واشنگتن پست/الکس هورتون
ترجمه: جلیل پژواک
بر اساس گفتههای دستیار سناتور پاتریک لیهی، پنتاگون تلاش کرده است تا از نشر یک گزارش مستقل در مورد سوءاستفادهی جنسی از کودکان توسط سربازان و پولیس افغان، جلوگیری کند. در عوض پنتاگون تلاش کرده است تا گزارش کمتر معتبر خود از نقض حقوق بشر را که متحدان ایالات متحده مرتکب آن شدهاند، ارائه دهد.
گزارش پنتاگون که در 16 نوامبر از سوی دفتر بازرس کل وزارت دفاع ایالات متحده نشر شده، به این نتیجه –نادرست- دست یافته که، در طی سالها، ماموران امریکایی برای گزارشدهی چنین جرایمی آموزش کافی ندیدهاند. اما گفته میشود، که عین تحقیقاتی که توسط بازرس ویژهی امریکا برای بازسازی افغانستان یا سیگار، انجام شده، جزئیات مفصل و بسیار دقیقتری از شدت این مشکل در خود دارد.
اما نتایج تحقیقات منتشرنشدهی سیگار، که از سوی 93 عضو کنگره در سال 2015 درخواست شده بود، بر اساس دستور پنتاگون جزء اطلاعات محرمانه طبقهبندی شده است. این کار پرسشهایی را در مورد شفافیت ارتش و اینکه ارتش امریکا در مواجهه با و جلوگیری از چنین جنایاتی، تا چه اندازه مطابق به قانون عمل میکند، بهمیان آورده است.
تام ریسر، دستیار پاتریک لیهی میگوید که پنتاگون هنگامی که کنگره از سیگار خواسته تا تحقیق را انجام دهد با «مخالفت» پاسخ داده است. پاتریک لیهی معاون کمیتهی انتصابات مجلس سنا است که قانون همنام او که بهنام قانون لیهی شناخته میشود، از ارتش امریکا میخواهد که همکاریهای خود را با واحدهای ارتش کشور خارجی که مرتکب نقض شدید حقوق بشر شدهاند، توقف دهد.
ریسر میگوید که مقامات ارشد پنتاگون ادعا کردهاند که سیگار، نهادی که از سال 2009 تا حال چندین گزارش افشاگرانهی فساد در درون دولت افغانستان و بیکفایتی در میان نیروهای امنیتی افغانستان را منتشر کرده است، فاقد صلاحیت برای انجام این کار خاص بوده است.
ریسر میگوید: «منصفانه است که بگوییم تلاشی جریان داشت تا نگذارند سیگار تحقیقات را انجام بدهد». او میگوید که نهایتا سیگار و پنتاگون موافقت کردند تا با هماهنگی همدیگر، گزارش تکمیلی را نشر کنند، اما محققان پنتاگون وعدهی همکاری کامل با سیگار، را عملی نکردهاند.
کتی اسکاررا، سخنگوی دفتر بازرس کل وزارت دفاع گفت که محققان این اداره «هیچ شکایتی را در مورد هماهنگی با سیگار، در طول ارزیابی نشنیدهاند». او افزود که گزارش دستهبندینشدهی بازرس کل وزارت دفاع «یافتههای قابل توجهی داشته که باید روی آن تمرکز بیشتری داشته باشد».
معلوم نیست که چه کسی در ردههای ارشد پنتاگون با دخالت سیگار مخالفت کرده است. یک سخنگوی وزارت دفاع، با اشاره به تعطیلات شکرگزاری و «تحقیقات گسترده» که مورد نیاز خواهد بود، رسیدگی به پرسشها در مورد دو گزارش را رد کرد.
شخصیتهای امنیتی افغانستان به استخدام پسران جوان بهعنوان خدمتکار و گاهی اوقات برای رابطهی جنسی، معروفاند. پدیدهی گستردهتری که در جامعهی افغانی عرف است، پوشاندن لباس زنانه به پسران و رقصاندن آنها در مجالس است. این عمل که بهنام «بچهبازی» شناخته میشود، در زمان حکومت طالبان ممنوع بود اما پس از حملهی ایالات متحده در سال 2001 دوباره زنده شده است.
سربازان امریکایی که شاهد چنین سوءاستفادهها و جنایات بودهاند، سالها در مورد آن شکایت کردهاند. با اینحال تا هنوز، اینکه این مشکل چقدر عمیق در میان نیروهای امنیتی افغان ریشه دوانده، دقیقا مشخص نیست. گزارش وزارت دفاع در این رابطه میگوید که 16 مورد از این دست قضایا را از سال 2010 تا 2016 مورد بررسی قرار داده است، اما رقم واقعی آن، بهخاطر روشهای متناقض گزارشدهی و «عدم وجود کلی رهنمود یکپارچه برای گزارشدهی و ثبت اطلاعات مرتبط با سوءاستفادهی جنسی از کودکان» نامعلوم است.
آموزش رسمی برای گزارش سوءاستفادهی جنسی در سال 2015 آغاز شد، اما محققان با این مشکل که چگونه سربازان امریکایی چنین جنایاتی را از طریق کانالهایی گزارش دهند که موجب نقض قوانین لیهی میشوند، روبهرو شدند. این امر بهطور بالقوه به متخلفان اجازه داد تا از پاسخگویی اجتناب کنند.
سیگار که اخیرا در مورد نشر سایر اطلاعاتی که این نهاد در مورد نیروهای امنیتی افغان گردآوری میکند، از سوی پنتاگون با محدودیتهای جدیدی روبهرو شده است، نمیتواند گزارش مستقلانهی خود را بدون اجازه مقامات سیاستگذار وزارت دفاع نشر کند. این مقامات اختیار بررسی دقیق و ویرایش مطالب طبقهبندی شده را برای انتشار عمومی دارند.
معلوم نیست که سیگار نسبت به گزارش پنتاگون، قضایای بیشتر یا کمتر از سوءاستفادهی جنسی از کودکان را ثبت کرده است. اما جان ساپکو رییس سیگار در بیانیهیی گفته است که «در بررسی گزارش دفتر بازرس کل وزارت دفاع، روشن است که گزارش سیگار تصویر کاملتری از این مسأله در اختیار قرار میدهد. این اطلاعاتی است که من معتقدم، مردم امریکا حق دارند آن را بدانند».
لیهی از طریق دستیارش به ما گفت که در ابتدا او و سایر اعضای کنگره سیگار را برای تحقیق در مورد سوءاستفادهی جنسی از کودکان انتخاب کردند؛ بهدلیل توانایی این سازمان در تحقیق از افغانستان، وضعیت سازمان بهعنوان یک نهاد مستقل که توسط کنگره ایجاد شده و اینکه گزارشهای پنتاگون همیشه در دسترس عموم قرار نمیگیرد.
حوزهی نفوس و صلاحیت سیگار نیز بهشمول حقیقتیابی در وزارت امور خارجه، دولت افغانستان و وزارت دفاع، گستردهتر است، در حالیکه کار پنتاگون تمرکز روی ارتش است.
اریکا گاستون، وکیل حقوق بشر در مؤسسهی سیاست عمومی جهانی در برلین میگوید، که گزارشهای سیگار و اطلاعات آن، ابزارهای مفیدی برای محققان و کارکنان کمکهای بینالمللی است. او میگوید که تصمیم پنتاگون برای بهعهده گرفتن تحقیقات در مورد سوءاستفادهی جنسی از کودکان نگرانیهایی را بهمیان آورده است، زیر این نهاد نسبت به سایر نهادها اغلب از شفافیت کمتری برخوردار است.
گزارش سیگار در ماه فبروری، پنج ماه پیشتر از آنکه وزارت دفاع کار خود را به پایان برساند، تکمیل و برای بررسی به پنتاگون فرستاده شده بود. با این وجود، گزارش وزارت دفاع بهسرعت روند بررسی را پشت سر گذاشت و منتشر شد، در حالیکه گزارش سیگار از ماه جولای به اینسو، خاک میخورد.
لیهی گفت: «بهنظر نمیرسد که –پنتاگون- این کار را آنطور که باید، با فوریت انجام بدهد. خیلی طول کشیده است».
نبرد بر سر وسعت نفوذ، تنش طولانیمدت بین پنتاگون و سیگار را برجسته میکند. ساپکو که در برخی محافل بهعنوان مدافع سرسخت شفافیت مورد حمایت قرار گرفته است، از سوی برخی از مقامات وزارت دفاع، برای روشهای کاری و انگیزهی سازمانیاش برای افشای یافتههای سازمانش، مورد انتقاد قرار گرفته است. مانند ادعای ناکامی یک برنامهی پرهزینه و مشکوک برای تقویت اقتصاد افغانستان از طریق واردات بز برای تولید شال کشمیری.
نیک شوالنباخ از پروژهی نظارت بر دولت – یک سازمان غیرانتفاعی، در این خصوص میگوید، که دو سازمان، وزارت دفاع و سیگار، تفاوتهای شدیدی در رویکردشان برای حقیقتیابی و تمایل به آشکارسازی اشتباهات، از خود بهنمایش میگذارند.