زهرا نظری ۲۱ ساله، دانشجوی کمپیوترساینس در دانشگاه پنجاب است. او در فبروری ۲۰۲۱، زمانی که آزمون نهایی سمستر سوم را سپری کرد برای رخصتی تابستانی به افغانستان نزد خانواده‌اش برگشت. وقتی موج دوم کرونا در هند گسترش پیدا کرد سمستر چهارم و پنجم را آنلاین خواند. آماده‌ی آزمون نهایی سمسترهای چهارم و پنجم به‌صورت آنلاین شد و آن را موفقانه سپری کرد.
پس از آن‌که افغانستان دست طالبان سقوط کرد، ویزه‌ی هند زهرا و دیگر همصنفی‌هایش نیز ختم شده بود و نیاز بود که دوباره تمدید گردد. در همین حال سفارت هند خدمات قونسلی خود را در افغانستان متوقف کرد و ده‌ها دانشجو مانند زهرا و همصنفی‌هایش در افغانستان گیر ماندند.
زهرا می‌گوید: «با آن‌که با تعدادی زیادی همصنفی‌های خود بارها پشت دروازه‌ی سفارت رفتیم و ایمیل زدیم اما هیچ پاسخی روشنی دریافت نکردیم.» به‌باور او، سقوط نظام جمهوریت سرنوشت تحصیلی او و دیگر همصنفی‌هایش را در حالت نامعلومی قرار داده است.
همصنفی‌های زهرا حالا در هند آزمون نهایی سمستر هفتم را می‌دهند. او که برای بدست آوردن این بورسیه سال‌ها تلاش کرده بود، اکنون تمام کردن این رویای دیرین برایش دشوار شده است.
زهرا می‌گوید پس از حاکمیت طالبان دیگر هیچ امید و پیشرفتی در کارهای ادامه‌ی تحصیل‌اش نداشته و از دو سمستر عقب مانده است. به‌باور زهرا، دانشجویانی که سمستر اول و دوم را تمام کرده بودند، از بهر نداشتن ویزه و تأخیر در شروع سمستر سوم از دانشگاه اخراج شده‌اند. او نگران است که اگر نتواند ویزایش را تمدید کند، سال‌ها تلاشش هدر برود و مانند دیگران از دانشگاه اخراج شود.
زهرا با ناامیدی اضافه می‌کند: «سفارت برای مریضان و ورزشکاران ویزا می‌دهد اما ویزه‌های دانشجویان را تمدید نمی‌کند و دلیل قانع‌کننده هم نمی‌گوید. این بی‌عدالتی در حق دانشجویان است. یک‌ونیم سال می‌شود که از درس عقب ماندیم و این بی‌عدالتی را تحمل می‌کنیم.»
همه ساله شماری از جوان در افغانستان مانند زهرا، به بورسیه‌های تحصیلی در خارج از کشور می‌روند. اما سال پار، پیش از نهایی شدن کارهای شمولیت برخی از این جوانان در بورسیه‌های تحصیلی خارج از کشور، حکومت بدست طالبان سقوط کرد. اکنون تغییر حکومت سبب شده که روند انتقال این جوانان به مدت نامعلومی به تعویق بیفتد.
عبدالله حبیب، دانشجوی دیگری می‌گوید: «به‌عنوان کسی که از تحولات اخیر متضرر شده‌ام، خواستم از جامعه‌ی جهانی این است که آموزش را به سیاست ربط ندهد و بگذارند بورسیه‌ها و آموزش جوانان روند عادی خود را داشته باشد.»
نورالهدا افغان، دانشجوی دیگری می‌گوید زمانی که محصل سمستر ششم انجنیری بود، به‌خاطر سپری کردن رخصتی‌هایش با خانواده به افغانستان برگشت ولی بی‌خبر از این‌که سرنوشتش تغییر خواهد کرد. او قرار بود با سپری کردن دو سمستر دیگر فارغ شود که تحولات اخیر مانعش شد.
او گفت: «من ۱۰ ماه پیش وقتی طرح صدور ویزه‌ی الکترونیک اعلام شد، برای آن درخواست دادم اما تا هنوز پاسخی دریافت نکرده‌ام. درس‌های ما به‌طور حضوری در هند شروع شده ولی ما سر صنف‌های خود حاضر شده نمی‌توانیم. ما می‌خواهیم ویزه‌های ما تمدید شود و دوباره به درس‌های خود برگردیم. سه‌بار درخواست ویزه‌ی الکترونیک دادیم، رد شد. با معاون سفیر هند دیدیم و گفتیم چرا برای ما ویزه نمی‌دهید؟ گفت که شما باید منتظر باشید. حالا همین انتظار چه وقت خلاص می‌شود. ما بیشتر از ۱۶ ماه منتظر بودیم. هیچ‌کسی پاسخ‌گو نیست.»
آقای افغان امیدوار است که هرچه زودتر به هند فرستاده شود: «ما نزدیک به دو هزار و ۵۰۰ دانشجو هستیم. پی‌هم به دولت هندوستان و به‌صورت دسته‌جمعی ایمیل کردیم. همچنان به وزارت خارجه‌ی حکومت طالبان مراجعه کردیم اما متأسفانه هیچ نوع توجه به خواست ما نمی‌کنند.»
همچنین با روی کارآمدن حکومت طالبان، بسیاری از افرادی که در بورسیه‌های کشورهای مختلف درس می‌‌خوانند، در حالت بی‌سرنوشتی قرار دارند.
فاطمه ابراهیمی که ماستری‌اش را در بخش ارتباطات در یکی از پوهنتون‌های هند می‌خواند، اکنون از ترس طالبان و محدودیت بر فعالیت زنان، قصد برگشت به افغانستان را ندارد.
او با شمار دیگر از دانشجویان افغان در هند تلاش دارند تا دولت هند را متقاعد کنند که ویزای‌شان را تمدید کند: «من به‌عنوان یک دانشجو هیچ امیدی به برگشتن به افغانستان ندارم. مگر این‌که شرایط برای زنان و افرادی که در کشورهای خارج تحصیل کرده‌اند، تغییر کند و حکومت با آنان انعطاف‌پذیری داشته باشد. مثلا من که خبرنگاری و ارتباطات را خوانده‌ام، برایم اجازه‌ی این داده شود تا کار و فعالیت کنم.»
در همین حال ده‌ها دانشجوی افغان دانشگاه‌های هندی در برابر سفارت هند در کابل دست به اعتراض زدند و از حکومت هند خواستند که برای آنان ویزه‌ی الکترونیک صادر کند تا به تحصیل خود در این کشور ادامه دهند.
در شرایطی که بسیاری از بورسیه‌های تحصیلی برای افغانستان یا تعلیق یا لغو شده‌اند، اما عبدالباقی حقانی، سرپرست وزارت تحصیلات عالی حکومت طالبان گفته است که پاکستان در بهار سال آینده هزار و ۵۰۰ بورسیه به افغانستان وعده داده است.