منبع: دیپلمات
نویسنده: Franz-Stefan Gady
برگردان: حمید مهدوی
نشست دوجانبهی اخیر مقامهای بلند پایه نشان میدهد که اسلام آباد و کابل اختلافهای پیشین شان را کنار گذاشته اند
اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان و نواز شریف نخست وزیر پاکستان، در جریان یک نشست دوجانبه که در هفتهی جاری در کابل برگزار شد، تعهد کردند که همکاریهای دفاعی و امنیتیشان را عمیقتر سازند. اشرف غنی، از زمان برگزاری مراسم تحلیفاش در ماه سپتامبر 2014 سخت تلاش کرده است تا روابط با پاکستان را بهبود ببخشید. این راهکار او بود تا یک هیات بلند پایهی پاکستانی را به کابل دعوت کند؛ هیاتی که غیر از نواز شریف، نخست وزیر پاکستان، جنرال راحل شریف، رییس ستاد ارتش پاکستان و جنرال رضوان اختر، رییس سازمان استخبارات این کشور (آی.اس.آی) را نیز شامل بودند.
موضوع اصلی بحث آنها بررسی احتمال عملیاتهای مشترک علیه شورشیان طالب و همکاریهای عمیقتر در زمینهی مبارزه با تروریزم منطقهای بود. نخست وزیر پاکستان تاکید میکرد که هر دو کشور علیه دشمن مشترک میجنگند. نظر به گزارش گاردین، او در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی در کابل به خبرنگاران گفت: «اقای رییس جمهور، من به شما اطمینان میدهم که دشمنان افغانستان نمیتوانند دوستان پاکستان باشند.» «با هر ملیشه یا گروهی که تلاش کند افغانستان را بیثبات سازد برخورد جدی خواهد شد و چنین عناصری غیر قانونی بوده و شکار خواهند شد».
علاوه برآن،او گفت: «عملیاتهای همآهنگ بر اساس توافقات دوجانبه برنامه ریزی و اجرا خواهد شد تا پناهگاههای شورشیان در امتداد مرز هدف قرار داده شود». وی گفت که این امر «تصمیم پاکستان برای عمیقتر ساختن همکاری دفاعی و امنیتی پاکستان با افغانستان، از طریق بالابردن همکاریها در امتداد مرز و توسعهی منابع بشری» را نشان میدهد.
در جریان چند ماه گذشته، اشرف غنی بارها و بارها به اسلام آباد به طور ضمنی گفته است که راضی است با هند، دشمن منطقهای پاکستان، قطع رابطه کند. در میان اقدامات دیگر، او در یک اقدام نمادین، به جای هند، یک گروه از دانشجویان ارتش ملی افغانستان را برای آموزش به پاکستان فرستاد و همچنین معاملهی اسلحه با دهلی جدید را به حالت تعلیق درآورد. با این حال، محاسبه اصلی غنی و تلاش او برای ایجاد روابط حسنه با پاکستان، زیاد ماهیت نظامی ندارد؛ بلکه انگیزهی اصلی آن اعتقادی است که اسلام آباد شورشیان طالب را به میز گفتگوها خواهد آورد. نشانههایی وجود دارند که حکومت پاکستان تفاوت قایل شدن میان طالبان «خوب» و «بد» را رها کرده است.
عبدالقادر بلوچ، یکی از استراتیژیستهای نظامی وزیر برحال ایالات و مناطق مرزی پاکستان در مصاحبهای با گاردین بر تغییر نگرش حکومت در اسلام آباد تاکید کرد و گفت که دیگر «پرسش خوب و بد» طالبان وجود ندارد. آنها هرجایی که هستند باید دستگیر شده و کشته شوند. این طرف آنها را خواهند کشد، آن طرف آنها را خواهد کشت. طالبان باید درک کنند که روزهای سختی در پیش رو دارند. فشاری در راه است و آنها هیچ کسی را نخواهند داشت که از آنها کمک بجوید. «ما [طالبان] خوب نداریم و آن ها [طالبان] خوب ندارند. ما [طالبان] بد داریم و آن ها [طالبان] بد دارند. ما این را حالا درک کرده ایم.
پرسشی که هنوز مطرح است ایناست که آیا پاکستان آنقدر روی جناحهای مختلف طالبان نفوذ دارد که غنی به این همسایه کلانش نسبت میدهد. در داخل کشور، ایجاد روابط حسنه با پاکستان توسط غنی به طور گسترده منفور بوده است و تا کنون نشانههای اندکی وجود دارند که حملات بهاری طالبان به دلیل تغییر در سیاست اسلام آباد تضعیف شده است. باتوجه به روابط تاریخی آی.اس.آی و طالبان، پرسش دیگر نفوذ نواز شریف، نخست وزیر پاکستان، بر آی.اس.آی است و اینکه آیا نواز شریف میتواند ماموران «سرکش» استخباراتی را مهار کند و آنها را از تضعیف کردن روند صلح باز دارد. همچنین، «بروکینگز» در گزارشش در ماه فبروری 2015 هشدار داد که «احتمالا نقش پاکستان برای توافق با طالبان ضروری است،اما کافی نیست». در این گزارش آمده است که احتمالا کابل تنها میتواند از اسلام آباد انتظار داشته باشد که طالبان را به میز گفتگوها بیاورد اما، نه اینکه در روند واقعی صلح کمک کند و همینگونه یک کارشناس خلاصه کرد که «رییس آی.اس.آی به کرزی گفت که ما طالبان را به میز صلح خواهیم آورد؛ اما آتش بس وجود نخواهد داشت».