منبع: واشنگتن پست
نویسنده: تیم کریگ
برگردان: حمید مهدوی
مقامهای ولایتی و مقامهای محلی تنفیذ قوانین گفتند که جنگجویان طالبان جنگ شان را در مناطق جدید در افغانستان گسترش میدهند و نیروهای امنیتی افغانستان را که در خونینهای نبردهای جنگ سیزده ساله گیر مانده اند، تحت فشار قرار میدهند. در نخستین فصل بهاری جنگ، پس از ختم عملیاتهای جنگی ائتلاف به رهبری امریکا در افغانستان، درگیریهای شدید در حد اقل 10 ولایت افغانستان گزارش شده است. این ولایتها در هرگوشهی افغانستان قرار دارند و نگرانیهای گستردهای ایجاد کرده است که آیا حکومت و ارتش افغانستان میتواند این تهدید را دفع کند یا خیر؟
عتیق الله امرخیل، سیاستمدار و تحلیلگر نظامی مستقر در کابل گفت: «این بدترین فصل جنگ یک دههی گذشته است». «حالا در هرگوشهای از کشور جنگ جریان دارد».
چنین ارزیابیهای ترسناک به چیزی شبیه روایت سالانه در اینجا تبدیل شده است؛ جایی که برای تحلیلگران و خبرنگاران دشوار است تا به طور ایمین از مناطق روستایی کشور اطلاعات به دست بیاروند. اما آمار کلی و مصاحبهها با نزدیک به بیست و چهار مقام ولایتی نشان میدهند که حقیقا در امنیت در بسیاری از مناطق کشور در سال جاری در حال بدتر شدن است.
نظر به گفتهی بریان تریبوس، مدیر امور همگانی ائتلاف به رهبری امریکا در افغانستان، در مقایسه با دوره مشابه در سال گذشته، از ماه جنوری بدینسو، سربازان افغان هفتاد درصد افزایش در تلفات را تجربه کرده اند. در همین دوره، تلفات ملکی 10 درصد افزایش یافته است.
بخشی از خشونت را میتوان به توسعهی میدان جنگ که توانایی ارتش 174000 نفری را آزمایش میکند، نسبت داد. عملیات جاری ارتش پاکستان بسیاری از ستیزهجویان را به این سوی مرز کشانده است تا در جستجوی پناهگاههای امن جدید باشند. این امر حلقهی جغرافیایی هرج و مرج در اطراف پایتخت را تنگتر کرده است و چالش کلانی برایی رییس جمهور اشرف غنی و عبدالله عبدالله رییس اجرایی، محسوب میشود.
محمد اصف افغان، یک فرمانده محلی پولیس در ولایت هلمند در جنوب شرق افغانستان گفت: «طالبان از ضعف حکومت بهرهبرداری میکند و بین نیروهای امنیتی افغانستان هم آهنگی وجود ندارد. پس آنها به حملهی شان بر ولسوالیهای بیشتر ادامه میدهند».
نظر به گفتهی رقیبه نایل، نمایندهی ولایت بادغیس در پارلمان، اکثریت باشندههای دو ولسوالی کلان این ولایت در مرکز افغانستان در هفتهی جاری از خانههای شان به دلیل جنگ فراری شده اند. در عین حال، نظر به گفتهی پولیس طالبان روز شنبه 30 موتور سوار، به شمول زنان و کودکان را از شاهراهها در ولایت پکتیکا در نزدیکی مرز شرقی با پاکستان ربودند. طالبان در بیانیه این آدم رباییها را پذیرفتند و گفتند که آنها به دنبال مقامهای حکومتی بودند.
بدترین نوع خشونت در ولایت قندوز در شمال افغانستان جریان دارد؛ جایی که ارتش نیروهای تازه نفس را برای حفظ کنترول مرکز این ولایت فرستاد. اما مقامهای محلی میگویند که پرتنش باقیمانده است. محمد یوسف ایوبی، رییس شورای ولایتی این ولایت گفت: «باشندههای قندوز وحشت زده شده اند و همه نگرانند که طالبان دوباره بر این شهر حمله خواهند کرد». وی اضافه کرد که ستیزهجویان هنوز بسیاری از ولسوالیهای اطراف را کنترول میکنند.
داکتران بدون مرز، روز جمعه گزارش دادند که از اواسط ماه اپریل تا کنون، 204 «زخمی جنگ» را در مرکز درمانی اش در ولایت قندوز دریافت کرده است. این رقم بیشتر از دو برابر زخمیان جنگ است که داکتران بدون مرز سال گذشته درمان کرده است. لوران گابریل، هم آهنگ کنندهی داکتران بدون مرز در این مرکز درمانی، گفت: «جراحان با زخمهای شدید شکم و سینه مجروحین سروکار دارند و بسیاری از مریضان به یک سلسله جراحیهای پیچیده نیاز دارند». وی هم چنین اظهار کرد که یک چهارم «زخمیهای جنگ» زنان و کودکان بوده اند.
حکمت الله عظامی، محقق در مرکز مطالعات جنگ و صلح در کابل، نیز حکومت غنی را بخاطر بدترشدن خشونتها مقصر دانست. عظامی گفت که غنی بجای آماده کردن حکومت و ارتش برای فصل سخت بهار، در بهار امسال بیش از حد روی تلاشها به منظور راه اندازی گفتگوهای صلح با طالبان تمرکز کرد. عظامی گفت: «طالبان حملات شان را تشدید میکنند و این بزرگترین تهدیدی است که افغانستان با آن مواجه است. و دلیل آن بیشتر این است که حکومت افغانستان برای این وضع آماده نبود».
عظامی گفت که غنی و عبدالله هنوز وزیر دفاع و دادستان کل را معرفی نکرده است. از جمله 34 ولایت افغانستان، 30 ولایت هنوز ولسوال یا قوماندان امنیه دایمی ندارند. عظامی گفت: «در تمام این ولایات، به استثنای چند ولایت محدود، سرپرست وجود دارند که به صورت جدی به وظیفهی شان متعهد نیستند».
غنی، یک هفته قبل در جریان دیدار با خبرنگاران غربی گفت که افغانستان «با سال دشواری روبرو خواهد بود». غنی گفت: «اما در نهایت آن، فکر میکنم که بسیار قوی تر خواهیم بود».
ظاهرا غنی در واداشتن رهبران پاکستان برای ایفای نقش فعال تر در تلاشها به منظور کنترول جریان جنگجویان و مهمات از طریق مرز موفق بوده است.
نواز شریف، نخست وزیر پاکستان، پس از سفر روز سه شنبه به کابل، اکنون طالبان افغانستان را «دشمن» میداند؛ بیانیهای که با توجه به اتحاد تاریخی پاکستان با این گروه، به طور حیرت آوری قوی است.
جنرالهای افغانستان، پاکستان و ایالات متحده روز چهار شنبه در کابل دیدار کردند تا در مورد چهگونگی بهتر ساختن هم آهنگی عملیاتها بحث کنند. مقامهای ایالات متحده گفتند که قابلیتهای ارتش افغانستان هم چنان در حال توسعه است.
ارتش افغانستان، در اواخر ماه اپریل، در چوکات یک تلاش وسیع تر برای حمله بر پایگاههای طالبان در جنوب افغانستان، یک حملهی 22 روزه را از طریق کوههای ولسوالی ناوه ولایت غزنی راه اندازی کرد. نیروهای افغان 250 تن از جنگجویان طالبان را کشته یا زخمی کردند، 700 بمب را خثنا کرده و 35 هزار تن مواد منفجره را ضبط کردند. جنرال محمد شریف یفتلی که بر این عملیات نظارت میکرد، پس از ختم عملیات در اوایل ماه جاری گفت که نیروهای افغانستان برای اولین بار پس از یک دهه کنترول این ولسوالی را به دست گرفتند. اما محمد علی احمدی، معاون والی غزنی گفت که ارتش افغان باید 1000 سرباز را به صورت دایمی در ناوه مستقر کند تا مانع بازگشت طالبان شود. برخی از مقامهای ولایتی تردید دارند که 148 هزار نیروی پولیس بتواند در برابر طالبان ایستادگی بتوانند.
با این حال، یفتلی مطمئین نیست تعداد زیادی از نیروهایش در اینجا خواهند ماند. وقتی از یفتلی در مورد درخواست مقامهای غزنی پرسیده شد، گفت: «در حالت ایدهآل، وقتی مسئلهی امنیت این ولسوالی پیش میآید، حکومت افغانستان باید مداخله کند». «پس، نظری ندارم».