حمید فرهادی
کم‌تر از دو ماه به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان باقی مانده است و کمیسیون انتخابات، نهادهای ناظر بر روند انتخابات و ستادهای انتخاباتی نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری از تأمین امنیت انتخابات ابراز نگرانی می‌کنند.
این نهادها می‌افزایند که حکومت افغانستان تا کنون پلان امنیتی مشخصی را برای امنیت انتخابات تهیه نکرده و معلوم نیست که از مراکز رای‌دهی و مواد انتخاباتی چگونه محافظت خواهد شد.
ذبیح‌الله سادات، معاون کمیسیون مستقل انتخابات به اطلاعات روز می‌گوید که اوضاع نامساعد امنیتی در شماری از ولسوالی‌ها «یک چالش جدی» است و کمیسیون انتخابات امیدوار است تا نیروهای امنیتی بتوانند امنیت انتخابات ریاست‌جمهوری را تأمین کنند.
نعیم اصغری، رییس برنامه‌های فیفا یا بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان می‌گوید که تا هنوز تعداد مراکز رای‌دهی در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌رو مشخص نشده است و در صورتی که تعداد دقیق این مراکز یک‌ونیم ماه پیش از برگزاری انتخابات به کمیسیون انتخابات اطلاع داده نشود، برگزاری انتخابات با مشکلات جدی روبه‌رو خواهد شد.
آقای اصغری به اطلاعات روز گفت که قبلا نهادهای امنیتی از میان هفت‌هزار و 350 مرکز رأی‌دهی وعده‌‌ی تأمین امنیت پنج‌هزار و 700 مرکز رأی دهی را داده‌اند و اگر این رقم هم عملی شود، سراسری‌بودن انتخابات به چالش کشیده می‌شود.
در حال حاضر گراف ناامنی در شماری از مناطق افغانستان بلند است و برخی از مناطق و ولسوالی‌ها در کنترل نیروهای مخالف مسلح دولت قرار دارد. هم‌زمان با نزدیک شدن زمان برگزاری انتخابات، این نگرانی همچنان پابرجاست که باشندگان این مناطق از حق رأی‌شان محروم شوند.
فیفا می‌گوید در شماری از ولسوالی‌هایی که گراف ناامنی بالاست باید نهادهای امنیتی برای تأمین امنیت آن قبل و بعد از زمان برگزاری انتخابات کار کنند. آقای اصغری گفت: «نیروهای امنیتی باید در نظر بگیرند کسانی که رأی می‌دهند امنیت‌شان چگونه تأمین می‌شود. متأسفانه تدابیر خاصی در این زمینه وجود ندارد.»
در همین حال محمد واعظی، سخن‌گوی ستاد انتخاباتی «صلح و اعتدال» به رهبری حنیف اتمر می‌گوید که با نزدیک‌شدن زمان برگزاری انتخابات نه‌تنها امنیت ولایات بهبود نیافته است، بلکه امنیت این مناطق سیر نزولی داشته است.
او به اطلاعات روز گفت: «در دایکندی سه ولسوالی در همین روزها دچار مشکلات شدید امنیتی شده و هزاران خانواده از مناطق اصلی خود بیجا شده‌اند. این مسأله در ولایت‌های شمالی و جنوبی نیز صدق می‌کند.»
به گفته‌ی آقای واعظی، حکومت به‌جای پرداختن به مسایل اصلی، به بحث‌های «حاشیه‌ای» توجه کرده است. او گفت که «مهم‌تر از سالگرد استقلال افغانستان بحث امنیت است که هر روز بحران تازه‌ای خلق می‌کند.»
امنیت نامزدان
در نخستین روز از آغاز کارزارهای انتخاباتی نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری، چندین مهاجمان مسلح به دفتر امرالله صالح، معاون اول تیم انتخاباتی «دولت‌ساز» به رهبری اشرف غنی حمله کردند. در این رویداد 30 تن جان باخته و بیش از 40 تن دیگر زخم برداشتند.
این رویداد زنگ خطری برای نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان بود و اکنون این نامزدان نگران برگزاری همایش‌های مردمی و برنامه‌های کمپینی خود هستند. برخی از ستادهای انتخاباتی این نامزدان می‌گویند نهادهای امنیتی زمینه‌ی تأمین امنیت برگزاری همایش‌های مردمی را برای نامزدان مساعد نکرده و از همین‌رو نامزدان نمی‌‌توانند کارزارهای انتخاباتی‌شان را به‌صورت گسترده اجرا کنند.
عارف کیانی، سخن‌گوی ستاد انتخاباتی «امنیت و عدالت» به رهبری رحمت‌الله نبیل می‌گوید که مخالفین مسلح دولت «حتا تا دروازه‌های کابل» رسیده و شهروندان را در پایتخت کشور تهدید می‌کنند. به گفته‌ی او، «حتا در کابل جغرافیای امن وجود ندارد و این موضوع تاثیر بسیار جدی به سلامت انتخابات می‌گذارد.»
او حکومت را متهم می‌کند که به انتخابات نگاه ابزاری داشته و اراده‌ای برای تأمین امنیت آن ندارد. او گفت: «حکومت وقتی در پنج سال نتوانست امنیت را تأمین کند حالا در یک ماه چطور امنیت کشور را تامین می‌کند.»
محمد واعظی نیز می‌گوید امکاناتی که قرار بود به نامزدان و دسته‌های انتخاباتی سپرده شود، توزیع نشده است و «فقط چند نفر از نیروهای امنیتی برای امنیت نامزدان موظف شده‌اند.»
فیفا نیز می‌گوید که تکت‌های انتخاباتی با تهدیدهای جدی امنیتی مواجه‌اند و در روزهای گذشته شماری از تیم‌ها و گروه‌های کمپینی نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری هدف حمله‌ی مخالفان مسلح قرار گرفته‌اند.
معاون سخن‌گوی کمیسیون انتخابات نیز می‌گوید که نگرانی نامزدان انتخابات با نهادهای امنیتی شریک شده است و این نهادها در خصوص تأمین امنیت نامزدان دست به کار خواهند شد.
در همین حال وزارت داخله افغانستان می‌گوید که 900 سرباز پولیس برای تأمین امنیت نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری مؤظف شده‌اند. نصرت رحیمی، سخن‌گوی این وزارت به اطلاعات روز گفت: «علاوه بر 900 نیروی تعلیم‌دیده، برای تأمین امنیت هر نامزد انتخابات، یک موتر زرهی و یک موتر تعقیبی نیز داده شده است.»
نگرانی از دستبرد مواد انتخاباتی
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان در هماهنگی با سایر ادارات حکومتی مؤظف به انتقال مواد حساس انتخاباتی به مراکز رای‌دهی در سراسر کشور است. اکنون نهادهای ناظر بر انتخابات و نمایندگان نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری نگران حفاظت از مواد حساس انتخاباتی‌اند.
عکس از گوگل
رییس برنامه‌های موسسه‌ی انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان با ابراز نگرانی در این خصوص می‌گوید که تا کنون برای این‌که مواد حساس انتخاباتی چگونه به ولایات انتقال پیدا کند و چقدر زمینه‌ی حفاظت از آن مساعد است، جواب روشنی از سوی کمیسیون‌های انتخاباتی داده نشده است.
نعیم اصغری می‌گوید که در گذشته شماری از افراد شب‌هنگام به هنگرهای مواد انتخاباتی وارد شده و آرای نامزدان را مورد دستبرد قرار می‌دادند و فیفا در نشستی با رهبری وزارت امور داخله برای اطمینان از این موضوع، پیشنهاد نصب کمره‌های امنیتی را داده است.
سخن‌گوی ستاد انتخاباتی «امنیت و عدالت» نیز می‌گوید این‌که چقدر مواد انتخاباتی و با توجه به کدام ملاحظات و با نظارت و ارزیابی چه کسانی از مرکز به ولایات انتقال پیدا می‌کند، برای نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری جای سوال دارد.
عارف کیانی می‌افزاید: «والی‌ها، ولسوال‌ها و شهردارها وابسته به تیم حاکم هستند و این اداره‌ها به محل کمپین تیم حاکم مبدل شده است. از کجا معلوم که این مواد مورد دستبرد اداره‌های محلی قرار نگیرد.»
اما کمیسیون انتخابات می‌گوید که مسئولان این کمیسیون هفته‌وار با نهادهای امنیتی کشور گفت‌وگو می‌کنند و نگرانی‌های‌شان را با نهادهای امنیتی شریک می‌سازد و برای رسیدگی به آن اقدام می‌شود.
نصرت رحیمی نیز می‌گوید که تدابیر مشخص برای انتقال و حفاظت از مواد انتخاباتی به مراکز رای‌دهی در نظر گرفته شده و نگرانی‌ای در مورد دستبرد به آن وجود ندارد. آقای رحیمی افزود: «ما تمام شرایط را سنجیده‌ایم، مواد انتخاباتی در جاهایی که امن است از طریق راه زمینی و جاهای که خطر است مواد از طریق هوا انتقال پیدا می‌کند.»
سخن‌گوی وزارت امور داخله از توانایی نیروهای امنیتی برای تأمین امنیت برگزاری انتخابات سخن می‌زند و می‌گوید هفت‌هزار و 200 سرباز به‌صورت اختصاصی برای تأمین امنیت انتخابات در نظر گرفته شده است.
بربنیاد آمار وزارت امور داخله، گروه‌های مخالف مسلح دولت هم‌اکنون کنترل 22 ولسوالی را در دست دارند و 9 ولسوالی دیگر میان حکومت افغانستان و این گروه‌ها دست به دست می‌شود. در 22 ولسوالی انتخابات برگزار نمی‌شود، اما نیروهای امنیتی در تلاش‌اند تا امنیت برگزاری انتخابات را در 9 ولسوالی ناامن دیگر مساعد کنند.