افزایش گردشگران و بازدیدکنندگان محلات تفریحی و باستانی ولایت بامیان، سبب شده که حجم زبالهها در این مناطق افزایش یابد؛ مسألهیی که از همین اکنون بدل به تهدید جدی برای تخریب محیط زیست این مناطق شده است.
مسوولان ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت بامیان از سرازیر شدن غیر قابل تصور گردشگران نسبت به سالهای قبلی در این ولایت خبر داده و میگویند که در سه ماه اخیر بیش از ۳۴ هزار گردشگر و بازدیدکننده از ساحات تاریخی و طبیعی ولایت بامیان بازدید کردهاند.
احمدحسین احمدپور، سرپرست ریاست اطلاعات و فرهنگ بامیان به اطلاعات روز گفت: «پلانها و طرحهایی که از سوی حکومت محلی و ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت بامیان برای بهبود صنعت گردشگری در ولایت بامیان پیاده و عملی گردیده است، سبب شده که جلب و جذب گردشگران نسبت به سالهای قبلی سه برابر شود که این در تاریخ بامیان بعد از دوران داوودخان بیسابقه میباشد.»
آقای احمدپور تأیید میکند که آلودگی محیط زیست و افزایش پلاستیک نیز نسبت به سالهای قبل زیادتر شده است. او میافزاید که ریاست اطلاعات و فرهنگ دارای امکانات و کارمندان اندک میباشد اما بازهم برای حفاظت و مراقبت از ساحات تاریخی و طبیعی این ولایت برنامههای حشر عمومی را به کمک مردم محل، فرهنگیان، فعالین مدنی و جوانان، هر ازگاهی در ساحات مختلف انجام داده و اشیای پلاستیکی و زبالهها را جمعآوری کرده است.
محمدابراهیم دادفر، رییس محیط زیست ولایت بامیان نیز افزایش زبالهها در ساحات گردشگری و دیدنی را تایید میکند. او در این مورد گفت: «به هر اندازهیی که در ساحه، ترافیک زیاد شود آلودگی بهوجود میآید.»
آقای دادفر در گفتوگو با روزنامه اطلاعات روز گفت که برای جلوگیری از آلودگی ساحات دیدنی و تاریخی ریاست محیط زیست بامیان با همکاری نهادهای همکار تدابیر و راهکارهایی چون مدیریت زبالهها در ساحات، آگاهیدهی، نصب بنر و پوسترهای معلوماتی برای مردم محل و بازدیدکنندگان، ساختن تشنابها و نصب زبالهدانیها را روی دست گرفته و بر علاوه آن گاهی برای جمعآوری زبالهها در ساحات دوردست با همکاری مردم و جوانان، حشر عمومی و جمعآوری اشیایی پلاستیکی در ساحات راهاندازی نموده و زبالهها را جمعآوری میکند.
آقای دادفر افزود که بیشترین نگرانی در ساحهی بند امیر وجود دارد. به گفتهی او برعلاوه تدابیر لازم، ۸ محافظ جدید امسال استخدام شده که جمعاً ۲۳ نفر محافظ به منظور رهنمایی توریستها و گردشگران، جمعآوری زبالهها، راهنمایی برای استفاده از زبالهدانیها و مراقبت از ساحات مختلف بند امیر کار میکنند. ۳ نفر از این محافظان خانم اند.
اسماعیل ذکی، یکی از فعالین مدنی و هماهنگ کنندهی شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر در مناطق مرکزی در این رابطه به روزنامه اطلاعات روز گفت که ساحات باستانی و دیدنی ولایت بامیان از لحاظ حفاظت محیط زیستی از سوی حکومت مدیریت خوب و اساسی نشده است.
پارک ملی بند امیر یکی از محلاتی است که در جذب گردشگر در این سالها توفیق بسیار داشته است. این بند که ۴۱ هزار هکتار مساحت دارد، در اوایل سال ۱۳۸۸ به عنوان نخستین پارک ملی افغانستان معرفی شد.
محمدابراهیم دادفر، رییس محیط زیست ولایت بامیان با ابراز نگرانی از آلودگی محیط زیستی در بند امیر با افزایش گردشگران در این اواخر، گفت: «نگرانی ما از تراکم زیاد مردم در ساحهی بند امیر بوده و با آنهم کوشش میکنیم که از آلودگی جلوگیری نماییم.»
شاهدان و بازدیدکنندگان اما میگویند که نبود امکانات کافی و مهمتر از آن بیتوجهی و بیگانگی شماری از بازدیدکنندگان این بند از اهمیت حفظ محیط زیست سبب شده که پوشش گیاهی اطراف این بند تخریب شود و زبالهها به شکل وسیعی در اطراف آن پخش گردد.
ادارهی محلی بامیان امسال در بند امیر به تعداد ۸ هزار اصله نهال در ساحاتی که باعث ضرر در بندهای هفتگانه بند امیر نمیشوند، غرس کرده تا از آلودگی محیط زیست و تخریب پوشش گیاهی این بند جلوگیری کند. با این حال استفادهی زیاد از قایقهای پلاستیکی در بند امیر و قطع درختان این نگرانی حامیان محیط زیست را تشدید کرده است.
دومین جایی که بیشترین بازدیدکننده را داشته، درهی شاه فولادی است. شاه فولادی به فاصلهی ۱۵ کیلومتری جنوب شهر بامیان قرار دارد که در این ساحه انواع مختلف حیوانات و پرندگان وجود دارد. قرار است این ساحه از سوی اداره محیط زیست بهعنوان ساحهی حفاظت شده محیط زیست اعلان شود.
رییس محیط زیست ولایت بامیان گفت؛ منطقهی شاه فولادی شامل ۷ دره، ۲۲ قریه و ۱۴ حوض طبیعی در فراز شاه فولادی بوده که پلان مدیریتی آن تکمیل شده و به زودی از سوی ادارهی محیط زیست در بامیان، منحیث دومین ساحهی حفاظت شده بعد از بند امیر معرفی میشود.
وی افزود در این روزها دهها تن بهشمول خانوادهها از این مکان سبز دیدن نموده و در آنجا برای تفریح میروند. ریاست محیط زیست بامیان برای جلوگیری از آلودگی محیط با همکاری مردم محل فعالیتهایی را جهت جمعآوری زبالهها انجام داده است.
افزون بر این مکانها، دره هاجر به فاصلهی ۱۵۰ کیلومتری شمال غرب مرکز بامیان موقعیت دارد. در حدود ۵۰ سال پیش این ساحه یکی از ساحات تفریحی محمد ظاهر، پادشاه سابق افغانستان بود. باشندگان محل میگویند که در این ساحه حیوانات، پرندگان و نباتات طبی مختلف موجود است و یکی از مناظر زیبای طبیعی بامیان به شمار میرود.
رییس اداره محیط زیست ولایت بامیان گفت که دره هاجر یک ساحهی تفریحی و از جمله ساحات مهم محیط زیستی میباشد و قرار است که این ساحه از سوی اداره محیط زیست به عنوان ساحهی حفاظت شده و جزء پارک ملی بند امیر اعلام گردد.
تاخیر در اعلام این ساحه به حیث ساحهی حفاظت شده ریشه در عدم همکاری مردم و تهدید امنیتی علیه کارمندان ریاست اداره محیط زیست بامیان خوانده شده است.
آقای دادفر گفت: «در این ساحه شکار حیوانات و قطع جنگلات از سوی مردم محل جریان دارد که سبب نابودی ساحه سبز و در نهایت آلودگی محیط زیست خواهد گردد.»