زهرا جویا
در روزهای آغازین فصل سرد زمستان، خانواده‌یی با جمعیت حدود 9 نفر را در یکی از مغارههای کنار مجسمه‌های تخریب شده‌ی بودا در بامیان دیدم. این خانواده برای سپری کردن زمستان سرد و خنک بامیان هیچ‌گونه آمادگی نگرفته است و به‌قول خودشان «بدون سلاح» به جنگ سرما می‌روند.
خانواده‌ی علی‌حسین، مردی که 20 سال در خط مجاهدین و برای خروج نیروهای شوری سابق از افغانستان جنگیده است اکنون با زخم‌هایی که از آن زمان در بدن دارد در یکی ازمغاره‌های نمناک و سرد کنار بودا زندگی می‌کند.
خانه‌ی علی‌حسین نمناک و سرد است. او که از ناحیه‌ی کلیه و چندین قسمت دیگر از بدنش در گذشته زخمی شده است، درد می‌کشد و بدون این‌که سوالی مطرح شود از دردهایش می‌گوید.
او پس از چند سال مهاجرت در کشورهای ایران و پاکستان در سال 2001 به ولایت بامیان آمده و یکی از مغارههای کنار بودا را برایش سرپناه ساخته است.
علی‌حسین گفت: «همه‌ساله در فصل زمستان روزها و شب‌های دشواری را سپری می‌کنیم. هرچند که همه به این باور اند که مغاره‌ها در فصل زمستان گرم و در فصل بهار سرد است، اما کسی‌که در این‌جا زندگی نکرده باشد، حقیقتاً نمی‌داند زندگی در مغاره‌ی کوه یعنی چه؟»
خانواده‌ی علی‌حسین می‌گویند که آنان نه‌تنها از زندگی کردن در مغاره‌ها خسته شده‌اند، بلکه موجودیت حشرات در فصل بهار و خاک‌ریزها و چکه‌ی باران در فصل زمستان نیز از مشکلات جدی فراراه آنان است.
علی‌حسین مردی 54 ساله‌ی بامیانی، ظاهراً از وضعیت کنونی افغانستان نیز راضی نیست. او می‌گوید: «اشتباه کردیم که شوروی را از افغانستان بیرون کردیم. آن‌ها خوب‌تر از این‌ها (حکومت فعلی) بود. حداقل برای خودشان دروغ نمی‌گفتند. در آن زمان ما یک گروه 20 نفری بودیم و در یک مسیر که می‌رفتیم امنیت یک بخش کلان از یک منطقه را تامین می‌کردیم».
از او پرسیدم که فصل زمستان از راه رسید و دیدش نسبت به این فصل سرما چیست، گفت: «زمستان در این منطقه بسیار طولانی است خشک و خشین، سوزنده و خنک؛ ما پنج ماه دیگر بیکار هستیم. هیچ راهی نداریم جز این‌که در خانه‌های ان باشیم».
خانواده‌ی علی‌حسین که اکثریت‌شان کودکان خردسال هستند، دور یک صندلی جمع بودند. آنان صندلی را از بشکه‌یی پر از آب جوش و یک لحاف بزرگ ساخته بودند.
گلثوم، خانمی که برای پختن غذای شب در حالی‌که روی یک سه‌پایه‌ی گلِی آتش هیزم را روشن کرده بود گفت: «از سال‌هایی که ما در این‌جا آمدیم تقریباً اکثریت خانواده‌ها با حمایت دولت و موسسه‌های خیریه از این‌جا کوچ کردند. اما ما هنوز هم با امید این‌که شاید روزی بتوانیم در یک خانه‌ی بهتر زندگی کنیم، این‌جا هستیم. وضعیت ما خوب نیست، با مشکلات می‌سوزیم و می‌سازیم».
مغارههای اطراف تندیس‌های ویران شده‌ی بودا در بامیان، با آن‌که محل مناسبی برای زندگی نیست اما از شانزده سال به این‌سو آن‌جا مکانی برای ده‌ها خانواده‌ی فقیر و آواره است.
بیشتر ساکنان این مغاره‌ها، خانواده‌هایی‌اند که پس از سقوط رژیم طالبان از مهاجرتِ کشورهایی مثل ایران و پاکستان به افغانستان برگشته‌اند.
با آن‌که فصل زمستان دوران سختي براي عموم مردم در افغانستان است و اکثریت مردم در شهرها با كمبود سوخت مواجه‌اند، اما برای مغاره‌‌نشین‌ها دشوارتر است. زیرا آنان در مکان‌های نمناک و سرد بودوباش دارند.
افغانستان يك كشور كوهستاني است كه زمستان‌هاي سرد و سوزناكی دارد. در کنار این، فقر و ناداری سبب شده است كه فصل زمستان برای بسیاری از خانواده‌ها با بحران توأم باشد.
براساس گزاش‌ها حدود 9 میلیون نفر در افغانستان با مشکل فقر روبه‌رو هستند که تعدادی از این افراد در مناطق دورافتاده زندگی می‌کنند، مناطقی که در فصل زمستان راه‌های صعب‌العبوری دارد و برای این ساکنان آن کمک‌رسانی درست صورت نمی‌گیرد.