مهدی زرتشت
منبع: خبرگزاری بین‌المللی روسیه «ریا نووستی»
در میزگردی از سوی وزارت خارجه‌ی روسیه (روسیه‌ی امروز) کارشناسان روس یک‌صدا نتیجه‌گیری کردند که نیروهای جنگی ناتو افغانستان را ترک می‌کنند؛ اما آن‌ها «میراث بد» و سراسر ناامنی را از خود بر‌جا می‌گذارند.
مأموریت جنگی امریکا و متحدان آن (ناتو) به‌صورت رسمی در هفتم دسامبر ماه جاری خاتمه یافت. ائتلاف اکنون آماده است تا نیروهای خود را از این کشور تا پایان سال جاری خارج کند. بعد از این، فقط به تعداد چند هزار نیروی نظامی امریکا در افغانستان باقی می‌مانند، تا اردو و پولیس ملی افغانستان را که بعد از این مسئولیت کامل تأمین امنیت را به عهده خواهند داشت، آموزش دهند.
بی‌ثباتی
میخاییل کوناروفسکی، محقق برجسته‌ی مرکز تحقیقات شرق آسیا در سازمان همکاری‌های شانگهای و استاد دانشگاه وزارت خارجه‌ی روسیه گفت که «آن‌ها (امریکایی‌ها) کشور را ترک می‌کنند. حضور کنونی آن‌ها همزمان است با وضعیت سنگین و دشواری که برنامه‌ی آن‌ها برای مبارزه با تروریزم تکمیل ناشده باقی مانده است. به باور عموم، آن‌ها از نقطه نظر مبارزه علیه تروریسم در افغانستان شکست خورده‌اند. با این حال اما هسته‌ی اصلی «القاعده» نابود شد؛ در حالی که طالبان در ردیف دوم سازمان القاعده، فعالیت‌های خود را ادامه داده‌اند.»
در میزگرد وزارت خارجه‌ی فدراسیون روسیه [МИД РФ] یکی از کارشناسان خاطر‌نشان کرد که ناتو تلاش کرد با فدراسیون روسیه در ارتباط به جنگ افغانستان، به مرحله‌‌ای از همکاری دست یابد. این کارشناس افزود، غرب موفقیت مبارزات خود را در ایجاد و توسعه‌ی دموکراسی، پرداختن به آموزش و پرورش، حقوق زنان، کاهش مرگ‌و‌میر کودکان و افزایش استند‌ردهای زندگی شهروندان در افغانستان می‌داند. کوناروفسکی افزود: «در همین حال، ثبات اساسی در کشور به‌وجود نیامده. خروج آن‌ها از افغانستان همزمان مؤید میراث بی‌نهایت بد است؛ چرا که مشکلات اقتصادی، اجتماعی و منطقه‌ای هنوز حل نگردیده است.»
فرضیه‌ی جنگ‌های داخلی
سردبیر مجله‌ی «مشکلات استراتژیک ملی» مؤسسه‌ی روسی مطالعات استراتژیک آژار کورتوف گفت، امریکایی‌ها به خواسته‌های اصلی خود نرسیدند.
کورتوف افزود: «به‌خاطر داشته باشیم که افغانستانِ پایانِ سال 2014، افغانستانِ اواسط دهه‌ی 90 نیست. لازم است به‌خاطر بیاوریم که در آن زمان [دهه‌ی 90] جامعه و قدرت در مرحله‌ی فروپاشی بزرگ و هرج‌و‌مرج قرار داشتند. صرف نظر از تلاش‌های امریکایی‌ها، این بدان معنا نیست که راهبرد نظامی آن‌ها موفق شدند. آن‌ها نتوانستند توسعه‌ی نسبتاً صلح‌آمیز را حتا برای یک دوره‌ی زمانی کوتاه ایجاد کنند. بخشی از مردم افغانستان دیگر نمی‌خواهند که جامعه‌ی‌شان به دوره‌ی جنگ‌های داخلی دهه‌ی 90 برگرد‌د. آن‌ها طرف‌دار آرامش در برخی از مناطق کشور اند.»
در ارتباط به وضعیت افغانستان کنونی، ستاد کل به این نظر است که «امکان دارد همه‌چیز به هدر برود، اگر یک‌بار دیگر شرایط برای شروع یک جنگ داخلی دیگر مهیا شود. این شرایط زمانی پیش خواهد آمد که پس از خروج نیروهای امریکایی و متحدانش از این کشور، دولت مرکزی تضعیف شود.»
رشد تولید مواد مخدر
کورتوف هم‌چنین یاد‌آوری کرد که نیروهای مرزبان روسیه در مرزهای ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان اقدامات بزرگی را برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر روی دست گرفته‌اند. این کارشناس افزود، «فکر می‌کنم که این خطر (رشد مواد مخدر) پس از خروج نیروهای امریکایی و متحدان غربی آن‌ها، افزایش می‌یابد.»
وی هم‌چنین افزود که «در حال حاضر اگر به گفته‌های مقام‌های مرزی گوش دهیم، آن‌ها همواره انگشت اتهام را به طرف یک‌دیگر دراز می‌کنند که مواد مخدر از طریق قلمرو شما وارد می‌شود: تاجیکستان به ترکمنستان هشدار می‌دهد که آنچه از زبان شما بر‌می‌آید، حقیقت ندارد، متوجه ایران باشید. و ازبکستان رسماً و مثل همیشه در این ارتباط سکوت اختیار می‌کند.»
در همین راستا، کورتوف افزود که درک این واقعیت بسیار سخت است. از آن‌جایی که در این مناطق هیچ ابزاری برای اطمینان‌بخشی وجود ندارد و تمام قضاوت‌ها و گزارش‌ها، مشکوک اند، قضاوت در باره‌ی مبارزه‌ی اثربخش نیروهای امنیتی مرزی، تنها می‌تواند تقریبی باشد.
به باور کورتوف، در صورتی که دولت افغانستان برای شهروندان شغل ایجاد نکند، آن‌ها «برای اکمال نیازهای غذایی خانواده‌های خود، به برداشت محصول تریاک رو می‌آورند که بتوانند به هر نحوی مایحتاج‌شان را فراهم کنند و کشت تریاک نسبت به هر محصول کشاورزی دیگر، طولانی‌تر خواهد شد».
خروج نیروهای ناتو باعث می‌شود دولت افغانستان نیروهای امنیتی خویش را برای تأمین امنیت به‌کار اندازد و در نتیجه نیروهای کمتری خواهد داشت که علیه کشت و قاچاق مواد مخدر مبارزه کنند. به گفته‌ی کورنوف، «در آن صورت، منتظر سیلان مواد مخدر باشیم.»