رحمتالله ارشاد
هفتهی جاری قندهار میزبان یک نشست بزرگ بود. دهها مهمان نامدار در این شهر جمع شدند تا نشستی را تحت عنوان «نشست قندهار» برگزار کنند. هیاهویی که پس از جلوگیری از پرواز عطامحمد نور و باتور دوستم ایجاد شد، توجهات زیادی را به نشست قندهار جلب کرد. پایان این نشست اما قطعنامهیی بود که بسیاری از محتوای آن تکراری بود. با وجود تکراری بودن محتوای این نشست، آنچه اما این نشست را در محور توجه مردم قرار داده بود، حضور چند فرد مهم و از جمله جنرال رازق فرمانده پولیس این ولایت بود.
در نشست قندهار بیشتر از 100 تن که حدود 70 نمایندهی مجلس نیز مشمول آن بودند، مهمان قندهار بودند. دو مهمانخانه در عینومینه و شهرقندهار به مهمانان اختصاص داده شده بود. 25 موتر زرهی متعلق به جنرال رازق و تمامی موتران زره ولسوالان و مقامات دولتی قندهار به مهمانان اختصاص داده شده بود. منابعی از قندهار نیز تأیید کردند که مهماندار اصلی جنرال رازق بود. او پشت این نشست سیاسی بود – در حالیکه قوماندان امنیهی برحال این ولایت نیز هست.
یکی از مهمانان از فرمانده رازق پرسیده بود که: جنرال صاحب! شما امنیت را تأمین میکنید، یا سیاست را درست؟ جنرال رازق در پاسخ گفته بود: این دو با هم میشود. کلاهم قوماندانی میکند، خودم سیاست.
این گپ جنرال درست است. او در شرایطی که مطابق قانون حق سیاست و طرفداری از گرایش سیاسی خاصی را ندارد، نشست قندهار را میزبانی کرد و در برنامهیی که او همهکارهاش بود، تندترین حرفها علیه مقامات حکومت و حکومت وحدت ملی ابراز شد. او به مهمانانش جای بودوباش فراهم کرد، غذا داد، موتر زرهی فراهم کرد و تریبون نقد عریان از حکومت را به آنها داد. اینگونه جنرال رازق نشان داد که بیشتر از فرماندهی سکتور امنیت در این ولایت، گردانندهی یک برنامهی کلان برای سیاست نیز هست.
تمایل جنرال رازق در حوزهی سیاست را میشود بهگونهی روشن از تعداد عکسهایی که او در شهرقندهار از خودش نصب کرده است، فهیمد. این عکسها از میدان هوایی گرفته تا تمامی نقاط مهم شهر، مکانهای سیاسی و تمامی دروازههای ورودی قندهار در برابرتان حضور دارند. غیر از جنرال رازق تنها خانوادهی کرزی را میتوان در تابلوهای شهر به وفرت دید و تماشا کرد. غیر از این خانواده، در شهر فقط جنرال رازق است. این تابلوها بیانگر این است که اول، جنرال در قندهار قلمرو بزرگی دارد و این ولایت را قلمروش میداند؛ دوم، جنرال با نصب این عکسها در پی آن است که از خودش فراتر از یک قوماندان امنیه تصویر ارائه کند. او فردی است که برای سیاست تلاش میکند و نشست اخیر در قندهار بهروشنی بیان میکند که جنرال فراتر از قوماندان امنیه کار میکند.
در شرایطی که یکی از ناامنترین ولایات افغانستان – قندهار- به یکی از امنترین ولایات افغانستان تبدیل شده، جنرال حق میدهد که سیاست کند. مردم قندهار ضمن ستایش از او، او را نمایندهی تأمین آرزوهایشان میدانند. جنرال رازق که با خشونت بیرحمانهیی مخالفان نظامیاش را سرکوب کرده و به سرسختی علیه آنان مبارزه میکند، اکنون در میان بسیاری از قوماندانان ناکام امنیه در ولایات دیگر، برجسته است. به این برجستگی و تفاوت میتوان از کرنش رییسجمهور غنی در برابر جنرال رازق بهروشنی پی برد. در حالیکه کار سیاسی او کاملاً خلاف قانون است و مخالفتش با غنی عریان، رییسجمهور هرگز در مقابل او هیچ اقدام قانونی را روی دست نگرفته است. جنرال رازق بارها رییسجمهور غنی را دستکم گرفته است. مخالفانش را اما بسیار تحویل گرفته و قدر نهاده است. رییسجمهور اما در برابر قانونشکنیها و یکهتازیهای رازق، کاری در برابر او انجام داده نتوانسته است.
برای جنرال رازق زمینهی سیاست فراهم است. او قدرت کافی برای فرماندهی بر قندهار را دارد. بسیاریها بدین باور اند که امنیت و ناامنی قندهار مستقیماً ربط دارد با نیت و انگیزهی این جنرال. پول کافی را به برکت قراردادهای پرسود در اختیار دارد و منابع وزارت مالیه تأیید میکنند که بر صددرصد درآمد دروازههای گمرکی مستقر در این ولایت دسترسی ندارند و بخشی از آنها در اختیار جنرال است. مردم نیز بهدلیل موفقیت او در تأمین امنیت قندهار از او راضی و به رضا یا جبر مطیع فرمانها و خواستههای جنرالاند. از اینرو، رازق خودش را مردی میداند که باید فراتر از فرماندهی امنیه در قندهار و بیرون از این ولایت بیندیشد و بخشی از برنامههای کلان سیاسی در کشور بهحساب آید.
در حالیکه بهقول خودش، کلاهش قوماندانی میکند، رازق اما سیاست میکند. گرایش او به سیاست تا جایی روشن است که هیچ سیاستمداری از آن چشمپوشی نمیتواند. حکومت مرکزی ضمن رابطهی سیاسی بدی که با او دارد، مجبور به سازش با اوست. او در کنار زورمندان و متنفذان محلی معدود، یکی از گزینههای قابل محاسبه برای تمامی سیاستمدارانی است که چشم به منصب بالاتر و قدرت بیشتر دوختهاند. ضمن اینکه او خود، یکی از این افراد است.