاجر شده‌اند.”
در همین حال، رییس شورای ولایتی فراه اوضاع امنیتی را در ولسوالی‌های این ولایت باعث آواره شدن مردم این ولایت می‌داند. جمیله امینی به روزنامه‌ی اطلاعات روز می‌گوید که ده‌ها شکایت مبنی بر ناامن بودن این ولسوالی‌ها به ریاست این شورا رسیده و او بارها با مسوولان امنیتی این ولایت در این مورد صحبت کرده است: “همین حالا چندین شکایت به دفتر ریاست شورا وجود دارد که مردم آورده‌اند. متاسفانه امسال اوضاع خیلی بهم‌ریخته است. مردم از هر طرف ضربه می‌بینن. با مسوولان هم وقتی صحبت می‌کنم آن‌ها هم به ما پاسخ قناعت‌بخشی نمی‌دهند. ظاهرآ اوضاع جنگ آنقدر پیچیده است که از کنترل آن‌ها نیز خارج است.”
رییس شورای ولایتی فراه از مقام‌های امنیتی این ولایت می‌خواهد تا به وضعیت این ولایت به گونه‌ی اساسی توجه کنند.
آوارگان هم‌جوار
هر چند جنگ و درگیری موضوع تازه‌یی در فراه نیست و اکثر باشندگان این ولایت همواره شاهد نبردهای سنگین میان طالبان مسلح و نیروهای امنیتی بوده‌اند اما بیش‌تر این درگیری‌ها در نقاط دوردست و ولسوالی‌های ناامن این ولایت صورت می‌گیرد. حالا گویا دامنه‌ی این جنگ‌ها تا چند کیلومتری مرکز این ولایت رسیده است. به گفته‌ی رییس اداره‌ی مهاجران فراه، برخی از آوارگانی که در این اداره ثبت شده‌اند از فاصله‌ی ده کیلومتری مرکز این ولایت هستند.
شمال‌گاه، چور و ده‌یک از جمله روستاهایی‌اند که به گفته‌ی رییس اداره‌ی مهاجران ولایت فراه، 42خانواده از این روستاها به مرکز این ولایت آواره شده‌اند.
هرات خانه‌ی دوم فراهیان
در کنار وابستگی‌های اقتصادی که فراه و فراه نشینان به ولایت هرات دارند، هرات خانه‌ی دوم آن‌ها محسوب می‌شود. در زمان شدت‌گرفتن نبرد در فراه، شماری زیادی از فراهیان به ولایت هرات آواره می‌شوند و تا بهترشدن اوضاع امنیتی مناطق شان درهرات اسکان می‌گزینند.
رحم‌الدین ریگ‌وال رییس اداره‌ی مهاجران فراه می‌گوید که در حال حاضر به تعداد 149 خانواده فراهی به ولایت هرات مسکن‌گزین شده‌اند.
عبدالغفار یکی از باشندگان ولایت فراه است که به شهر هرات آواره شده. او که در مسیر “خواجه کله” هرات چرخ میوه‌فروشی دارد، می‌گوید که به دلیل ناامنی به ولایت هرات آمده است: “من بیش‌تر از 7 ماه می‌شود که به هرات آمده‌ام. در فراه جنگ و ناامنی زیاد شده. دیگری جایی برای زندگی نیست، کسب و کار هم نیست محبور شدم به هرات بیاییم. فعلا روز دو صد افغانی، سه صد افغانی کار می‌کنم. هرات جایی خوبیست ولی خانه‌ی ما نیست.”
پس از هرات، ولایت نیمروز بیش‌ترین آوارگان فراهی را در خود جای داده است. آقای ریگ‌وال می‌گوید که 51 خانواده از آوارگان ولایت فراه به نیمروز رفته‌اند.
کمک‌رسانی به آوارگان
نداشتن سرپناه و بی‌کاری از عمده‌ترین مشکلات آوارگان داخلی در ولایت فراه است. اما مسوولان اداره‌ی مهاجران این ولایت می‌گویند که درسال جاری میلادی به تمامی آوارگان داخلی در این ولایت به همکاری موسسه‌های مددرسان و ریاست امور مهاجران، کمک‌رسانی شده است.
رحم‌الدین ریگ‌وال رییس اداره‌ی مهاجران فراه به اطلاعات روز می‌گوید که تمام آوارگان ثبت شده دراین ولایت از کمک‌های غذایی و نقدی این اداره بهره‌مند شده‌اند.
به گفته‌ی او به هر خانواده مبلغ 12هزار افغانی پول نقد و مقداری آرد، برنج و شکر توزیع شده است.
در همین حال، جاوید نادم رییس اداره‌ی مهاجران ولایت هرات از طرحی سخن می‌گوید که طبق آن به‌زودی آوارگانی که در هرات به سر می‌برند به ولایت‌های اصلی شان باز‌گردانده می‌شوند.
به اساس گفته‌های او دراین طرح تمامی آوارگان داخلی که بیش‌ترین آن‌ها از ولایت فراه و غوراند دوباره به ولایت‌های شان برگردانده می‌شوند.
آقای نادم می‌گوید که هزینه‌ی اسکان مجدد این آوارگان را ریاست مهاجران ولایت هرات پرداخت خواهد کرد و در کنار آن امکانات اولیه‌ی اسکان مجدد هم به آن‌ها توزیع خواهد شد.
