اطلاعات روز: اداره‌ی بازرسی عمومی امریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) در گزارش تازه‌ی خود اعلام کرد، امریکا از سال ۲۰۰۲ تا ۳۰ جنوری سال ۲۰۱۳ در حدود 104 میلیارد دالر به افغانستان کمک کرده است. بر اساس این گزارش، این کمک بیش از بودجه‌ی طرح مارشال برای بازسازی ۱۶ کشور اروپای غربی بعد از جنگ جهانی دوم بوده است.
در حالی که کمک امریکا در آن زمان در اروپا باعث پیش‌رفت‌های خوبی شده، اما کمک این کشور در جریان سال‌های گذشته در افغانستان نتیجه‌ی لازم را به‌دنبال نداشته است. بر اساس گزارش سیگار، بیش‌تر کمک‌های امریکا در کشور در بخش‌های تأمین امنیت، ایجاد حکومت‌داری خوب و ایجاد تسهیلات در زمینه‌ی توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی هزینه شده است.
اما سوال‌هایی مطرح می‌شوند که با وجود این کمک‌ها، چرا هنوز وضعیت اقتصادی و امنیتی در کشور بهبود نیافته است؟ کشور هنوز با مشکلات مختلف دست و پنجه نرم می‌کند. با این حال، سیگار نبود سیستم شفاف حساب‌دهی، برنامه‌ریزی لازم، کمبود ساخت‌وساز و سایر تهدیدهای امنیتی و جانی را از جمله‌ی موارد شکست پول‌ها در کشور عنوان کرده است.
شماری از کارشناسان مسایل اقتصادی نیز باور دارند، عدم شفافیت در حساب‌دهی و پاسخ‌دهی در جریان سال‌های گذشته، از عوامل عمده‌‌ای بوده که میلیونها دالر کمک‌های خارجی در کشور به باد هوا رفته است. امریکا بعد از جنگ جهانی دوم به ۱۶ کشور اروپایی برای اجرایی شدن طرح مارشال در حدود 13 میلیارد و 300 میلیون دالر کمک کرده بود.
بر اساس گزارش سیگار، با محاسبه‌ی میزان کاهش ارزش پول در این مدت، ارزش یک دالر در سال ۱۹۵۰ با ده دالر در سال ۲۰۱۴ برابری می‌کند. کمک امریکا به بریتانیا، یعنی دریافت کننده‌ی بیش‌ترین کمک در چارچوب طرح مارشال، به 13 میلیارد و 300 میلیون دالر بالغ شده که ارزش امروز آن به 24 میلیارد و 700 میلیون دالر می‌رسد.
امریکا تنها در سال 2014، اندکی کم‌تر از یک‌چهارم این مبلغ را به کشور کمک کرده است. در گزارش سیگار آمده است، تفاوت بین طرح مارشال و کمک به افغانستان وجود داشته است. مصارف امریکا در اروپا در بخش‌های تقویت ارتش و پولیس متمرکز نبوده، در حالی که در اروپا بخش‌های غیرنظامی اولویت داشته‌اند.
از میان حدود 104 میلیارد دالر هزینه شده در افغانستان، نزدیک به ۶۲ میلیارد آن برای ایجاد ارتش و پولیس در کشور به مصرف رسیده، ۷.۶ میلیارد دیگر در بخش مبارزه با مواد مخدر هزینه شده است. با این وجود، هنوز کشت و تولید مواد مخدر در کشور کاهش نیافته و نیز نیروهای امنیتی از توانایی‌های لازم برخوردار نشده‌اند.
فرصت‌ها مدیریت نشدند
در همین حال، شماری از کارشناسان مسایل اقتصادی در واکنش به نشر گزارش سیگار می‌گویند، کمک‌های امریکا و جامعه‌ی جهانی در 13 سال گذشته در کشور به گونه‌ی درست مدیریت نشده‌اند. سید جواد حسینی، استاد دانشگاه گفته است، حکومت در سال‌های گذشته فرصت‌های زیاد اقتصادی را از دست داده و این فرصت‌ها خوب مدیریت نشده‌اند.
او می‌گوید، اگر کمک‌های خارجی در جریان سال‌های گذشته به گونه‌ی درست مدیریت می‌شدند، حال وضعیت افغانستان از لحاظ بازسازی و اقتصادی به سطح کشورهای منطقه می‌رسید. سید مسعود، استاد دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه کابل می‌گوید که به چهار علت از کمک‌های خارجی در جریان سال‌های گذشته درست استفاده نشده است.
به گفته‌ی او، نبود هم‌آهنگی میان دولت و جامعه‌ی جهانی، عدم نظارت از قوه‌ی مقننه، عدم پی‌گری جامعه‌ی مدنی و خاموشی مردم سبب شده که پول‌های خارجی در کشور حیف‌و‌میل شوند. در همین حال، شماری از شهروندان کشور از حکومت آینده خواسته‌اند که برای مبارزه با فساد اداری برنامه‌‌های مشخصی را روی دست گیرد.