مهدی زرتشت
«روز جهانی داستان کوتاه» با حضور جمعی از فرهنگیان، نویسندگان و دانشجویان در سالن اجتماعات دانشگاه ابن سینا در کابل گرامی داشته شد.
در این محفل که روز پنجشنبه، 19 فبروری در سالن اجتماعات دانشگاه ابن سینا برگزار شد، سخنرانان ضمن بررسی تاریخچهی داستان کوتاه یا داستان مدرن، سیر تحول داستاننویسی در افغانستان را نیز به نقد و بررسی گرفتند.
عبدالواحد رفیعی، یک تن از نویسندگان با اشاره به اینکه داستاننویسی افغانستان تا حد زیادی متأثر از نویسندگان ایرانی بوده است، خاطرنشان کرد که گرچه در سالهای اخیر داستاننویسان زیادی پا به عرصهی وجود گذاشتهاند؛ اما وضعیت داستاننویسی در حد قناعتبخش خود قرار ندارد. به باور او، سه روند در کیفیت کارهای ادبی و از جمله داستاننویسی، تأثیرگذار بودهاند: رویکرد سنتی نسبت به ادبیات، نبود فرهنگ نقد (نقد ادبی) و روند غیراستندرد کار از سوی انتشاراتهای فعال در کابل.
حبیب صادقی، داستاننویس و یکی از دبیران «خانهی ادبیات افغانستان» به عنوان سخنران دوم محفل نیز با اشاراتی به تاریخ داستاننویسی در غرب، از پیدایش و عمومیت داستان در افغانستان سخن گفت. به گفتهی او، داستاننویسی در افغانستان تاریخ خودش را دارد و این تاریخ، همواره فراز و فرودهای بسیاری به خود دیده است. به باور او، شروع رسمی داستاننویسی در افغانستان، همزمان با شروع نهضت روشنفکری (دههی 40 و دههی 50) است. به عقیدهی او، کسانی که در این دههها به کار داستاننویسی میپرداختند، بیش از حود «محتواگرا» بودند و آثار قابل توجه و مهمی از خود به یادگار گذاشتند.
اما با شروع دگرگونیهای سیاسی-اجتماعی از دههی 70 تا دههی 90، داستاننویسی نیز دچار رکود شد. پس از سقوط رژیم طالبان، یکبار دیگر روند داستاننویسی در افغانستان مسیر تازهای یافت. به باور آقای صادقی، با آنکه در دههی پساطالبانی، کارهای زیادی صورت گرفتند و نویسندگان زیادی به کار نویسندگی و داستاننویسی پرداختند؛ اما این روند هرگز به قوت خود نایستاد. به باور او، مهمترین وجه تمایز دو دوره داستاننویسی (دههی 50 و دههی حاضر) در این است که در آغاز داستاننویسان خیلی محتواگرا بودند؛ در حالی که در دههی حاضر، نویسندگان بیشتر بر تکنیک و ساختار تکیه کردهاند و بنابراین، از نگاه محتوایی، داستانها چندان قابل توجه نیستند.
این محفل ادبی از سوی «خانهی ادبیات افغانستان» با کمک و همکاری نهادهایی چون بنیاد مهرگان، خبرگزاری بخدی، انتشارات تاک و دانشگاه ابن سینا برگزار شد.
محفل گرامیداشت از روز جهانی داستان کوتاه، با نواختن دمبوره آغاز شد و با دمبوره پایان یافت. در حاشیهی این محفل، پنج جلد کتاب تازه، شامل دو مجموعه شعر و سه مجموعه داستان، نیز رونمایی شدند.