راه دراز و پر‌چالش
رییس جمهور کرزی هفته‌ی گذشته اعلان کرد که مذاکرات امضای به مراحل پایانی‌اش رسیده و به نحوی از عجله‌ی دولت افغانستان برای امضای این سند خبر داد. جان کری نیز روز گذشته برای گفت‌وگوهای فوری در مورد امضای موافقت‌نامه‌ی امنیتی به کابل آمد تا با رییس جمهور کرزی و دیگر مقام‌های دولت افغانستان در این خصوص صحبت کند. این‌ها نشان می‌دهند که یخِ مذاکرات موافقت‌نامه‌ی امنیتی رو به آب شدن است و بن‌بست‌های موجود پس از سه دور مذاکرات دیپلوماتیک نا‌فرجام، اکنون دارد از مسیر برداشته می‌شود. تاکنون معادله‌ی مذاکرات موافقت‌نامه‌ی امنیتی بر دور باطل اصرار و انکار یا عجله و تعلل چرخیده است. ایالات متحده‌ی امریکا مدام بر تسریع روند مذاکرات و امضای هرچه عاجل این سند تأکید می‌نماید، اما دولت افغانستان با تعلل و دقت بر روند مذاکرات تأکید می‌ورزد. به همین دلیل، پس از سه دور مذاکرات دیپلوماتیک، هنوز هم دو کشور فاصله‌ی زیادی تا امضای این سند دارند. دو کشور در روند مذاکرات هنوز هم در همان مواضع نخستین‌شان می‌باشند، جایی که در آغاز روند مذاکرات قرار داشتند. دغدغه‌ی حاکمیت ملی، الزام مناسبات نیک با هم‌سایگانی که از حضور امریکا در همسایگی‌شان می‌هراسند، مسئله‌ی مصئونیت قضایی سربازان امریکایی و سرنوشت نامعلوم جنگ و صلح از دغدغه‌های اصلی دولتمردان افغانستان در امر امضای موافقت‌نامه‌ی امنیتی می‌باشند. در مقابل دادن مصئونیت قضایی به سربازان امریکایی، ایجاد پایگاه دایمی نظامی امریکا در افغانستان، ایجاد توازن مطلوب در سیاست خارجی افغانستان و تأمین یک هم‌کاری دراز‌مدت و استراتژیک با افغانستان، همگی از انتظارات و چشم‌داشت‌های امریکا می‌باشند. دولت افغانستان اما موضع سرسختانه و انعطاف‌ناپذیری اختیار کرده است. کابل تاکنون در تمامی سه دور مذاکرات و در طول بیش از یک سال که این روند جریان داشته، نشان داده که بر پیش‌شرط‌های خود ایستاد است و شرایط امریکا، از جمله دادن مصئونیت قضایی به سربازان امریکایی را بر نمی‌تابد و در خصوص گشایش پایگاه نظامی دایمی امریکا در خاک افغانستان، با تعلل و احتیاط برخورد می‌کند. بنابراین، سه دور مذاکرات هیچ‌نرمشی در مواضع دو طرف و هیچ‌تغییری در روند مذاکرات ایجاد نکرده است و هنوز هم دو کشور در همان جاهایی قرار دارند که در نخسیتن روزهای این گفت‌وگو‌ها قرار داشتند.
هردو کشور منافع و اهداف بلند‌مدت و کوتاه‌مدت زیادی را در این سند می‌بینند. افغانستان منافع فوری را در این سند برای خود تصور می‌کند که تأمین کننده‌ی نیاز‌های فوری‌اش میباشد؛ نیازهایی مثل تداوم کمک‌های اقتصادی و فنی، دریافت کمک‌های نظامی و تسلیحاتی، حمایت از افغانستان در برابر خودسری‌ها و تک‌تازی‌های هم‌سایگان بی‌مروت و فرصت‌طلب و ارتقای منزلت بین‌المللی افغانستان در منطقه، از جمله‌ی منافع و اهداف اصلی دولت افغانستان در امضای موافقت‌نامه‌ی امنیتی با امریکا می‌باشند. امریکا توقع دارد که با امضای موافقت‌نامه‌ی امنیتی، پایگاه نظامی دایمی در افغانستان بگشاید و از این طریق حضور مؤثر خود را در یکی از مهم‌ترین و خطرساز‌ترین نقاط جهان تأمین نماید. حضور نظامی مؤثر امریکا در افغانستان نه تنها به این کشور در نظارت بر اعمال و برنامه‌های پنهان و آشکار رقیبان منطقه‌ای‌اش قادر می‌سازد، بلکه در مهار تروریسم و بنیاد‌گرایی به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع تهدید امنیت و منافع امریکا نیز این کشور را قادر می‌سازد.
دولتمردان افغانستان قلبا طرف‌دار امضای موافقت‌نامه‌ی امنیتی هستند، اما به خاطر مصئونیت قضایی سربازان امریکایی و ایجاد پایگاه نظامی دایمی امریکا در افغانستان نسبت به این موضوع با تعلل و احتیاط برخورد می‌کنند. اکنون نیز رییس جمهور کرزی قصد امضای این سند را دارد و با برگزاری لویه جرگه می‌خواهد مسئولیت آن را به دوش این شورا بگذارد تا در آینده از قضاوت‌های منفی در خصوص آن و پیامدهای غیر‌قابل پیش‌بینی‌اش مصئون بماند.
به نظر می‌رسد تمام گفت‌وگو‌ها انجام و توافقات پنهانی میان سران دو کشور به عمل آمده باشند و اکنون رییس جمهور کرزی فقط منتظر برگزاری لویه جرگه و فیصله‌ی آن میباشد، فیصله‌ای که به احتمال زیاد مهر تأیید به طرح امضای موافقت‌نامه‌ی امنیتی خواهد زد.