در سال 1392 صنعت چرم‌گری و کفش‌دوزی در کشور تقریباً در رکود کامل به‌سر می‌برد و صرفاً در کابل، از بیش از 200 دستگاه چرم‌دوزی و فروشگاه اشیای چرمی در دو دهه‌ی اخیر، تنها 10 یا 12 دستگاه و فروشگاه باقی مانده بود. اما در سال‌های پسین، به‌ویژه در یکی دو سال اخیر، صنعت بوت‌دوزی رشد چشم‌گیری داشته و به‌گفته‌ی مسوولان اتحادیه‌ی بوت‌دوزان افغانستان، از حدود «صفر به صد» رسیده است.
مسوولان اتحادیه‌ی بوت‌دوزان و تولیدکنندگان بوت‌های چرمی در کابل، علت رشد چشم‌گیر صنعت بوت‌دوزی را افزایش تقاضا و توجه شهروندان به تولیدات وطنی می‌دانند. آنان می‌گویند در میان شهروندان «این احساس پیدا شده است که از تولیدات وطنی استفاده» کنند.
عبدالجبار صافی، رییس شورای صنعتِ معدن و سرمایه‌گذاری افغانستان می‌گوید که عامل این رشد توجه شهروندان به تولیدات داخلی است. آقای صافی از شهرندان کشور می‌خواهد که بیشتر از تولیدات داخلی استفاده کنند.
آصف جامی، رییس اتحادیه‌ی بوت‌دوزان افغانستان می‌گوید: «چهار سال پیش صنعت بوت‌دوزی در یک رکود کامل رفته بود. 98 درصد صنعت بوت‌دوزی نابود شده بود. در این چهار سال ]اخیر[ وضعیت بهتر شده است.»
صنعت چرم‌گری و بوت‌دوزی در ولایت‌های دیگر نیز وضعیت خوبی نداشت، اما اکنون در سراسر کشور 630 کارخانه‌ی بوت‌دوزی فعالیت می‌کنند و سالانه ظرفیت تولید 12 میلیون جوره کفش را دارد.
چهار سال پیش که صنعت بوت‌دوزی رو به رکود بود، بیش از 1300 بوت‌دوز ماهر بی‌کار شدند. آقای جامی می‌گوید اکنون 120 کارخانه‌ی بوت‌دوزی در کابل و هرات فعال است که آنان به کارگر فنی و ماهر نیاز دارند.
به‌گفته‌ی مسوولان اتحادیه‌ی بوت‌دوزان افغانستان، بوت‌های وطنی که از چرم ساخته می‌شود، تولیدات آن دو سال پیش زیر یک میلیون جوره در سال می‌رسید، اما اکنون به پنج میلیون جوره در یک سال رسیده است. آنان می‌گویند اگر از صنعت بوت‌دوزی و از تولیدات وطن در برابر اجناس وارداتی از کشورهای دیگر حمایت شود، واردات منظم و قانونی شود، آنان می‌توانند سالانه بین 10 تا 12 میلیون جوره بوت تولید کنند.
سالانه در افغانستان به بیشتر از 60 میلیون جوره کفش نیاز است. کارخانه‌های تولید بوت در کشور بیشتر در شهرهای کابل، هرات، مزار شریف، جلال‌آباد و غزنی موقعیت دارد. تولیدکنندگان بوت می‌گویند اگر واردات تنظیم و از آنان حمایت شود، در آینده‌های نزدیک آنان قادر به تولید 34 الی 40 میلیون جوره بوت در سال خواهند شد.
تنها یک فابریکه‌ی تولید چرم در کشور فعالیت دارد
با آن‌که صنعت بودت‌دوزی در کشور رو به رشد و امیدوار کننده است، اما صنعت تولید چرم در کشور وضعیت خوبی ندارد. در سراسر افغانستان در حال حاضر تنها یک فابریکه‌ی تولید و پروسس چرم فعال است. این فابریکه در ولایت هرات و سه سال پیش با سرمایه‌گذاری حدود 10 میلیون دالر راه‌اندازی شد.
دو سال پیش یک کارخانه‌ی تولید چرم در کابل ساخته شد، اما بنا به نبود بازار سقوط کرد. چرم‌هایی که در ساخت بوت وطنی استفاده می‌شود بیشتر از پاکستان و ایران وارد می‌شود.
در منطقه‌ی جوی‌شیر کابل اکنون حدود 22 فابریکه‌ی تولید بوت فعالیت دارد. احمدضیا، یکی از فابریکه‌داران در این منطقه می‌گوید که در حال حاضر یک پوست گوساله از افغانستان به قیمت 400 روپیه به پاکستان فروخته می‌شود و دوباره پس از پروسس، به قیمت 100 دالر خریده می‌شود.
پس از آن‌که فابریکه‌ی تولید چرم در هرات به فعالیت آغاز کرد، تولیدکنندگان بوت تلاش دارند که چرم مورد ضرورت‌شان را از این فابریکه بخرند. یکی از دکان‌داران که بوت‌های تولیدشده در فابریکه‌اش را برای من نشان می‌داد، گفت: «در حال حاضر تنها رویه‌ی این بوت‌ها در افغانستان تولید شده و تمام مواد دیگر آن از خارج کشور وارد می‌شود.»
در افغانستان بوت توسط دست و ماشین‌های ساده ساخته می‌شود و ارزش آن نظر به بوت‌های وارداتی از کشورهای دیگر به‌مراتب قیمت‌تر است. او می‌گوید بوت‌های تولید شده در کارخانه‌اش صدفیصد چرم است، شش ماه ورانتی دارد و از همین رو قیمت‌تر نیز است. بوت‌هایی که او می‌فروشد از 1400 الی 3000 افغانی ارزش دارد.
ساختن بوت تنها به چرم نیاز ندارد، بلکه بند، تلی و مواد دیگر نیز ضرورت دارد و رییس اتحادیه‌ی بوت‌دوزان افغانستان در این‌خصوص می‌گوید سه سال پیش هیچ چیزی به‌نام مواد اولیه بوت وجود نداشت.
آقای جامی می‌گوید که اگر صنعت بوت‌دوزی و دیگر صنایع چرمی در افغانستان توسعه پیدا کند، به صدها فابریکه‌ی مواد اولیه‌ی بوت نیاز پیدا می‌شود. او از تاجران ملی خواست که فابریکههای تولید مواد اولیه‌ی بوت را در کشور راه‌اندازی کنند و آنان متعهد اند که از فابریکههای آنان خرید کنند.
چالش‌ها و برنامه‌هایی برای رشد بیشتر
واردات اموال به‌صورت قاچاقی و عدم توجه به تولیدات داخلی، نبود امنیت برای سرمایه‌گذاری، عدم حمایت از صنعت‌کاران، قیمت بلند برق، نبود مکان مناسب برای فابریکه‌ها از چالش‌های اصلی صنعت بوت‌دوزی در کشور است. نبود کارخانه‌های تولید چرم نیز از مشکلات اصلی آنان است.
عبدالجبار صافی، رییس شورای صنعت معدن و سرمایه‌گذاری افغانستان می‌گوید خواست ما این است که افغانستان با تمام همسایه‌گانش تجارت قانونی داشته باشد، تجارت قانونی شود و جلو واردات اموال قاچاقی گرفته شود.
احمدضیا، یکی از فابریکه‌داران در منطقه‌ی جوی‌شیر کابل در کشورهای مختلف در تولید بوت کار کرده است. او در فابریکه‌اش 20 کارگر دارد و روزنانه 100 جوره کفش تولید می‌کند.
ضیا در مورد مشکلاتش می‌گوید: «فابریکه‌ی تولید استندرد چرم در افغانستان نیست. به سیستم قدیم و سنتی چرم تولید می‌شود. باید متخصصان یک سال بیایند و فابریکه‌داران ما را آموزش دهند. بعد از یک سال افغانستان از لحاظ تولید چرم خودکفا می‌شود.»
آصف جامی می‌گوید اگر واردات تنظیم و از صنعت‌کاران حمایت شود، اتحادیه‌ی بوت‌دوزان افغانستان مصمم است که کشور را از ناحیه‌ی کفش به خودکفایی برساند.
پیشه‌وران و صنعت‌کاران افغانستان اتحادیه‌یی زیر نام «اتحادیه‌ی ملی پیشه‌وران افغانستان» ایجاد کرده تا بتوانند از طریق یک نهاد مشخص با حکومت ارتباط داشته و خواسته‌های خود را مطرح کنند.
در حالی‌که رهبران حکومت همواره در سخنان‌شان بر حمایت از سرمایه‌گذاران ملی و کارخانه‌های تولیدی تأکید می‌کنند، اما اتحادیه‌ی بوت‌دوزان می‌گوید که از طرف حکومت حمایت چندانی نشده‌اند.
با این‌هم آنان آرزوهای بلندی برای کشور دارند. به‌گفته‌ی جامی، اتحادیه‌ی بوت‌دوزان ایجاد شده تا افغانستان بتواند از ناحیه‌ی تولید بوت با کشورهای دیگر رقابت کند.
کم‌بود برق تجارتی و قیمت بلند آن از دیگر مشکلات عمده‌ی فابریکههای تولید بوت است. محب‌الرحمن مومند، رییس برق کابل روز سه‌شنبه در یک نشست خبری به اتحادیه‌ی بودت‌دوزان وعده داد که برق فابریکههای تولید بوت در جوی‌شیر را از تجارتی به صنعتی تبدیل می‌کند.
رییس شورای صنعت معدن و سرمایه‌گذاری افغانستان می‌گوید در پی راه‌اندازی یک سایت انترنتی است تا مشخصات تمام تولیدات داخلی، موقعیت فروشگاه‌ها و ظرفیت فابریکه‌ها در آن گنجانده شود. صافی افزود که هدف از ایجاد این سایت این است که به شهروندان کشور از طریق آن در مورد تولیدات داخلی آگاهی داده شود و همچنان شهروندان بتوانند وسایل مورد ضرورت خود را در این سایت یافته و بعداً بخرند.
رشد چشم‌گیر صنعت بوت‌دوزی در افغانستان
