منبع: الجزیره
نویسنده: معصومه تورفه
برگردان: حمید مهدوی
حکومت وحدت ملی افغانستان، به رهبری رییس جمهور اشر‌ف غنی و عبدالله عبدالله، رییس اجرایی، پس از هفته‌ها انتظار و تحت فشار شدید از سوی پارلمان، فهرست نامزد‌وزیران کابینه را اعلام کرد. رییس جمهور از تمام سرپرستان وزارت‌خانه‌ها خواسته است که تا زمان رای اعتماد گرفتن نامزدان جدید، در سمت‌های‌شان بمانند.
در نگاه اول، کابینه، با داشتن تعداد زیادی از چهر‌های ناشناخته و برخی از چهره‌های تکراری‌ای کابینه‌ی پیشین، متوسط به نظر می‌رسد. در مقایسه با کابینه‌های پیشین، این کابینه مساویانه میان گروه‌های سیاسی مختلف که حکومت وحدت ملی را تشکیل می‌دهند، تقسیم شده و ملی‌تر است. با این حال، این پرسش وجود دارد که آیا این کابینه می‌تواند طرح‌های کلان رییس جمهور را عملی کند یا خیر؟
فهرست نامزد‌وزیران کابینه با دو فهرستی که توسط تلویزیون شمشاد و روزنامه‌ی آرمان ملی بیرون داده شده بودند، مطابقت دارد. آن‌ها به‌درستی از شیر محمد کریمی به عنوان نامزد‌وزیر وزارت دفاع و صلاح‌الدین ربانی به عنوان نامزد‌وزیر وزارت خارجه نام برده بودند.
جنرال کریمی، رییس کنونی ستاد ارتش، هفتاد سال دارد و از نگاه قومی وابسته به گروه قومی پشتون و از ولایت خوست است. ربانی، چهل و چهار سال دارد و یک تاجک است و رییس برحال شورای عالی صلح و کلان‌ترین پسر برهان‌الدین ربانی، رییس جمهور پیشین است که در سال 2011 توسط یک بمب‌گذار انتحاری کشته شد. رحمت‌الله نبیل، رییس فعلی ریاست امنیت ملی در سمتش باقی ماند. او زمانی به سمتش برگشت که اسدالله خالد، رییس پیشین امنیت ملی در ماه دسامبر 2012 در نتیجه‌ی یک حمله‌ی طالبان به‌شدت زخمی شد.
نقطه‌ی مورد مشاجره
پست کلیدی وزارت داخله به عنوان نقطه‌ی اصلی مورد مشاجره میان رییس جمهور و رییس اجرایی، در دو فهرستی که بیرون داده شده بودند، متفاوت بود. در حالی که آرمان ملی از فضل احمد معنوی برای این سمت نام برده بود، در فهرست تلویزیون شمشاد نامی برای این پست وجود نداشت.
معنوی که زمانی رییس کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان بود، در جریان انتخابات ریاست جمهوری تیم انتخاباتی غنی را به‌شدت انتقاد می‌کرد و این تیم را به تقلب گسترده متهم می‌کرد. این انتقادها به‌صورت واضح برای او گران تمام شدند و نورالحق علومی که عضو حزب کمونیست پیشین است و در دوران شوروی‌ها در دهه‌ی 1980 یک جنرال ارتش افغانسان بود، نامزد این سمت اعلان شد.
یکی از منابع نزدیک به رییس جمهور پذیرفت که در میان اقدامات بحث‌برانگیز دیگر، رییس جمهور از دو عضو پییشن طالبان، ملا عبدالسلام ضعیف و وکیل احمد متوکل دعوت کرد به کابینه بپیوندند. هرچند قرار گزارش‌ها آن‌ها این سمت‌ها را نپذیرفتند؛ اما مهم است بپرسیم که چرا رییس جمهور از این چهره‌ها دعوت کرد و آیا احتمال این وجود دارد که رییس جمهور در آینده‌ی نزدیک دوباره از آن‌ها برای احراز سمت در ولایت‌ها دعوت کند؟
برخی‌های استدلال خواهند کرد که آوردن اعضای گروه طالبان در حکومت، برای کمک به روند صلح و آشتی حیاتی است. مخالف آن نیز استدلال شده می‌تواند که با در نظرداشت افزایش تهدید از سوی طالبان و ویدیوی اخیری که نشان می‌دهد نیروهای طالبان پاکستان و افغان به داعش می‌پیوندند، داشتن طالبان در کابینه، یک خطر جدی برای تصمیم‌گیری‌های امنیت ملی خواهد بود. این ویدیو یادآور کامل سال‌های حاکمیت طالبان است؛ زمانی که با القاعده دست دوستی دادند و افغانستان را به میدان آموزش هزاران تروریست از سرتاسر جهان تبدیل کردند.
دعوت غنی از اعضای طالبان معقول به نظر نمی‌رسد، به‌ویژه زمانی که نظرسنجی اخیر طلوع نیوز برای بررسی صد روز نخست ریاست جمهوری وی نشان می‌دهد که یک‌پنجم مصاحبه شوندگان طالبان را «دشمن دولت» می‌دانند، نه «مخالف سیاسی»، عنوانی که آقای غنی ترجیح می‌دهد.
غیرت بهیر، یکی از اقارب نزدیک گلبدین حکمت‌یار، رهبر بدنام حزب اسلامی که ارتباطات بسیار نزدیک با سازمان استخبارات پاکستان (آی.اس.آی) دارد، یکی دیگر از نام‌های بحث‌برانگیزی است که به کابینه دعوت شده است. اعتقاد بر‌آن است که در روابط جدید افغانستان و پاکستان، فضای بهتر همکاری وجود دارد و دیدار اخیر جنرال رضوان اختر به روز یک‌شنبه از کابل، به این معناست که آن‌ها در امر «مبارزه با تروریزم و بنیادگرایی و برگرداندن صلح در افغانستان» بیش‌تر همکاری خواهند کرد.
استراتژی برای اصلاحات اساسی
احتمالا تسلیمی فهرست کابینه به پارلمان، آسان‌ترین مشکل آقای غنی بود. او اکنون با موانع کسب رای اعتماد پارلمان و مهم‌تر از همه، با چالش آماده ساختن یک کابینه‌ی نامتجانس برای عملی کردن استراتژی‌های کلان اصلاحات و حکومت‌داری خوب مواجه است.
بسیاری از وزیران، خارج از سهمیه‌های اختصاص داده شده به دلالان قدرت و قدرت‌مندانی که غنی و عبدالله را در رسیدن به قدرت کمک کردند، انتخاب شده‌اند. آن‌ها لزوما پاسخ‌گوی الزام‌های سیاست یا استراتژی نخواهند بود. هریک از اعضای کابینه‌ی جدید در زمینه‌ی مبارزه با فساد کار سختی در پیش خواهند داشت و هر‌سه وزارت امنیتی به رهبران قوی نیاز دارند؛ چون این وزارت‌ها با افزایش شورش شورشیان، بدون داشتن مزیت حمایت بین‌المللی مواجه اند. فهیم دشتی، یک ژورنالیست برجسته‌ی افغانستان گفت: «ما نمی‌توانیم انتظار معجزه را داشته باشیم». وی گفت: «این حقیقت که در مقایسه با حکومت کرزی تعداد کمتری از وزارت‌خانه‌ها فاسد اند و کابینه، ملی‌تر به نظر می‌رسد، برای خوش‌بینی محتاطانه در این مرحله کافی است».
بازی‌های بومی داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی قدرت برای چندین دهه افغانستان را سنگر قرار داده‌اند و این حقیقت است که نمی‌توانیم از حکومت وحدت ملی انتظار معجزه داشته باشیم.
با این حال، به هر اندازه‌ای که رییس جمهور و رییس اجرایی بتوانند زودتر ساختار قدرت را از شبکه‌های کهنهی قدرت تغییر دهند و از فرهنگ زورمند‌پروری و طالب‌پروری در برنامه‌های کاری اصلاحات سیاسی و اقتصادی‌شان فاصله بگیرند، به همان اندازه به آوردن ثبات در افغانستان نزدیک خواهند شد. این کار زمان بسیار بیش‌تری از عمر یک کابینه خواهد گرفت.