عکس: ارسالی

اختلاف مقامات طالبان بر سر تقرر «هم‌زادگاهی‌های مجاهد» در ریاست ترافیک

عبدالحق عمری و فرحناز فروتن

اطلاعات روز به اسنادی دست یافته است که نشان می‌دهد حسیب‌الله مختار، رییس عمومی ترافیک حکومت طالبان ده‌ها نفر را که همه باشنده یک ولسوالی اند، در مربوطات این ریاست مقرر کرده است. براساس این اسناد، از میان ۶۲ کارمندی که مقرر شده‌اند، ۶۱ نفر همه باشندگان ولسوالی سیدآباد ولایت میدان وردک اند که از سوی حسیب‌الله مختار در سمت‌های مختلف این ریاست مقرر شده‌اند.

حسیب‌الله مختار خود نیز باشنده ولسوالی سیدآباد است. منابع می‌گویند او کارمندان سابق این ریاست را به بهانه‌ی مبارزه با فساد برکنار و دوستان و افرادی از زادگاه خودش را به جای آنان مقرر کرده است. تنها یک نفر از جمع کارمندان تازه مقرر شده از ولایت لوگر است.

براساس این اسناد، علاوه بر مقرری این افراد، رییس عمومی ترافیک حکومت طالبان برای شش زن جواز رانندگی نیز صادر کرده است. این جوازها درحالی صادر شده است که طالبان به زنان اجازه‌ی رانندگی نمی‌دهند و بیرون رفتن زنان از خانه را نیز مشروط به حضور محارم آنان کرده‌اند.

هم‌زادگاهی‌های مجاهد

بررسی اسناد مربوط به ریاست عمومی ترافیک نشان می‌دهد که ۶۱ کارمندی که در این ریاست استخدام شده‌اند، همه باشنده ولسوالی سیدآباد ولایت میدان وردک اند. از میان این افراد ۳۵ تن در بست‌های بلند، متوسط و پایین مقرر شده‌اند. ۲۶ تن دیگر در مربوطات ریاست ترافیک ولایت کابل مقرر شده‌اند.

اسناد نشان می‌دهد که سابقه کاری افراد مقرر شده «مجاهد» ذکر شده است و شماری از این افراد درجه‌ی تحصیل نیز ندارند.

مجاهدین به جای کارمندان مسلکی

براساس اسناد و اظهارات منابع، افراد مقرر شده از زادگاه رییس عمومی ریاست ترافیک اند. در بخشی از این اسناد گفته شده است که او خویشاوندان و دوستانش را به جای افراد مسلکی این ریاست مقرر کرده است. کارمندان قبلی به بهانه‌ی مبارزه با فساد برکنار و سپس افرادی از یک ولسوالی مشخص به‌جای آنان مقرر شده‌اند.

به رویت اسناد، خیال محمد غاور، رییس ترافیک کابل، زین‌الله عابر رییس دفتر سراج‌الدین حقانی، سرپرست وزارت داخله طالبان و رییس شبکه حقانی را متهم به هم‌دستی و فساد با حسیب‌الله مختار کرده است.

او در مکتوبی به  رییس‌الوزرای حکومت سرپرست طالبان شکایت کرده و از این موضوع به ملا محمد حسن آخوند اطلاع داده است. رییس‌الوزرای طالبان در پاسخ به این شکایت به سراج‌الدین حقانی نوشته است: «در پیوند به ریاست ترافیک کابل کدام تغییر و تبدیلی را که در نظر دارید، در توافق با رییس آن ریاست انجام دهید. افرادی که فعلا از وظیفه برکنار و یا تبدیل می‌شوند، باید از مولوی صاحب در مورد شان نظر خواسته شود و اگر او موافق نباشد، دوباره به وظایف خود باقی بمانند.»

ریاست دفتر سرپرست وزارت داخله طالبان در یک مکتوب دیگر خواهان تطبیق حکم رییس‌الوزرا شده و گفته است که اقدامات براساس حکم صادر شده صورت گیرد. اما هنوز تغییری در مقرری‌های جدید و وضعیت داخلی این ریاست به‌وجود نیامده است.

درحال حاضر افرادی از دو جناح طالبان در پی تسلط بر ریاست عمومی ترافیک اند. منابع و اسناد حاکی از آن است که حسیب‌الله مختار از جناح شبکه حقانی است و مقرری‌ها را با حمایت زین‌الدین عابر، رییس دفتر سراج‌الدین حقانی انجام می‌دهد. در مقابل خیال محمد غاور که در مکاتب رسمی از او بنام «مولوی صاحب» یاد شده، فرد نزدیک به رییس‌الوزرا و از جناح طالبان قندهاری است.

رییس ترافیک کابل در مکتوبی نوشته است که افراد ورق‌های مقرری خود با امضای حسیب‌الله مختار را به دست گرفته مستقیم به شماری از بخش‌ها رفته و ادعا می‌کنند که در آن بخش‌ها مقرر شده‌اند. او گفته است که در ریاست ترافیک کابل بیشتر بست‌ها در اختیار «اندیوالان» گذاشته شده است که خلاف اصول است.

صدور جواز رانندگی برای زنان

درحالی که طالبان پس از به قدرت رسیدن محدودیت‌های زیادی را برای زنان وضع کردند، ریاست ترافیک اما برای شماری از زنان جواز رانندگی صادر کرده است. منابع از درون طالبان می‌گویند که این جوازها در بدل پول و برای کسانی صادر شده است که در افغانستان نیستند و در خارج از کشور به سر می‌برند.

این جوازها از سوی حسیب‌الله مختار صادر شده است. شش زن که به رویت تذکره از ولایت میدان وردک و ولایت کابل معرفی شده‌اند، جواز رانندگی دریافت کرده‌اند.

جواز رانندگی افغانستان در کشورهای دیگر اعتبار رسمی ندارد، اما برای گرفتن جواز رانندگی کشوری که فرد در آن زندگی می‌کند، کمک می‌کند. منابع می‌گویند جوازهای رانندگی صادر شده برای زنانی که در داخل افغانستان نیستند، در بدل پول صادر شده است.

طالبان دسترسی زنان و دختران را به آموزش و پرورش، کار و فعالیت‌های بیرون از خانه منع و محدود کرده‌اند. براساس محدودیت‌های وضع‌شده، زنان نمی‌توانند بدون محرم شرعی شان سفر کنند. اخیراً سرپرست وزارت تحصیلات عالی حکومت سرپرست طالبان گفته بود که فرستادن دختران به مکتب فرهنگ غربی است. با توجه به این طرز تفکر طالبان، صدور جواز رانندگی برای زنان این سئوال را در برابر مقام‌های این گروه قرار می‌دهد که چگونه زنانی که نمی‌توانند بدون مرد از خانه بیرون بروند یا سفر کنند، می‌توانند جواز رانندگی دریافت کنند.

کاهش درآمد

اسنادی که به دست اطلاعات روز رسیده است، نشان می‌دهد که تنها مشکل در تقرر و اختلاف میان مقامات طالبان بر سر چگونگی پیشبرد امور کاری ریاست ترافیک نیست. در سال جاری رقم عواید این ریاست نیز کاهش قابل ملاحظه داشته است

منابع به اطلاعات روز می‌گویند که پیش از این عاید روزانه این ریاست یک میلیون افغانی بود اما در ماه‌های اخیر این رقم به ده میلیون افغانی در ماه کاهش یافته است. منابع مدعی اند که عواید این ریاست حیف‌ومیل می‌شود.

هرچند مقامات طالبان بارها گفته‌اند در جمع‌آوری عواید موفق بوده و درآمد ادارات تحت کنترل شان بیشتر شده است. اما به نظر می‌رسد تقابل و تلاش مقامات برای کنترل ادارات این بخش را نیز متأثر کرده است. در گذشته بارها مقامات طالبان از مبارزه با فساد سخن گفته‌اند. در ماه حوت ۱۴۰۰ مقامات طالبان در دیدار با نمایندگان دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل (UNODC) و دفتر معاونت این سازمان در افغانستان (یوناما) درباره‌ی مبارزه با فساد اداری و حاکمیت قانون گفت‌وگو کرده و گفته بودند که محو فساد یکی از اهداف مهم آنان است.