حزب تازهتأسیس به رهبری سرور دانش، معاون پیشین ریاستجمهوری موسوم به «عدالت و آزادی» به اظهارات حنیف اتمر، وزیر پیشین خارجه واکنش نشان داده و مقایسه نظام فدرالی با نظام ملوکالطوایفی را «یک شوخی خندهدار» خوانده است.
اتمر بهتازگی در گفتوگویی در پاسخ به پرسش دربارهی موضع برخی از چهرههای سیاسی از جمله سرور دانش برای ایجاد یک نظام فدرالی در افغانستان گفته است که «در حالت کنونی فدرالیسم زمینه حاکمشدن ملوکالطوایفی را فراهم میکند». او تأکید کرده که «افغانستان به یک نظام واحد سیاسی نیاز دارد.»
حزب «عدالت و آزادی» اما در اعلامیهای گفته است که نظام فدرالی را بهعنوان یک راه حل اساسی برای عبور کشور از بحران کنونی مطرح کرده و بر آن اصرار میورزد و برای اجرایی شدن این طرح تلاش خواهد کرد.
در اعلامیه این حزب آمده است: «مقایسه نظام فدرالی به مثابه یک سیستم مدرن و کارآمد با نظام بدوی ملوکالطوایفی به یک شوخی خندهدار میماند و بدور از یک فکر سازنده و جدی است».
حزب دانش گفته است که از سوی دیگر نظام فدرالی هیچگاه به رأی مردم گذاشته نشده است و در لویه جرگه قانون اساسی سال ۱۳۸۲ خورشیدی عدهای با «غوغاسالاری حتا نگذاشتند که خواستهای بخش عظیمی از مردم افغانستان مبنی بر تحقق نظام فدرالی مطرح شود».
اتمر گفته که در لویه جرگه قانون اساسی ۲۰۰۴ فدرالیسم پذیرفته نشده است.
«حزب عدالت و آزادی» از چهرههای سیاسی خواسته است که بهدور از گرایشهای حزبی، قومی و قبیلهای به طرح نظام فدرالی دقت بیشتر کرده و مردم افغانستان را در بیرونرفت از جنگ و بحران چهلساله کمک کنند.
عبدالطیف پدرام، رهبر حزب کنگره افغانستان که همواره بر فدرالیشدن تأکید کرده، نیز در واکنش تند به اظهارات اتمر گفته است که با سخن گفتن از ساختار فدرالی، « موی بر بدن تمامیتخواهان راست میشود».
پدرام نوشته است: «کدام آدم عاقل و باسواد فدرالیسم را عین ملوکالطوایفی میداند؛ مگر اینکه ترس از دست رفتن «قدرت مطلقه» و امتیازهای ناشی از آن، مدعی را کور و کر کرده باشد».
در شبکههای اجتماعی نیز اظهارات اتمر واکنشبرانگیز شده است.
با این حال در افغانستان کنونی، امارت اسلامی طالبان حاکم است. رهبری این رژیم را ملا هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان که امیرالمؤمنین خطاب میشود، بر عهده دارد.