از امروز، پنجم جوزا روند ثبتنام نامزدان پارلمان و شوراهای ولسوالیها بر اساس تقویم انتخابات پارلمانی رسماً شروع شد. از همین اکنون انتخابات پارلمانی پیشرو علیرغم ناکامیها و کشمکشهایی که کمیسیون انتخابات و کلیت این روند پشت سر گذاشته یا پیشرو دارد، با هیجان و جدیت بسیاری همراه است. از بدو شروع روند ثبتنام رأیدهندگان، افرادی از طیفهای بسیار متنوع جامعه خود شان برای شرکت در کارزارهای انتخاباتی آمده میکنند. از طرفی دیگر این شور و هیجان و احتمالاً رقابت تنگاتنگ در میان نامزدان و رأیدهندگان با حوادث نگرانکنندهیی همراه شده است.
کمیسیون انتخابات از اکنون رسماً بار گران انتخابات پارلمانی و شکست طلسم پارلمان شانزدهم را بر دوش کشیده؛ روندی که از یکسو قربانی مخدوش شدن اعتبارش در گذشته است و از جهتی دیگر درگیر انواع تلاشها و دخالتها برای اعمال نفوذ بر نتیجهی نهایی این مشارکت سیاسیِ همگانی.
بر اساس مشاهدات کنونی، قابل پیشبینی است که نامزدان انتخابات پارلمانی از میان تمامی طیفها خواهند بود. افراد وفادار به احزاب و چهرههای نسبتاً مطرح سیاسی، اعضای خانوادههای مقامات سیاسی، افرادی با پیشینهی کار غیر سیاسی و عمدتاً منتقد دولت و افرادی بیرون از جریانها و گروههای سیاسی مسلط کنونی با هم در انتخابات بیستوهشتم میزان به رقابت خواهند پرداخت. این رقابت هماکنون بین تازهواردان عرصهی سیاست، چهرههای وفادار به گروههای سیاسی عمدتاً داخل و بیرون از دولت آغاز شده است. طرفداران دو شریک حکومت، گروههای سیاسی منتقد و مخالف حکومت و افراد تازه وارد و عمدتاً مستقل برای کسب کرسی در پارلمان خواهند جنگید. این رقابت بهدلیل انتخابات جنجالی ریاست جمهوری آینده که رییسجمهور وعده کرده در جوزای سال 98 خورشیدی برگزار میشود، اهمیت سیاسی بسیاری پیدا کرده است.
تاکنون بیش از دو میلیون و ششصد هزار نفر در روند انتخابات ثبتنام کردهاند. کسانی که واجد شرکت در انتخابات استند، 13 میلیون نفر اعلام شده است. از این منظر هنوز یک اقلیت بسیار اندک-کمتر از 11 درصد-برای شرکت در روند انتخابات ثبتنام کردهاند. این نتیجه با وصف آنکه نزدیک به دو ماه از شروع روند ثبتنام رأیدهندگان گذشته، نگرانکننده است و نشان میدهد که میزان مشارکت در انتخابات اندک خواهد بود. اما این تنها مسألهی کمیسیون انتخابات نیست. این کمیسیون با استعفای شهلا حق، هنوز مسوول اجرایی ندارد و پست ریاست دارالانشای آن خالی است. تردیدی نیست که تأخیر در تعیین رییس دبیرخانهی کمیسیون انتخابات میتواند این روند را بهصورت جدی آسیب بزند، همانگونه که دخالت و اعمال سلیقهی سیاسی در تعیین کسی برای این پست میتواند به جنجال و کشمکش سیاسی دامنهداری منجر گردد. افزون بر آن، هنوز بانک اطلاعاتی کمیسیون فعال نشده است، مسألهیی که اعتبار کمیسیون را زیر سوال میبرد و شک و تردیدها دربارهی شفافیت در این روند را افزایش میدهد.
رقابت در انتخابات پارلمانی به این دلیل که بر شمار گروههای رقیب و مدعی کرسی پارلمان افزوده شده، تنگ و توأم با حساسیت بسیار خواهد بود. این مسأله کمیسیون را خاصه زمانی که نتواند روند را به درستی مدیریت کند، تحت فشار سنگینی خواهد گذاشت. توزیع شناسنامهی کاغذی هنوز با ابهام روبهرو است. لالی حمیدزی، نمایندهی مردم قندهار در مجلس نمایندگان از مخالفان پر حرارت رییسجمهور غنی از توزیع چهار میلیون شناسنامهی غیر قانونی خبر داده است، اتهامی که میتواند پایهی یک اختلاف بزرگ سیاسی در این روند را بگذارد.
انتظار میرود کمیسیون انتخابات با ایستادگی در برابر دخالتها، تسریع روند و راهاندازی بانک اطلاعاتی و مدیریت شفاف و صادقانهی این روند، بیش از هرچیزی به همکاری با مردم متعهد باقی بماند. تنها گزینهیی که در حال حاضر اعتبار کمیسیون را تضمین میکند همین موضوع است.