چالش‌های صنعت‌کاران
بوت‌دوزی یکی از صنعت‌های قدیمی در افغانستان است که تولیدکنندگان و سازندگان آن در ولایات کشور با ایجاد کارخانه‌های تولیدی و ساخت انواع بوت و چپلی، این صنعت را ادامه داده‌اند. صنعت‌کاران با استفاده از چرم، تل و بند، بوت و چپلی می‌سازند و آن را در بازار عرضه می‌کنند. بوت‌های تولیدی کارخانه‌های وطنی از کیفیت و مقاومت خوبی برخوردار اند و استفاده‌کنندگان نیز از این محصولات راضی هستند.
پیش از سقوط حکومت جمهوریت کاروبار صنعت‌کاران بوت‌دوزی در ولایت قندوز رونق خوبی داشت و تولیدکنندگان از بازارِ خوب و افزایش فروشا شان در آن زمان خوشبین بودند. با گذشت بیشتر از یک سال از سقوط حکومت پیشین و روی کارآمدن دوباره‌ی طالبان در کشور، حالا صنعت‌کاران بوت‌دوزی از کاهش بی‌پیشینه‌ی بازار و افزایش هزینه‌های مواد خام آن شکایت دارند.
به‌گفته‌ی تولیدکنندگان بوت‌های وطنی در قندوز، بهای مواد اولیه و خام برای تولید بوت، به‌دلیل واردات از کشورهای پاکستان و ایران بلند بوده؛ در حالی‌که میزان تقاضا از سوی مصرف‌کنندگان در یک سال اخیر کاهش یافته است.
عبدالمالک، مسئول یکی از کارخانه‌های بوت‌دوزی وطنی در شهر قندوز می‌گوید فروشا آنان نسبت به گذشته ۷۰ درصد کاهش یافته است. به‌گفته‌ی وی، آنان مواد خام را با بهایی بلند از خارج وارد می‌کنند و پس از تولید نمی‌توانند به بهای مناسب به‌فروش برسانند.
او اضافه می‌کند که یک بوت وطنی را با چالش فراوان می‌سازند که ارزش هفت صد افغانی را دارد، اما مشتریان از آنان سه صد افغانی درخواست خرید می‌کنند. به‌گفته‌ی او، آنان در این کارخانه انواع بوت‌های وطنی و چپلی‌های عربی و طبی را تولید و به بازار عرضه می‌کنند. او می‌افزاید که بهای بوت‌های تولیدی آنان از شش صد افغانی تا هزار افغانی است اما از شش صد افغانی به بالا نمی‌توانند بفروشند.
ادریس، یک تن از کارکنان یک کارخانه‌ی بوت‌دوزی در قندوز با ابراز نگرانی از کاهش فروش شان می‌گوید، به‌دلیل مشکلات اقتصادی مردم، روزانه در حد یک یا دو بوت فروش دارند. او اضافه می‌کند که در حکومت گذشته اقتصاد مردم بهتر بود و به همین دلیل فروش آنان نیز رونق خوبی داشت. او می‌افزاید که به‌خاطر نبود مواد خام در داخل کشور، آنان مواد مورد نیاز شان را از کشورهای ایران و پاکستان وارد می‌کنند.
به‌گفته‌ی او، در حال حاضر مشتریان بوت‌های وطنی و تولید آن‌ها کاهش یافته و مردم بیشتر از کالاهای وارداتی خارجی به نسبت پایین بودن بهای آن استفاده می‌کنند. وی از مسئولان حکومت طالبان می‌خواهد که آنان را در بخش‌های بازاریابی کمک نمایند و با ایجاد و ساخت پارک‌های صنعتی، بخش سکتور خصوصی را رشد دهند.
افزایش هزینه‌ی واردات مواد خام
در چند سال اخیر یک کارخانه‌ی تولید چرم در هرات آغاز به‌کار کرده بود و صنعت‌کاران مواد اولیه‌ی‌شان را از آن طریق تأمین می‌کردند. اما پس از روی کارآمدن طالبان فعالیت‌های این کارخانه کاهش یافته است. به این دلیل صنعت‌کاران مجبور هستند مواد خام مورد نیاز شان را از پاکستان و ایران با هزینه‌ی بلند تأمین کنند.
چند نوع مواد اولیه مانند چرم، تل و بند، به نسبت نبود در کشور از بیرون وارد می‌شوند و بقیه مواد را صنعت‌کاران از داخل کشور تأمین و مورد استفاده قرار می‌دهند.
سباوون حمیدی، یکی دیگر از مسئولان یک کارخانه‌ی بوت‌دوزی وطنی در قندوز می‌گوید که تولید آنان زیاد است اما فروش شان در یک سال اخیر با کاهش روبه‌رو شده است. به‌گفته‌ی او، در این کارخانه‌ی کوچک ۱۲ نفر کار می‌کنند و روزانه در حدود ۱۰۰ جوره بوت و چپلی وطنی تولید می‌کنند. او دلیل کاهش فروش شان را واردات بوت‌های چینی با بهای ارزان و اقتصاد ضعیف مردم عنوان می‌کند.
او اضافه می‌کند که بوت‌های تولیدی آنان با استفاده از چرم ساخته می‌شود که از هر لحاظ کیفیت بهتری دارند؛ اما نسبت به بوت‌های خارجی بهای آن‌ها نیز بیشتر است. وی می‌افزاید که نبود کارخانه‌های تولید چرم و تل در کشور، آنان را با چالش روبه‌رو کرده است. اگر این مواد اولیه در کشور تولید شوند، می‌توانند با مواد وارداتی رقابت نمایند.
آقای حمیدی تأکید می‌ورزد که بیشتر مشتریان آنان پیش از سقوط، کارمندان ادارات دولتی و نظامیان بودند. او می‌گوید که کاروبارشان با مشکل نبود بازار روبه‌رو است و در صورت دوام این وضعیت، کارخانه‌ی‌شان را بسته خواهند کرد.
محمدفهیم، باشنده‌ی قندوز که دو سال می‌شود در یک کارخانه‌ی بوت‌دوزی در این ولایت کار می‌کند می‌گوید حکومت کنونی باید آنان را حمایت کند تا افرادی زیادی در این‌جا مصروف کار شوند و از رفتن به کشورهای بیرونی خودداری کنند. او تأکید می‌ورزد در صورتی که فعالیت کارخانه‌های خصوصی بهتر باشد، افراد زیادی می‌توانند صاحب کار شده و نیازمندی‌های روزمره‌ی‌شان را تأمین نمایند.
فیصل، یک تن از کارکنان کارخانه‌ی بوت‌دوزی در قندوز می‌گوید پیش از سقوط دولت پیشین و روی کارآمدن طالبان، فعالیت‌های آنان بیشتر بود. به‌گفته‌ی وی، آنان دو سال پیش تولیدات شان را به ولایت‌های همجوار نیز صادر می‌کردند.
او می‌افزاید به‌دلیل رکود بازار و عدم تقاضای مشتریان، در حال حاضر به سطح ولایت قندوز تولید می‌کنند. او اضافه می‌کند که بازار فروشات آنان را واردات اجناس بی‌کیفیت بیرونی خراب ساخته است. دولت باید آنان را حمایت نماید.
دیدگاه باشندگان
با آن‌که مردم در یک سال اخیر مشکلات اقتصادی زیادی دارند اما می‌گویند از تولیدات داخلی‌شان حمایت می‌کنند. فضل‌محمد، از باشندگان قندوز می‌گوید که سال‌ها است از بوت‌های تولیدی این ولایت استفاده می‌کند. به‌گفته‌ی وی، بوت‌های ساخت کارخانه‌های قندوز از لحاظ کیفیت و مقاومت بالا است و به‌زودی خراب نمی‌شود. او از همه‌ی شهروندان می‌خواهد برای حمایت از سکتور خصوصی‌شان از بوت‌های چینی بی‌کیفیت وارداتی استفاده نکنند و در عوض از تولیدات وطنی‌شان خریداری نمایند.
هارون، از دیگر باشندگان شهر قندوز می‌گوید بوت‌های وطنی‌ای که در کارخانه‌های این ولایت ساخته می‌شود، کیفیت بالای دارد. به‌گفته‌ی او، مردم به‌دلیل نداشتند پولی کافی بوت‌های وارداتی با بهای ارزان را خریداری می‌کنند. او از مسئولان می‌خواهد تا تولیدکنندگان داخلی را کمک و همکاری نمایند.
سید محمد، از دیگر باشندگان قندوز می‌گوید بوت‌ها و چپلی‌های ساخت وطنی با کیفیت و با ارزش هستند.
به‌گفته‌ی وی، این بوت‌ها در برابر باران‌های زمستان و در هر نوع شرایط مقاومت خوبی دارند و مستحکم اند. وی می‌گوید دو سال پیش یک بوت گرفته که تا هنوز هم خراب نشده است و او از آن استفاده می‌کند.
ضیاءالرحمان، از باشندگان قندوز که به‌خاطر خرید بوت وطنی به بازار آمده است می‌گوید مردم باید برای حمایت از سکتور خصوصی از تولیدات وطنی و محلی‌شان بیشتر استفاده نمایند. وی می‌افزاید که دولت باید برای رشد این سکتور کارخانه‌ها را حمایت و جلوی واردات بی‌کیفیت و ارزان را بگیرد.
راه حل چیست؟
سمیع‌الله کریمی، از دانش‌آموخته‌های رشته اقتصاد در قندوز چالش‌های صنعت‌کاران در این ولایت را می‌پذیرد و می‌گوید که در یک سال اخیر و با روی کارآمدن طالبان در کشور، صنعت‌کاران زیادی در بخش‌های گوناگون با مشکلات روبه‌رو هستند. به‌گفته‌ی وی، پس از حاکمیت طالبان افرادی به ادارات ذیربط و مسلکی گماشته شده‌اند که طرح معقول برای بیرون‌رفت از چالش اقتصادی را ندارند.
او می‌افزاید طالبان باید در این راستا با آگاهان امور مشوره نمایند و صنعت‌کاران را مورد حمایت قرار دهند و برای آنان زمینه‌های بهتر بازاریابی را مهیا نمایند. به‌گفته‌ی او، در صورت عدم توجه مسئولان در این راستا، صنعت‌کاران ورشکسته خواهند شد.
حبیب‌الله محسنی، از آگاهان امور اقتصادی در قندوز می‌گوید که صنعت‌کاران و کسبه‌کاران با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند. او دلیل این چالش‌ها را عدم حمایت درست مسئولان از این قشر عنوان می‌کند. به‌گفته‌ی وی، صنعت‌کاران و فابریکه‌داران در این ولایت با رکود بازار روبه‌رو هستند و دوام این وضعیت برای آنان غیرقابل تحمل است. او از مسئولان طالبان می‌خواهد که با ایجاد پارک‌های صنعتی و همچنان ایجاد فرصت‌های بهتر در امر بازاریابی این قشر، همکاری همه‌جانبه نمایند.
مسئولان محلی طالبان دربارهی رکود بازار و چالش‌های موجود فرا راه صنعت‌کاران بوت‌دوزی چیزی نمی‌گویند، اما بارها تأکید کرده‌اند که تلاش می‌کنند صنعت‌کاران را حمایت نمایند تا کاروبارشان رونق پیدا کند. اما صحبت‌های آنان از زمان حاکمیت شان تا هنوز در شعار باقی‌مانده است و عملا هیچ کاری بنیادی و عملی را جهت حمایت صنعت‌کاران انجام نداده‌اند.
صنعت‌کاران و تولیدکنندگان بوت‌های وطنی در قندوز در حالی از نبود بازار و مشکلات کاری‌شان شکایت دارند که پیش از این صنعت‌کارانی چون کلالی، مبل و فرنیچر و آهنگری نیز از رکود و کاهش بازار کاری‌شان ابراز نگرانی کرده بودند.