نتایج یک نظرسنجی
منبع: وبسایت رسمی انستیتوت تحقیقات استراتژیک روسیه (РИСИ)
نویسنده: لئون چِرمِنُویچ آبایُف، دکترای علوم تکنولوژیک
مهدی زرتشت
بخش سوم و پایانی
با این وجود، برخی از اولویت‌های استفاده‌‌‌ی مواصلاتی از مسیر پاکستان را در ارزیابی کارشناسان، در جدول زیر مشاهده می‌کنیم:
اگر 28 درصد از کارشناسان به این باور اند که- در هر صورت- این راه‌حل به نفع فدراسیون روسیه نیست (همان‌طور که یکی از کارشناسان یادآوری کرد) باید گفت که «این اقدام اجباری ناشی از مواضح منسوخ روسیه» است، در حالی که 32 درصد بر این باور اند که ارائه‌ی یک راه ترانزیتی، می‌تواند به نفع روسیه باشد. اما تعداد بیش‌تری از کارشناسان (40 درصد) نظر‌شان این است که این موضوع، به‌طور کلی روی منافع فدراسیون روسیه تأثیر نمی‌گذارد.
بنابراین، قبلاً مسئله‌ی خروج نیروهای ناتو از مسیر روسیه، با اختلاف نظر همراه بود و برای روسیه یک ریسک به حساب می‌آمد؛ اما در حال حاظر و به اعتقاد کارشناسان، این مسئله خیلی مهم نیست. به هرحال، باید پرسید، پس از خروج نیروهای ناتو از افغانستان در سال 2014، و جدی گرفتن تهدیدات برای امنیت ملی فدراسیون روسیه ناشی از اوضاع افغانستان، آیا از اولویت‌های مسکو خواهد بود؟
ارزیابی کارشناسان در ارتباط به این تهدیدها را به‌طور کلی در نمودار زیر مطالعه می‌کنیم:
جدی‌ترین تهدیدات به اتفاق آرای کارشناسان، عبارت از «قاچاق مواد مخدر» است. این نتیجه‌گیری (برآورد) ناشی از نگرش منفی کارشناسان در مورد امکان تخریب مزارع تریاک یا کاهش قابل توجه تولید مواد مخدر در افغانستان است. کارشناسان «حفظ و حضور نیروهای امریکایی یا کشورهای همسایه در افغانستان» را یک تهدید حد‌اقلی تعریف کردند.
خطر «نفوذ جنگ‌جویان افغانی در کشورهای آسیای مرکزی» و «افزایش افراط‌گرایی اسلامی در مناطق روسیه» در اولویت‌بندی کارشناسان، به ترتیب در مقام دوم و سوم بودند. در عین حال، نظر کارشناسان در مورد این تهدیدات احتمالی، کاملاً یک‌دست و موافق بود. بنابراین، به‌خاطر باید داشت که این ارزیابی عملاً جدی در نظر گرفته شود و علاوه بر این، طوری که یکی از کارشناسان یادآوری کرد، «نفوذ جنگ‌جویان افغانی در کشورهای آسیای مرکزی، لزوماً به رشد افراط‌گرایی اسلامی در مناطق روسیه منجر خواهد شد».
اکنون نقش سازمان‌های بین‌المللی در مبارزه با برخی از تهدیدات (و از جمله آن‌چه در سطرهای بالایی شرح داده شد) از سوی افغانستان پس از سال 2014، چقدر می‌تواند مهم باشد؟ برای ارائه‌ی پاسخ به این سوال، کارشناسان امکانات این سازمان‌ها را و به‌طور مثال، سازمان همکاری شانگهای [ШОС] و سازمان پیمان امنیت جمعی [ОДКБ] را مورد ارزیابی قرار دادند. در این ارتباط، آن‌چه نزد سازمان همکاری شانگهای مطرح است، مربوط به خود سازمان است؛ اما در این‌جا تمام خوش‌بینی‌ها محتاطانه اند.
در نمودار زیر، تنها 19 درصد از نظر کارشناسان، امکانات سازمان همکاری شانگهای را به نسبت «کم» و «بسیار کم» ارزیابی کرده‌اند:
تقریباً دو برابر تعداد کارشناسان (36 درصد)، امکانات سازمان را «بالا» یا «خیلی بالا» ارزیابی کردند. و 47 درصد پاسخ دهندگان دیگر [در این کنفرانس] امکانات سازمان همکاری شانگهای را «متوسط» ارزیابی کردند.
تعدادی از کارشناسان به تفاوت میان امکانات باالقوه‌ی سازمان همکاری شانگهای و طرف مقابل آن اشاره کردند، که در مورد این موضوع، نظرات کاملاً «روشن» است: «امکانات، بسیار بالا میباشد. فرصت عمل، متوسط، اگر نه کمترین. به دلیل ساده: هند به نوبه‌ی خود، چین به نوبه‌ی خود، جمهوری‌های آسیای مرکزی هم همین‌طور. و روسیه به تنهایی، حتا پایین‌تر از متوسط.» «مطابق اظهارات مسکو: هند در رابطه با این نظر مسکو که «وقتی امریکا و ناتو در افغانستان از نفس بیافتند، ما- روسیه، هند و چین- کار را در دست خواهیم گرفت»، اعلام کرد که «ما در هیچ شرایطی به آن کشور نخواهیم رفت. چین در این رابطه گفت: «اگر هم آن‌جا برویم، مطابق مصوبه‌ی سازمان ملل خواهیم رفت.» این هم تمام ماجرای سازمان همکاری‌های شانگهای.»