وزیران دفاع ناتو در نشست دو روزهی بروکسل، پایتخت بلجیم روی خروج تمام سربازانش در پایان سال 2014 از افغانستان به تفاهم رسیدند. آنان در این نشست توافق کردند که برنامهی خروج تمام سربازانش از افغانستان را بریزند. به گفتهی مقامهای ناتو، این تصمیم به دلیل عدم امضای پیمان امنیتی میان کابل و واشنگتن صورت گرفته است.
اندرس فوگ راسموسن، سرمنشی ناتو در نشست دو روزهی بروکسل گفت که اگر حامد کرزی پیمان امنیتی با آمریکا را امضا نکند، ناتو نیز با افغانستان موافقتنامه امضا نمیکند. او همچنان تأکید کرد، در صورتی که این پیمان در یک زمان مناسب بین کابل و واشنگتن امضا نشود، افغانستان صدمه خواهد دید.
همچنان چاک هیگل، وزیر دفاع آمریکا در حاشیهی نشست بروکسل در یک نشست خبری گفته است که از خروج تمام نیروهای خارجی در پایان سال 2014 از افغانستان نگران است. به گفتهی او، در صورتی که تمام نیروهای خروجی افغانستان را ترک کنند، میان مقامهای امنیتی این کشور بیاعتمادی ایجاد خواهد شد. هیگل میگوید، به همین دلیل بارک اوباما در [هفتهی گذشته] به نظامیان امریکایی امر کرد که روی برنامهی احتمالی خروج همهی نیروهایش از افغانستان کار کنند.
این هشدارها در حالی اعلام میشوند که حامد کرزی هنوز هم از مواضع قبلیاش نسبت به امضای موافقتنامهی امنیتی دوجانبه (کابل–واشنگتن) عقبنشینی نکرده و بر پیششرطهای قبلی تکیه کرده است. اما از جانب دیگر، سیاسیون افغانستان، نامزدان انتخابات ریاست جمهوری و بهویژه مردم افغانستان همواره از امضای این توافقنامه حمایت کردهاند و امضای این توافقنامه را مفید و تأمین کنندهی ثبات سیاسی در افغانستان عنوان کردهاند.
حالا با برگزاری جرگهی مشورتی در مورد توافقنامهی امنیتی و اعلام حمایت قاطع مردم افغانستان از امضای این توافقنامه، به نظر میرسد که پُشت امضا و عدم امضای این توافقنامه شرطهای سیاسی و مطالبات شخصی رییس جمهور کرزی نهفتهاند. اگر چنین مطالبهای در پس امضای آن وجود نداشته باشد، کرزی پس از رای قاطع ملت افغانستان، توجیهی برای عدم امضای آن ندارد.
دلیلی وجود ندارد که مردم بپذیرد که رییس جمهور به دلیل کشاندن طالبان به میز گفتوگو از امضای توافقنامه سر باز میزند، یا اگر فرض براین باشد که فشار کشورهای همسایه، بهویژه ایران و پاکستان باعث شده که رییس جمهور ترجیح بدهد که برای دور زدن این فشارها، امضای توافقنامهی امنیتی را کنار بگذارد. اگر منطق و توجیه اینکه چرا موافقنامه امضا نمیشود، این نکات باشند، برای مردم افغانستان قابل قبول نیست و این توجیه نه پایهی منطقی دارد و مشروعیت قانونی و اخلاقی.
لذا به نظر میرسد که کش بر سر شرطهایی نیست که رییس جمهور مطرح کرده است، بلکه موضع سرسختانهی رییس جمهور ممکن است ناشی از مطالبات شخصی یا کینهتوزیهای خانوادگی با مقامهای آمریکایی باشد و این همان گمان اغلب تحلیلگران سیاسی است که دلیل امضا ندادن رییس جمهور را در این کینهتوزیها و مطالبات شخصی میدانند.
اگر چنانکه رییس جمهور همچنان بر طبلش بکوبد و خلاف جریان آب شنا کند، پیامد بزرگش این است که مردم سرخورده، فقیر و خشنتر خواهند شد. همچنان یکهتازی رییس جمهور در نهایت افغانستان را به بنبست میرساند که نه ناتو گره آن را گشاده میتواند، نه آمریکا و نه کشورهای همسایه. در چنین حالتی که شریانهای اتصال ما با جامعهی جهانی در حوزهی سیاست، اقتصاد، امنیت و… قطع گردد، مردم نیز بیش از آنکه کمکی به حل مشکل کند، مشکلی افزوده بر مشکلات دیگر در این کشور است.
این وضعیت نه راهکاری برای حضور ناتو با قی میگذارد، نه آمریکا شوق ماندن دارد و نه مردم آسوده به زندگیشان ادامه میدهد. پس پایان کار اگر براساس منافع ملی بایستی انجام پذیرد، ما را گریزی نیست که موافقتنامهی امنیتی با آمریکا امضا شود و افغانستان بایستی ناگزیریهای زمانبندی امریکا و ناتو را در نظر بگیرد.
پس از خروج آمریکا و ناتو، افغانستان به یک انزوای خودساخته گرفتار خواهد شد. رییس جمهور در این انزوا نه همان شیری است که افغانستان و مردم را به آن تشبیه کرد و نه آن دلسوزی است که علف بخورد. ما همان ببر کاغذی هستیم که در انزوای اینچنینی ببرهای واقعی در جان همدیگر خواهیم شد.