چرا قوای هوایی افغانستان کابوس طالبان است؟

نشنال انترست/دِف ماجومدار
ترجمه: جلیل پژواک

در حالیکه جنگ در افغانستان بدون اندک کاهشی در شدت آن همچنان ادامه دارد، وجه مثبت و درخشان‌تر آن اما، وجود قوای هوایی افغانستان است؛ نیرویی نوپا که شروع به بالغ‌شدن کرده است تا بتواند با استفاده از راهنمایی مشاوران غربی و جنگنده‌های متعلق به خودش، از هوا به طور موثر علیه طالبان بایستد.
تورن‌جنرال جیمز سکورچ هِکر، فرمانده قشون نهم نیروی هوا-فضای فرماندهی نیروی هوایی ناتو و همچنان خلبان جنگنده F-22، در هفتم فبروری به خبرنگاران حاضر در پنتاگون گفت: «یکی از مهم‌ترین چیزهایی که می‌خواهم در مورد آن صحبت کنم، رشد قوای هوایی افغانستان است که به انکشاف خود هم در اندازه و هم در توانایی همچنان ادامه می‌دهد. در حالیکه نیروی هوایی ایالات متحده در حال نابودکردن عناصر حمایتی طالبان است، هلیکوپترهای A-29 و MD-530 قوای هوایی افغانستان آماده‌ی ارائه‌ی پشتیبانی فوری و مرگ‌بار برای نیروهای زمینی افغان اند.»
در واقع، اخیرا با شروع کارزار جدید نظامی علیه طالبان، اولین‌ بمب‌ها از سوی قوایی هوایی افغانستان بر مواضع دشمن پرتاب شده‌اند. هِکر به خبرنگاران در پنتاگون گفت: «یک هواپیمای A-29 قوای هوایی افغانستان اولین بمب را بر یک آزمایشگاه‌ مواد مخدر پرتاب و هدف را به هوا بالا کرد.»
گل سر سبد قوای هوایی افغانستان هواپیماهای A-29 Super Tucano، هلیکوپتر تهاجمی MD-530 و برخی از هواپیماهای سسنا 208 کاروان هستند و نیز قرار است ناوگان قوای هوایی افغانستان گسترش یابد. هِکر گفت: «در حال حاضر، قوای هوایی افغانستان 12 بال هواپیمای A-29 دارد، اما این تعداد قرار است به 25 بال، یعنی بیش از دو برابر رقم کنونی، افزایش یابد. در حال حاضر سه خلبان هواپیمای A-29 در حال آموزش اند تا بتوانند از مهماتی استفاده کنند که توسط لیزر هدایت می‌شوند. اولین بمب مجهز به این فناوری در جریان آموزش در ماه دسامبر پرتاب شد، تا طالبان بدانند در آینده‌ی نزدیک این بمب‌های هدایت لیزری روی لانه‌های امن آن‌ها خواهند بارید.»
هواپیماهای سسنا 208 کاروان –که دارای موتور توربوپراپ اند- نیز نقش قابل‌توجهی در حمل‌ونقل هوایی و عملیات‌های رزمی قوای هوایی افغانستان ایفا می‌کنند. از سویی این هواپیماها می‌توانند از عهده‌ی یک ماموریت اطلاعاتی، نظارتی و اکتشافی نیز برآیند. هِکر گفت: «افغان‌ها همچنین یک ناوگان متشکل از 24 هواپیمای C208 دارند که به توانایی انتقال مهمات و قابلیت عملیاتی قوای هوایی افغانستان افزوده است. آن‌ها یک دروازه‌ی کشویی در یک طرف هواپیما اضافه کرده‌اند. این هواپیماها می‌توانند در ارتفاع 300 پایی با سرعت 100 گره پرواز کنند، برای نیروهای زمینی مهمات انتقال بدهند و هدف خود را از 70 متری بزنند. این امر آن‌ها را قادر می‌سازد تا عملیات پرتاب مهمات را بدون اینکه یک هواپیمای Mi-17 فرود بیاید، انجام دهند، امری که به وضوح باعث کاهش خطر در بعضی مناطق می‌شود.»
در نهایت، افغان‌ها نوعی از هواپیماهای جنگی را دریافت خواهند کرد که با C208 متفاوت است. هِکر در این خصوص گفت: «در آینده قوای هوایی افغانستان مجموعا 32 فروند از آنچه که ما آن را AC208 می‌نامیم، دریافت خواهند کرد. این هواپیماها مدل تهاجمی‌تر هواپیماهای C208 اند و می‌توانند موشک‌ها و تسلیحات هدایت لیزری را حمل کنند. این هواپیماها همچنین دارای قابلیت تصویربرداری اند، امری که می‌تواند به هواپیماهای دیگر، به خصوص A-29 ها در هدف‌گیری دقیق کمک کند.»
افغان‌ها همچنین دارای هواپیماهای بال چرخنده‌اند. هِکر در این رابطه می‌گوید: «ما هلیکوپترهای تهاجمی MD530 را گرفته و آن‌ها را به یک ناو بسیار قوی تبدیل کرده‌ایم. برای شما مردم واشنگتن دی‌سی، هلیکوپتر MD530 از جمله هواپیماهای کوچک و مشابه به آن‌هایی‌اند که هر روزه از راه‌بندان ترافیکی یک مسیر گزارش می‌دهند. در حال حاضر افغان‌ها 25 فروند از این هواپیماها را دارند و قرار است تا زمانی که تعداد آن در یک‌ونیم سال آینده به 55 فروند نرسیده، هر سه ماه 5 فروند دریافت کنند. بزرگ‌ترین تفاوت میان MD530 افغان‌ها و هلیکوپترهایی که جریان ترافیک را گزارش می‌دهند، توانایی آن‌ها برای حمل موشک و اسلحه است. ارتش ملی افغانستان این هواپیماها را دوست دارد. این بالگردها ثابت کرده‌اند که برای ارائه‌ی حمایت سریع و مرگ‌بار به نیروهای ویژه‌ی افغانستان و نیروهای زمینی این کشور، مناسب‌ترین‌اند.»
و سرانجام افغان‌ها هلیکوپتر بلک هاک یا UH-60 خواهند داشت. هِکر در این رابطه گفت: «ما اخیرا در چهار ماه گذشته، هشت فروند هلیکوپتر بلک هاک به افغان‌ها حویل داده‌ایم. آن‌ها در نهایت ناوگان متشکل از 159 فروند هلیکوپتر بلک هاک خواهند داشت. ما در حال آموزش 12 خلبان هستیم که دوره‌ی ابتدایی خود را گذرانده‌اند و اکنون برای آموزش نهایی (واجد شرایط انجام ماموریت) آمادگی می‌گیرند. آن‌ها تا ماه مِی برای پیش‌برد عملیات‌های رزمی آماده خواهند شد. پس از آن، ما هر 10 هفته یک‌بار، حدود 80 خدمه پرواز را آموزش خواهیم داد که بنابر این، تا پایان سال ما باید 28 خلبان بلک‌‌هاک داشته باشیم.»
ایالات متحده امیدوار است که قوای هوایی افغانستان را به یک بازوی حرفه‌یی هوایی در میدان جنگ تبدیل کند. هِکر گفت: «رشد قوای هوایی آغاز شده و ادامه خواهد داشت. در نهایت، ما اندازه قوای هوایی افغانستان را تا سه برابر افزایش خواهیم داد. اما این افزایش باید فراتر از افزایش کمی باشد. ما می‌خواهیم مطمئن شویم که قوای هوایی افغانستان هم حرفه‌یی و هم توانا است.»
اما ایجاد یک قوای هوایی واقعا حرفه‌یی برای افغانستان، نیازمند زمان، حوصله و مهم‌تر از همه، آموزش و نظم مناسب است. هِکر در این خصوص گفت: «خلبانان و تیم‌های حفظ و مراقبت هواپیماها در ایالات متحده، افغانستان و سایر کشورهای همکار آموزش می‌بینند. این نوع آموزش نه‌تنها شامل انکشاف مهارت‌ها می‌شود، بلکه این ذهنیت را نیز ایجاد می‌کند که تا حد ممکن از تلفات غیرنظامیان –در جریان عملیات- جلوگیری به عمل آید. در جریان عملیات خلبانان افغان چندین بار برای جلوگیری از تلفات غیرنظامیان، از پرتاب بمب خودداری کرده‌اند. اما شبه‌نظامیان طالبان این‌ چنین نیستند.»
با این‌حال، نگرانی اساسی حفظ و مراقبت ناوگان قوای هوایی افغانستان است. آموزش خلبانان افغان در صورتیکه آن‌ها قادر به حفظ و مراقبت از هواپیماهای خود نباشند، ضرب صفر می‌شود. هِکر در این رابطه گفت: «در حال حاضر، تکنسین‌های افغان به سختی می‌توانند 20 درصد تعمیر و مراقبت فنی هواپیماهای قوای هوایی افغانستان را انجام دهند. در حدود 80 درصد تعمیر و مراقبت توسط پیمان‌کاران خارجی که از سوی نیروهای ائتلاف استخدام شده‌اند، انجام می‌شود. ما تلاش می‌کنیم تا این موازنه 80-20 را تغییر دهیم. بنابراین، هدف ما در جریان کارزار هوایی جدید علیه شورشیان در افغانستان، این است که افغان‌ها را قادر بسازیم تا 80 درصد تعمیر و نگهداری را خود شان انجام بدهند و 20 درصد آن توسط پیمان‌کاران خارجی انجام شود. ما در حال بازنویسی قراردادهای مان با پیمان‌کاران خارجی هستیم تا آن‌ها از این به بعد به جای استخدام شهروندان امریکایی یا سایر کشورهای ائتلاف، افغان‌ها را استخدام کنند.»
و سر انجام با زمان، تلاش کافی و تعهد پایدار ایالات متحده در قبال قوای هوایی افغانستان، افغان‌ها به هدف شان خواهند رسید. نیروهای هوایی افغانستان از آنِ نیروی هوایی ایالات متحده نخواهند شد اما قادر به دفاع از کشور شان خواهند بود. هِکر گفت: «همان‌طور که قبلا ذکر کردم، هواپیماهای A-29 قوای هوایی افغانستان به زودی توانایی هدف‌گیری دقیق را خواهند داشت. سه خلبان تا اکنون آموزش دیده‌اند اما ما قصد داریم بقیه‌ی آن‌ها را نیز آموزش دهیم. قرار است ما همانند جنگنده‌های F-16 و A-10 نیروی هوایی ایالات متحده، یک بالگرد AC-208 تهاجمی و مجهز با موشک‌ هدایت لیزری در قوای هوایی افغانستان داشته باشیم. با اینکه قابلیت این هواپیماها هرگز به اندازه‌ی F-16 نخواهد رسید، اما قرار است آن‌ها توانایی‌های بسیار بیشتر از آنچه که امروز دارند را داشته باشند. و این هواپیماها واقعا برای آنچه که در جنگ افغانستان نیاز است، مناسب‌اند.»